گسترش فنی، علمی و تخصصی رویکرد جدید در انتشار فصلنامه پژوهش های تاریخ شفاهی است

به گزارش خبرگزاری شبستان و به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، انتشار دوفصلنامه «پژوهش‌های تاریخ شفاهی» با رویکرد جذب و انتشار متون پژوهشی و فنی‌ بر مدار مصاحبه فعال از سر گرفته و مرتضی نورائی سردبیری این نشریه را به عهده دارد.

نورائی در تشریح رویکرد «پژوهش‌های تاریخ شفاهی» گفت: رویکرد جدید در انتشار دو فصلنامه معطوف موضوعات خاصی نیست و سعی بر این است که با توجه به حیطه های متنوع موضوعی و مقالات دریافتی فرصت سازی شود و نتایج  پژوهش ها را بر پایه تحقیقات موثق دراین دوفصلنامه به چاپ برسانیم. در واقع تلاش بر این بوده تا علاوه برالگوسازی، زمینه گسترش و نهادینه شدن علمی تاریخ شفاهی در کشور هموارتر شود و بتوان گستره تاریخ‌شفاهی را با اقبال عمومی به سمت همگانی کردن تاریخ به جریان انداخت وسهمی در حرکت تاریخ مدار کردن جامعه ایفا کند.

وی ادامه: تاریخ شفاهی علاوه بر فراهم کردن شرایط روشن بینی در برنامه ریزی های دراز مدت، موجب می شود تجارب اجتماعی غنی سازی شده  پیداکند. هیچ تجربه ای از این منظر دور ریختنی نیست. این امر مهم در شرایطی میسر می شود که به تاریخ شفاهی به صورت فنی و تخصصی نگاه شود. در این فصلنامه سعی برآن است تا با ارائه مقاله و یادداشت های متفاوت از صاحبنظران این حرفه، جریان تازه ای از تاریخ شفاهی را ارائه داد. به همین دلیل پژوهش های تاریخ شفاهی باید با نگرش توزیعی، چند متغیره بوده و با مهندسی شبکه محور انجام شوند.

سردبیر دوفصلنامه «پژوهش‌های تاریخ شفاهی» تاکید کرد: تاریخ شفاهی روایتی زنده از زندگی مردم در این روزگار و ایام نه چندان دوراست. ولی متاسفانه تاکنون آنچه درباره تاریخ شفاهی بیشتر مورد توجه قرار گرفته معطوف به خاطرات شفاهی و خط محوربوده و در عین حال در حوزه پژوهش ها بطور نسبی تلاش شده تا تاریخ شفاهی به عنوان تاریخ آینده در حوزه تحقیق راهبردی نیز مورد توجه قرار گیرد.

وی بیان کرد: تاریخ شفاهی به ضرورت زمان ایجاد شده تا بتواند ضمن ثبت و ضبط جوانب مختلف رخدادها و جریانها با جمع بندی اخبار، اتفاقات و رویدادها،‌ نتایج را در قالب پژوهش های مستند سازی شده و معتبر در اختیار قرار داده تا از جمله بر اساس آن امکان شفافیت در عرصه های مختلف اجرایی و برنامه ریزی های دراز مدت حیات اجتماعی صورت گیرد.

سردبیر دوفصلنامه «پژوهش‌های تاریخ شفاهی» درباره ظهور تاریخ شفاهی به صورت آکادمیک گفت: تاریخ شفاهی  پس از جنگ جهانی دوم به صورت آکادمیک مورد توجه قرار گرفته است و تا کنون مراحل مختلفی را نیز پشت سر گذاشته و از مرحله ثبت رخدادها، تحلیل و تفسیراتفاقات به پرداخت حولیات وقایع رسیده است. در این صورت همه اطلاعات در قالب سازوکارهای تاریخ شفاهی ثبت می شود و به شکل مستند در اختیار قرار می گیرد.

نورائی به نقش سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در پیشبرد فعالیت های این دو فصلنامه اشاره کرد و گفت: پیوسته حافظه تاریخی ملی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به صورت مکتوب، صوتی- تصویری حفظ و نگهداری می شود؛ یکی از رسالت های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران افزون بر همه الگودهی در حوزه تاریخ شفاهی است.

سردبیر دوفصلنامه «پژوهش‌های تاریخ شفاهی» درباره حضور و ظهور تاریخ شفاهی در ایران اظهارداشت: تاریخ شفاهی کم و بیش بطور فعال از 1380 در کشور مورد توجه قرار گرفت و از آن زمان تا اکنون در ابعاد تولیدات قابل توجهی داشته است. در عین حال بیشترین کارها نخبه گرا بوده است. در این فصل از کار فصلنامه سعی براین خواهد بود که ابعاد اهمیت موضوعات دیگر در عرصه تاریخ شفاهی مطرح شود.  چنانکه در عرصه دانشگاهی با کارهای متفاوتی روبرو بوده ایم که نمایشی از توجه به ابعاد مغفول در تاریخ شفاهی را نشان می دهد. نمونه هایی مانند تاریخ معماری، پرستاری در جنگ، دانش آموزان و انقلاب اسلامی کارهای قابل توجهی بوده اند. 

وی اظهار داشت: همچنین فرصت را مغتنم شمرده و تمایل فصلنامه را به چاپ مقالات در زمینه موضوعات فراگیرروز مانند کرونا و حوادث طبیعی و مدیریت بحرانها، و مباحث روز آمد در زمینه روش در فصلنامه «پژوهش‌های تاریخ شفاهی» اعلام می کنم.

سردبیر دوفصلنامه «پژوهش‌های تاریخ شفاهی» درباره برقراری ارتباط با دانشگاه ها و‌موسسات پژوهشی داخلی و بین المللی گفت: در تلاش هستیم با پژوهشکده های مختلف داخلی و خارجی، از جمله گروه های تاریخ و انجمن های علمی و بویژه  پژوهشکده های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ارتباط موثری را برقرار کنیم.

مرتضی نورائی درباره فرآیند انتشار دوفصلنامه «پژوهش های تاریخ شفاهی» گفت: انتشار این دو فصلنامه از سال 1394 آغاز شده که پیوسته رویکرد آن توسعه علمی تاریخ شفاهی را مد نظرقرار داد و در ادامه قرار است انتشار این نشریه بر مدار جذب مقالات ‍پژوهشی مستخرج از پایان نامه ها و نتایج تحقیقات پژوهشی محققان استوار باشد و به سمت تخصصی تر شدن پیش برود. طبق برنامه ریزی های انجام شده امیدواریم دور جدید از انتشار این دو فصلنامه زمستان سال جاری منتشر شود.

نورائی در پایان درباره اعضای جدید هیات تحریریه دوفصلنامه «پژوهش‌های تاریخ شفاهی» گفت: در تحریریه این فصلنامه شاهد همکاری پژوهشگران مطرح عرصه های مختلف تاریخ شفاهی که سالهای طولانی در حوزه تاریخ شفاهی فعالیت مستمر داشته اند، هستیم.