نماز جمعه، نماز ولایت و حاکمیت دین است

خبرگزاری شبستان_ خراسان شمالی؛ روز جمعه پنجم مرداد سال 1358 برابر با سوم ماه مبارك رمضان سال 1399 ق، نخستین نماز جمعه بعد از پيروزي انقلاب اسلامي به امامت مرحوم آيت‏اللَّه سيدمحمود طالقاني در دانشگاه تهران برگزار شد. واگذاري اين تكليف عظيم و سنگين توسط رهبر فرزانه انقلاب در حساس‏ترين بُرهه از زمان انقلاب اسلامي برعهده آيت‏اللَّه طالقاني كه زبان گويايي براي بازگويي حقايق و رسوا کردن دشمنان انقلاب داشت، امر خطيري بود. نماز جمعه پس از پيروزي انقلاب، همواره محلي براي هوشياري و آگاهي‏بخشي به مردم و نيز مكاني براي تزكيه نفس و خشوع و خضوع در برابر ذات خداوندي بوده و هست.

با توجه به نزدیک شدن به پنجم مردادماه، سالروز اقامه نخستین نماز جمعه بعد از انقلاب، به سراغ «حجت الاسلام نعمت الله آزموده» مسئول نمایندگی شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه خراسان شمالی رفته ایم تا نظر ایشان را در خصوص کم و کیف نماز جمعه و فعالیت های ستادهای نماز جمعه جویا شویم که در ادامه این مطلب، متن گفتگو را با هم می خوانیم...

تعریف شما از نماز جمعه و جایگاه نماز جمعه در جامعه اسلامی چیست؟

«نماز» مخفف نرم افزار مدیریت ارتقای زندگی است و در حقیقت نماز جمعه هم یک چنین تعریفی دارد و می توان گفت نماز جمعه یک نرم افزار ارتقای نهادهای مرتبط با مدیریت برای زندگی امروزی بشر است. در روایات، نماز جمعه را نماز ولایت و حاکمیت دین می دانند و اولین نمازی که امام زمان(عج) در زمان ظهور اقامه خواهند کرد، نماز جمعه است و حتی در سوره جمعه هم ضمن ترغیب و تشویق مسلمانان به حضور یکپارچه در اجتماع هفتگی نماز جمعه، همین کارکردهای حاکمیت دینی تبیین می شود. 

یک امام جمعه موفق چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

ما به دنبال امام خوب و مطلوبیم؛ چرا که امام مطلوب، مأموم مطلوب می سازد و در این صورت شاهد جامعه مطلوب، بازار مطلوب، عزا و عروسی مطلوب و ... خواهیم بود. با توجه به اینکه عدالت، یکی از فاکتورهای مهم امام جمعه به شمار می رود، علاوه بر آن، علمیت هم خیلی مهم است و همچنین ارتباط صمیمی با مردم، ساده زیستی، نفوذ کلام، منش، مردمی بودن، داشتن سواد رسانه ای و آشنایی با فضای مجازی از ویژگی های یک امام جمعه موفق به شمار می رود و در یک کلام باید گفت امام جمعه باید رفتارش شبیه رهبر جامعه اسلامی باشد و این شباهت هرچه بیشتر شود، موفقیت وی هم بیشتر می شود.

رصد و ارزیابی ائمه جمعه بر چه مبنایی انجام می شود؟

امام جمعه در حقیقت سرباز امام و ولایت است و نباید به جناح و حزب خاصی وابسته باشد، امام جمعه، امام همه مردم است و جریان فکری او باید منطبق بر احکام الهی باشد. رفتار امام جمعه با دو نیت صیانتی که مراقبت شود مسئله ای پیش نیاید و دیگری با نیت حل مشکل که اگر مسئله و موضوعی در مباحث سیاسی، فرهنگی و یا ایجاد مشکل با نهادهای اداری پیش آمد، رصد می شود و همه اینها ملاک ارزیابی ها قرار می گیرد.

ارزیابی شما از میزان مشارکت مردم خراسان شمالی در نماز جمعه چیست؟

نرم کشوری میزان مشارکت مردم در نماز جمعه هشت درصد است که این رقم در خراسان شمالی 11 درصد را نشان می دهد و بیانگر رویکرد مثبت مردم خراسان شمالی به نماز جمعه است اما مطلوب ما جمعیتی بالغ بر 30 تا 35 درصد است همچون نماز عید فطر و عید قربان که با جمعیت بسیار بالایی حتی در خیابان های منتهی به مصلاها هم اقامه می شود.

