کارکردهای اصیل مساجد با فعالیت‌های جهادی در بحران کرونا احیاء شد/ بچه‌های مسجد از فضای مجازی غافل نشوند

به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، بحران کرونا در کنار همه تهدیدها و آسیب های اجتماعی، اقتصادی و روحی‌ که نه فقط به ایران بلکه بر جهان تحمیل کرد، فرصت‌آفرینی هایی نیز داشت، از جمله آنها ورود بچه های مسجد به میدان مقابله با این ویروس و نیز رزمایش کمک مومنانه است که فصلی جدید را در حیات مساجد گشود. برای بررسی فعالیت های مساجد در این دوران و افق مساجد در دوران پساکرونا گفت و گویی با حجت الاسلام«سید محمد تقی حسین زاده»، امام جماعت مسجد جامع نظام مافی واقع در جنت آباد جنوبی ترتیب داده ایم که مشروح آن را در ادامه می خوانید:

مساجد در صدر اسلام پایگاهی برای رسیدگی به مشکلات مردم محسوب می شدند، در دوران بحران کرونا این پایگاه ها چقدر توانستند نقش مساجد صدر اسلام را ایفا کنند؟

فعالیت های جهادی برخی از مساجد در مبارزه با کرونا  موجب شد که کارکردهای این خانه های خدا در صدر اسلام احیاء شود. این موضوع باید در جامعه فرهنگ سازی شود که مساجد تنها وظیفه اقامه نماز جماعت ندارند، بلکه رسیدگی به مشکلات مردم هم باید در مساجد مورد توجه قرار گیرد.

اگرچه نمازهای جماعت مساجد در دوران کرونا تعطیل شد، اما شاهد بودیم که بسیاری از مساجد اقدام به راه اندازی کارگاه های تولید ماسک کردند و اقلام بهداشتی و ضدعفونی کننده را به صورت رایگان و یا با قیمت مناسب در اختیار مردم قرار دادند. زیرا در ابتدای شیوع این بیماری اقلام بهداشتی به راحتی در دسترس مردم نبود و یا با قیمت گران به مردم عرضه می شد.

بسیاری از مساجد در این بحران خدمات گسترده ای به مردم ارایه می دادند، به عنوان مثال صندوق خیریه مسجد جامع نظام مافی، به  800 خانواده نیازمند کمک بلاعوض ارائه داد و در بحران کرونا، 200 میلیون تومان وام قرض الحسنه به مردم اعطا کرد تا گره گشایی مشکلات مردم باشد و بیش از 55 هزار ماسک تولید و میان مردم توزیع کرد. این نشان می دهد که مساجد تنها پایگاه عبادی نیستند، بلکه خانه های خدا می توانند خدمات اجتماعی نیز به مردم ارایه دهند.

ائمه جماعات مساجد در این بحران در تشویق مردم به انجام اقدامات خیرخواهانه و نیز کمک رسانی به محرومان چقدر توانستند نقش اثربخش ایفا کنند؟

امامان مساجد به عنوان مدیر مسجد و محله، باید در برطرف کردن آسیب ها، مشکلات و بحران های جامعه قدرت عمل داشته باشند و ظرفیت مسجد را برای رسیدگی به مشکلات اهالی محله به کار گیرند. تشکیل مرکز نیکوکاری، خیریه و صندوق قرض الحسنه برای کمک رسانی به محرومان از دیگر ظرفیت هایی است که می تواند از سوی امام مسجد ایجاد شود، تا خانه های خدا مامن و پناهگاه مردم باشند.

با توجه به دستاوردها و موفقیت های مساجد در مقابله با بحران کرونا، در دوران پساکرونا از این ظرفیت ها می توان در چه محورهایی دیگری بهره برداری کرد؟

اگر ائمه جماعات، هیئت امنای مساجد و بسیج، تجربیات دوران کرونا را گردآوری و در قالب فیلم و مستند، خاطره و کتاب تدوین کنند، می توان به الگو و تبادل تجارب در اختیار دیگر مساجد و نهادها قرار گیرد و در دیگر مشکلات و بحران از آن استفاده کرد. وقتی خیران مسجدی به محرومان کمک می کنند، می تواند نوید بخش این موضوع باشد که مساجد می توانند جایگاه اثر بخشی در جامعه پیدا کنند و این مسئله می تواند این باور را در میان مردم تقویت کند که مساجد کارکردهای بسیاری دارند و لازم است در حل بحران های جامعه به این پایگاه ها رجوع کرد.

بحران کرونا و تعطیلی مساجد موجب بهره گیری بیشتر از ظرفیت فضای مجازی را فراهم کرد، در آینده چگونه می توان از ظرفیت این فضا استفاده کرد که موجب کمرنگ شدن حضور نوجوانان و جوانان در مساجد نشود؟

بحران کرونا موجب شد که از ظرفیت فضای مجازی در تبلیغ و اطلاع رسانی فعالیت ها بیش ازپیش استفاده شود و همگان بر ظرفیت فضای مجازی واقف شوند. اینکه برخی اذعان می کنند که فضای مجازی زمینه ساز دور شدن جوان از دین و مسجد می شود، منطقی صحیحی نیست، زیرا که مقام معظم رهبری چندین سال پیش به مسئولین فرهنگی تاکید کردند که از ظرفیت فضای مجازی غافل  نشوید و فضای مجازی را دریابید و از این ظرفیت برای تبلیغ اسلام استفاده کنید.

نهادها و دستگاه های فرهنگی و مساجد باید در شبکه های اجتماعی و فرهنگی برای جوانان برنامه ریزی داشته باشند و با مخاطبان ارتباط برقرار کنند. در بحران کرونا نیز فضای مجازی بازویی قوی برای مساجد در بحران ها و مناسبت ها شد. چراکه پس از شیوع این بیماری شاهد تعطیلی مساجد بودیم و در شرایطی که شاهد بهره برداری از ظرفیت مساجد در فضای حقیقی نبودیم باید از این طریق با مخاطبان ارتباط برقرار می شد، پس از این بحران نیز باید ضمن تقویت حضور اقشار مختلف در مسجد از ظرفیت فضای مجازی نیز در اجرای برنامه های مختلف فرهنگی و هنری استفاده کرد. 

بحران کرونا عاملی برای شناسایی ظرفیت های مساجد و دیگر مجموعه ها را فراهم آورد، آیا تشکیل سامانه واحد برای کمک رسانی به نیازمندان در بحران های مختلف ضرورت دارد؟

اعتقاد من بر این است که ضرورت دارد، سامانه ای واحدی برای کمک رسانی واحد و شناسایی نیازمندان تشکیل شود. زیرا در کمک رسانی به نیازمندان، بسیج، کمیته امداد امام خمینی(ره) و دیگر دستگاه ها هر کدام به صورت جداگانه فعال هستند و خیرین نیز به صورت خودجوش در حمایت از محرومان اقدامات ارزشمندی انجام می دهند، اما لازم است، سامانه واحدی برای ثبت کمک رسانی ها تشکیل و یک سازمان کمک رسانی به نیازمندان محله را بر عهده گیرد، تا از موازی کاری پرهیز شود.