خبرگزاری شبستان: یکی از مغاطات که متاسفانه به بارگاه علم راهیافته و موجب غبار الود شدن این موطن شده : مغاطه توسل به جهل است .( Argumentum ad Ignorantiam: appeal to ignorance) ساختار این مغاطه ان است که : اگر امری ثابت نشده پس چنین چیزی وجود ندارد .گزاره «الف» اثبات نشده پس گزاره «نقیض الف» ثابت است . به عبارت دیگر اثبات نشده به معنای اثبات ناپذیری است .
از جمله مواردی که این مغالطه در سطح گسترده به کار گرفته شد ، عقاید تجربی مسلکانی بود که با چنین ادعائی که امور غیر مادی به لحاظ حسی قابل مشاهده نیستند پس امر غیبی وغیر مادی وجود ندارد . قافل از انکه به لحاظ منطقی جهل دلیلی بر اثبات عدم نیست.
بینش مادی میگوید: من آنچه را که میبینم وجود دارد و هست. اما آنچه را من نبینم نیست. حال انکه باید پرسید شما چه دلیلی دارید که آنچه را نمیبینید بگوئید نیست؟وقتی حکم میکنید به هست یا به نیست باید با بینش خودتان به او رسیده باشید! شما وقتی میگوئید هست باید ثابت بکنید که هست! و وقتی میگوئید که نیست چگونه ثابت میکنید که نیست؟ مادی هیچ دلیلی بر نبود عالم غیب ندارد. او میگوید من عالم غیب را نمیبینم و از آن خبر ندارم؛ آنوقت با این که میگوید من خبر ندارم. در عین حال بطور قاطع میگوید نیست!!
ولذا در قرآن نسبت به مادیون و دهریون که ماورای جهان ماده را انکار میکنند آمده است انها «ظن و گمان» دارند :
وَقَالُوا مَا هِیَ إِلَّا حَیَاتُنَا الدُّنْیَا نَمُوتُ وَنَحْیَا وَمَا یُهْلِکُنَا إِلَّا الدَّهْرُ ۚ وَمَا لَهُم بِذَٰلِکَ مِنْ عِلْمٍ ۖ إِنْ هُمْ إِلَّا یَظُنُّونَ [٤٥:٢٤]
آنها گفتند: «چیزی جز همین زندگی دنیای ما در کار نیست؛ گروهی از ما میمیرند و گروهی جای آنها را میگیرند؛ و جز طبیعت و روزگار ما را هلاک نمیکند!» آنان به این سخن که میگویند علمی ندارند، بلکه تنها حدس میزنند (و گمانی بیپایه دارند)!
إِنَّهُ ظَنَّ أَن لَّن یَحُورَ [٨٤:١٤]
او گمان میکرد هرگز بازگشت نمیکند!
وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا بَاطِلًا ۚ ذَٰلِکَ ظَنُّ الَّذِینَ کَفَرُوا ۚ فَوَیْلٌ لِّلَّذِینَ کَفَرُوا مِنَ النَّارِ [٣٨:٢٧]
ما آسمان و زمین و آنچه را میان آنهاست بیهوده نیافریدیم؛ این گمان کافران است؛ وای بر کافران از آتش (دوزخ)!
أَلَا إِنَّ لِلَّهِ مَن فِی السَّمَاوَاتِ وَمَن فِی الْأَرْضِ ۗ وَمَا یَتَّبِعُ الَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ شُرَکَاءَ ۚ إِن یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا یَخْرُصُونَ [١٠:٦٦]
آگاه باشید تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند، از آن خدا میباشند! و آنها که غیر خدا را همتای او میخوانند، (از منطق و دلیلی) پیروی نمیکنند؛ آنها فقط از پندار بی اساس پیروی میکنند؛ و آنها فقط دروغ میگویند!
روح الله دارایی
انتهای پیام/
نظر شما