آیا میزان مشارکت جوانان در نماز جمعه مطلوب است؟

طبق بیانات مقام معظم رهبری ما افراد زیر 40 سال را جوان در نظر می گیریم و هرچند با نقطه مطلوب حضور جوانان در نمازهای جمعه فاصله داریم اما تلاش می کنیم زمینه های لازم را برای حضور این قشر با اهمیت در نماز جمعه فراهم کنیم. البته میزان حضور جوانان در مناطق مختلف با توجه به جمعیت جوان آن منطقه متفاوت است مثلا در استان های قم و سیستان و بلوچستان به ازای هر 10 نفر، هفت جوان داریم و از نظر جمعیت جوان به عنوان منطقه سبز شناخته می شود ولی خراسان شمالی استان زرد است و به ازای هر 10 نفر، 4.5 تا 5 جوان دارد و یا استان هایی مثل بوشهر و خوزستان جوانان کم تری دارد و به ازای هر 10 نفر، سه جوان دارد.

اعضای ستادهای نماز جمعه چه تعدادی را تشکیل می دهند و برای جذب افراد تا چه میزان به موضوع جوان گرایی توجه شده است؟

با توجه به اهمیت این موضوع و همچنین استفاده از نیروهای جوان و خلاق در برنامه های فرهنگی و مذهبی، رویکرد ستادهای نماز جمعه به سمت جوان گرایی سوق یافته و از 950 نفر عضو ستادهای نماز جمعه در حال حاضر 60 درصد آن را جوانان تشکیل می دهند.

شورای سیاستگذاری ائمه جمعه چه برنامه های ابتکاری را به عنوان برنامه های جنبی نماز جمعه اجرایی کرده است؟

یکی از طرح ها اجرای مسابقه از خطبه های نماز جمعه است که به صورت فصلی برگزار می شود و با توجه به اینکه در هر فصل 12 نماز جمعه داریم، سوالاتی از متن خطبه ها طرح می شود که علاقه مندان می توانند در این مسابقه شرکت کنند. همچنین برگزاری میز خدمت در مناسبت های مختلف است که اخیرا به مناسبت هفته قوه قضائیه شاهد برگزاری میز خدمت بودیم که جمعیت بسیاری از مردم که دارای مشکلات حقوقی بودن با مراجعه به مصلاها، مشکلات خود را پیگیری و مشاوره دریافت کردند. همچنین نمایشگاه های کتاب، مسابقات کتابخوانی و تفسیر سوره جمعه از دیگر برنامه هایی است که در نماز جمعه اجرا می شود.

مردم چگونه می توانند نظرات و پیشنهادات خود را در خصوص نماز های جمعه اعلام کنند؟

شورای مرکزی در حال حاضر اقدام به تهیه اپلیکیش ویژه نماز جمعه کرده که بر اساس آن، هر فرد نمازگزار به محض ورود به مصلی می تواند وارد این نرم افزار شده و در جریان تازه ترین اخبار نماز جمعه و حتی جزئیات نماز جمعه ای که وارد آن محل شده، قرار بگیرد و نظر، انتقاد و یا پیشنهاد خود را در خصوص تمام موارد مرتبط با نماز جمعه از خطبه ها تا فضاسازی و برخورد خادمان مصلا را ثبت کند که به زودی این نرم افزار رونمایی می شود ولی تا آماده شدن این اپلیکیشن، مردم می توانند با شورای سیاستگذاری ائمه جمعه در خراسان شمالی ارتباط بگیرند.

در حال حاضر چند پایگاه نماز جمعه در خراسان شمالی فعال است و آیا برنامه ای برای افزایش این پایگاه ها دارید؟

در حال حاضر 16 پایگاه نماز جمعه در شهرهای بجنورد، گرمه، شیروان، اسفراین، آشخانه، صفی آباد، پیش قلعه، جاجرم، راز، سنخواست، شوقان، غلامان، قاضی، فاروج، درق و تیتکانلو فعال است و تقاضاها برای افزایش این پایگاه ها در دیگر نقاط  بررسی شده ولی فعلا ظرفیت ها فراهم نیست و بیشتر تلاش داریم تا کیفیت برنامه‌های نماز جمعه  ارتقا یابد.