«چابکسوار» ؛ ماجرای قیام مختار در یک نسخه دست‌نویس قدیمی

« چابکسوار» نوشته مسلم ناصری یکی از یازده کتابی است که در طرح« سفیر حسین» در مساجد معرفی و ترویج می شود.

به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از مجمع ناشران انقلاب اسلامی، «چابکسوار» نوشته مسلم ناصری در سال 1396 از سوی انتشارات کتابستان معرفت در قم منتشر شده است. نویسنده که پیش از این، جوایز متعددی از جمله جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی را از آن خود کرده و همچنین چندین مرتبه به‌عنوان نویسنده برتر کانون پرورش فکری کودک و نوجوان و برگزیده بیست سال ادبیات دینی و... شده است، در این کتاب با بررسی قطعاتی از زندگی مختار، به قیام وی علیه قاتلین اباعبدالله الحسین علیه‌السلام می‌پردازد. آزاد شدن وی از زندان عبیدالله، همکاری‌اش با عبدالله بن زبیر، خروجش علیه حاکم زبیری کوفه، تشکیل حکومت در این شهر و مقاتله با کشندگان امام حسین علیه‌السلام و در نهایت سقوط کوفه و شهادتش، تمام آنچه است که در این کتاب می‌خوانیم. البته در این کتاب با تک‌نگاشته‌ای کهن از یک کاتب ایرانی آشنا می‌شویم که پیرامون قیام مختار نوشته شده و در آن، نگران جان نوه خود است که همراه با دوست خود به مختار پیوسته است.

طرح داستان با درون‌مایه‌ای تاریخی و با روایت سوم‌شخص یا دانای کل (با نفوذ به درون لایه‌های شخصیتی قهرمان داستان)، درباره قیام مختار ثقفی است. بر این اساس، مختار که در زمان قیام امام حسین علیه‌السلام به‌دستور عبیدالله بن زیاد به زندان کناسه افتاده است، پس از واقعه کربلا و با همراهی ایرانیان و بردگان و بخش قابل‌توجهی از عرب‌ها که از شیعیان امیرالمؤمنین علیه‌السلام بودند علیه کشندگان پسر ایشان قیام می‌کند.

 

مختار که در زندان و با پیشگویی‌های میثم تمار از منتقم بودن خود مطلع شده، پس از آزادی چند صباحی را در همراهی با عبدالله بن زبیر در مکه به سر می‌برد تا حمله شامیان به مکه را دفع و در ایجاد خلافت به پسر زبیر کمک کند. این همراهی چندی به‌طول نمی‌انجامد و مختار برای گرفتن تأییدیه محمد بن حنفیه مبنی بر قتل قاتلان شهدای کربلا به مدینه و از آنجا به مکه بازمی‌گردد. او که با این تأییدیه، حمایت شیعیان کوفه را به‌دست آورده است، علیه حاکم زبیری کوفه دست به شمشیر می‌برد.

 

با فتح دارالاماره، مختار بر کوفه مسلط می‌شود و در این بین، به سران لشکر عمر سعد با شروطی امان می‌دهد. در ابتدا، لگام‌زنندگان بر جنازه‌های پاک شهدای کربلا، خولی و کسی که انگشت امام حسین علیه‌السلام را برای به غارت بردن انگشتر ایشان برید، به‌سختی می‌کشد. همزمان با این قصاص‌ها، از سویی سران کوفه به امان‌نامه مختار شک می‌کنند و از سویی دیگر، فشار اطرافیان و ایرانیان به مختار و اعتراض به وی در کشتن بدنه لشکر عمر سعد و زنده‌نگهداشتن سران لشکر، تنی چند از آنان را به خیانت و خروج علیه مختار وادار می‌کند. با همراهی ابراهیم بن مالک اشتر این شورش به شکست منتهی می‌شود و با کشته شدن شمر ذی‌الجوشن و برخی دیگر، باقیمانده اشراف کوفه از جمله شبث بن ربعی و محمد بن اشعث به بصره فرار می‌کنند. با کشته شدن عمر سعد، آخرین گروه از کشندگان امام حسین علیه‌السلام در نبرد ذاخر میان ابراهیم و عبیدالله به هلاکت می‌رسند.

 

همزمان با وقایع فوق، برخی تحرکات مسموم نیز درون حکومت شیعی مختار به‌تدریج شکل می‌گیرد. عمده سربازان لشکر مختار را موالی یا ایرانیان، سیاه‌پوستان و بردگان تشکیل می‌دهند که در آرزوی احیای دوران چهارساله حکومت عادلانه امیرالمؤمنین علیه‌السلام و برابری عرب و عجم هستند. این شرایط هم سران و اشراف کوفه را خشمگین ساخته است و هم برخی از اعراب درون لشکر مختار را. لذا به مرور زمان عمده اطرافیانش که اکثراً از اشراف عرب بودند، وی را تنها می‌گذارند و با شکستی که از مصعب بن زبیر می‌خورد و سلسله وقایعی که هر یک به شهادت یکی از سرداران و سربازان ایرانی سپاهش منتهی می‌شود، در نهایت کوفه توسط مصعب فتح می‌شود و تمام لشکر مختار در دارالاماره عقب‌نشینی می‌کنند.

 

مصعب برای پیروزی بر مختار، ورود آب و غذا به درون دارالاماره را ممنوع می‌کند و این روند که ماه‌ها به‌طول می‌انجامد، باقیمانده لشکر مختار را سست می‌کند. خواسته برخی تسلیم است، اما او در نهایت با 18 سوار از دارالاماره خارج می‌شود و علیه لشکر مصعب می‌‌تازد. در نهایت به‌علت تعداد اندک یاران شکست می‌خورد و به شهادت می‌رسد.

کتاب «چابکسوار» یکی از یازده کتابی است که در طرح «سفیر حسین» در مساجد و هیئات معرفی و ترویج خواهد شد.

 

گفتنی است، این کتاب را می‌توانید از کتاب‌فروشی‌های جبهۀ فرهنگی انقلاب و یا نرم‌افزار کتابیکا تهیه کنید.

 

کد خبر 963993

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha