تلاش گام به گام شیطان، بی نماز کردن آدم هاست

به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان یکی از گره ها و گرفتاری های رایج در فرهنگ عمومی ما کاهلی و تنبلی نسبت به نماز خواندن است. اما این کاهلی از کجا می آید؟ عواقب آن چیست و چگونه می توان با آن مواجه شد؟ بخش پایانی گفتگوی ما با حجت‌الاسلام والمسلمین سید عبدالله بحرینی، استاد مرکز تخصصی نماز به این موضوع اختصاص دارد.

گاهی برخی افراد این دفاعیه را می آورند که نماز اول وقت با شکل و سبک و قالب های امروزی زندگی همخوانی ندارد و آن ها نمی توانند نماز اول وقت بخوانند. در این باره چه می توان گفت؟

بنده وقت گرفته ام و متوجه شده ام کل زمانی که نمازهای پنج گانه از ما می گیرد 26 دقیقه بیشتر نیست یعنی ما در طول 24 ساعت شبانه روز، 26 دقیقه می خواهیم به خداوندی که در جای جای زندگی ما حضور دارد زمان اختصاص بدهیم. ما که وقت داریم ساعت ها برای تلویزیون و شبکه های اجتماعی و دوستان و چه و چه وقت اختصاص بدهیم چطور به آن ها که می رسد سر وقت هستیم اما وقتی صحبت نماز می شود کاهلانه برخورد می کنیم؟ آیا  نمی توانیم 26 دقیقه گل وقت مان را به نماز اختصاص دهیم؟

این کاهلی از کجا می آید؟

قرآن به ما می گوید: شیطان نسبت به نماز خواندن، حساس است و نمازخوان ها را دوست ندارد: إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ. مطابق آیه صریح قرآن می فرماید شیطان می خواهد که شما را از یاد خدا و نماز غافل کند بنابراین می بینید که گاهی در جامعه زمزمه هایی از این جنس وجود دارد که: دل ت پاک باشد یا فلانی را ببینید که نماز می خواند اما دزدی هم می کند. اما سوال عامیانه و قابل فهمی که ما می توانیم از این قبیل افراد بپرسیم این است که شما وقتی می روید میوه فروشی می روید آن پسماندها و گندیده ها را انتخاب می کنید یا این که می روید گل میوه ها را برمی دارید؟ چطور وقتی در زندگی می خواهید دست به انتخاب بزنید می روید بهترین ها را گلچین می کنید اما وقتی سراغ نمازخوان ها را می گیرید از آن له شده ها برمی دارید. چرا به نماز امام زمان (عج) و آیت الله بهجت و حضرت امام و مقام معظم رهبری و اولیای خدا نگاه نمی کنید. چرا به نماز خوبان توجه نشان نمی دهید. می روید و به نماز آدم ریایی و متظاهر نگاه می کنید و بعد هم آن ها را تعمیم می دهید به کل جامعه نمازگزاران. بله ممکن است عده ای هم تظاهر به دینداری کنند اما این که ما همه دینداران و همه نمازگزاران را با یک چوب برانیم نشان می دهد که منصف نیستیم.

البته غرضی هم وجود دارد که ما آن نماز نخواندن و آن کاهلی را توجیه کنیم.

بله، تلاش شیطان این است که آدم ها را بی نماز کند و گام به گام این کارها را انجام می دهد. او می گوید حالا لازم نیست که نماز اول وقت بخوانی یا لازم نیست که با جماعت بخوانی و بعد آرام آرام همین طور جلو می آید و قضا هم شد ایرادی ندارد و ...

چه کنیم که در جامعه مان از این کاهلی ها نسبت به نماز بیرون بیاییم؟

مهم ترین چیز در این باره معرفت و شناخت نسبت به موضوع است.  اگر من عمیقا متوجه باشیم که يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ یعنی چه در آن صورت خضوع و خشوعی در ما بیدار می شود. در آن صورت ما متوجه می شویم که خیلی بی ادبی است که ما این همه لطف خداوند را بی جواب بگذاریم. خداوند لطف کرده و مرا در صورت انسان آفریده است بنابراین کم ترین کار این است که نسبت به این نعمت  و نعمت هایی از این دست سپاسگزار باشم.  مثلا شما می بینید که امروز در شرایط کرونا مردم تا چه اندازه نسبت به نعمت سلامتی و امنیت  حساس شده اند در صورتی که قبلا نسبت به آن این چنین واقف نبودند و نبودیم. چرا؟ چون سلامتی و امنیت، نعمت مجهوله است. قدر سلامتی و امنیت برای ما ناشناخته و مجهول است مگر زمانی که نباشد به محض این که سلامتی یا امنیت خاطر را از دست می دهیم تازه متوجه حضور آن ها در زندگی مان می شویم اما انسان مومن متوجه این نعمت هاست و بنابراین در برابر این نعمت ها حالتی از خشوع و بندگی به او دست می دهد.

پس مقدمه بندگی و خشوع در برابر حق، شناخت و قدرشناسی نسبت به نعمت هاست؟

بله، کسی که متوجه این امر باشد به حقیقت آیه انا اعطیناک الکوثر راه می یابد این که خدواند می فرماید ما به تو خیر کثیر داده ایم. در ادامه این آیه خداوند می فرماید پس نماز بخوان و حق نماز را ادا کن اما شما می بینید که شیطان می خواهد اجازه این شناخت را بگیرد بنابراین کاری که می کند تلاش می کند نماز فرد را از آن کیفیت و تازگی بیرون کند. مثلا می گوید حالا نمی خواهد اول وقت بخوانی یا به مسجد برویو این درجه از دشمنی و عداوت شیطان با نماز نشان دهنده اهمیت آن است. مثل این است که دشمن حساسیت بالایی روی انرژی هسته ای دارد و این حساسیت نشان دهده  جایگاه این فناوری و صنعت است این جا هم همین طور است. جایگاه نماز چنان رفیع است که این همه مورد کینه شیطان قرار می گیرد.

فکر می کنید دچار چه کاستی هایی درباره نماز به ویژه از بُعد تبلیغی آن هستیم؟

شما می بینید که در رسانه های مکتوب، صوتی و تصویری و شبکه های اجتماعی بسیار کم به معارف نماز پرداخته می شود. افرادی دوست دارند که در این باره کارهایی انجام دهند مثلا دوست دارند دست کم خانواده خود را دعوت به نماز کنند و دغدغه های خوبی در این زمینه دارند اما نمی دانند چطور دعوت کنند. این جاست که رسانه های ما می توانند حلقه واسطه و ارتباطی بین صاحبنظران و جامعه ما باشند و آگاهی لازم را در این زمینه انتقال دهند چون یکی از کلیدی ترین عناصر و مولفه های رشد در دنیا و آخرت، نماز است. مثلا حج هم خیلی مهم است اما حج برای چه کسی و چه زمانی؟ حج برای کسی است که مستطیع شده باشد و در نهایت در طول عمر خود یک بار یا چند بار به سفر حج مشرف شود اما وقتی پای نماز به میان می آید از یک دختر 9 ساله تا مادربزرگ 80 ساله را در برمی گیرد از فقیر تا غنی، از مرد تا زن و این طور هم نیست که زمان بردار باشد. هر روز و هر روز ما باز نماز سر و کار داریم و  این طور نیست که یک بار برای همیشه باشد. هر روز چند بار ما نماز می خوانیم و این نشان دهنده اهمیت موضوع است و شما می بینید که ما در اسلام، انواع نمازها را داریم. می خواهی بروی خواستگاری نماز بخوان، عید قربان و عید غدیر نماز دارد.  زلزله آمده است نماز وحشت می خوانی. در شادی، در شرایط سخت جای پای نماز دیده می شود و این نشان می دهد که تا چه اندازه جایگاه نماز، رفیع است.