عطش بی ‌آبی در روستاهای زیرکوه

خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی؛ آب یکی از چهار عنصر اصلی و مورد نیاز بشریت است اما متاسفانه چندین سال است که زنگ خطر کمبود آب و خشکسالی در ایران به خصوص خراسان جنوبی به صدا در آمده است.

 

بیش از 20 سال است که شهرهای مختلف خراسان جنوبی از کم آبی و خشکسالی رنج می برند و این موضوع در جلسات مختلف با حضور مسئولان استانی و کشوری بارها مطرح شده است تا برای تامین آب مورد نیاز مردمان مرزنشین و کویرنشین خطه خراسان جنوبی فکری بکنند اما خروجی موثر کمتری جلسات و میزگردها برای حل این موضوع داشته است.

 

زیرکوه دیار چهار فصل ایران؛ تشنه جرعه ای آب

چندین سال قبل بحث انتقال آب از دریای عمان به سه استان درگیر با خشکسالی و کم آبی از جمله خراسان جنوبی در این جلسات مختلف مطرح شد اما هنوز به مرحله اجرا نرسیده و روی کاغذ جا خوش کرده است در حالی که چشم مردمان این استان ها به خصوص خراسان جنوبی در انتظار اجرای این طرح بزرگ است تا آب گوارا و زلال دریای عمان را بچشند.

 

یکی از این شهرهای درگیر با غول خشکسالی شهرستان مرزی زیرکوه است. درحالی که از این شهر در خراسان جنوبی با نام شهر چهار فصل یاد می شود اما درست نیست که به خاطر کم آبی زیبایی های خود را از دست بدهد.

 

متاسفانه به خاطر خشکسالی و کم آبی در روستاهای مرزی خراسان جنوبی در خطه شهرستان زیرکوه مشاهده می کنیم که مرزنشینان غیوران بار خود را بر دوش بسته اند تا از چنگال خشکسالی فرار کنند و به سمت شهرهای دیگر برای رسیدن به جرعه ای آب بروند.

 

خشکسالی و کم آبی بعد از 20 سال تداوم باعث شده تا مردمان خراسان جنوبی به خصوص زیرکوه آب کافی برای آشامیدن و تامین مسائل بهداشتی خود نداشته باشند. شاید مسئولان آب بخش کشاورزی را تامین کرده باشند اما باید دید که آیا برای تامین آب مورد نیاز برای آشامیدن و بهداشت مردم این خطه چاره ای اندیشیده اند؟

 

نداشتن آب شرب کافی سبب بروز مشکلات بسیاری در خطه زیرکوه شده است که از جمله آن می توان به مهاجرت ساکنان این خطه اشاره کرد؛ موضوعی که باعث می شود تا مرز بدون این حافظان و مرزداران غیور خالی از سکنه شود.

 

هم اکنون روستاهای بخش زیرکوه با بحرانی به نام «تشنگی» روبرو هستند و خشکسالی های 20 سال اخیر امان روستائیان آن را بریده است و تشنه جرعه ای آب هستند و چندین سال است که با تانکر به روستاهای این شهرستان و دیگر بخش های استان آبرسانی می شود. تمام چشم امیدشان به این تانکرها است که گاهی تاخیر در آبرسانی جان روستائیان را به لب می‌آورد.

 

آب، نیاز اصلی مردمان غیور روستای گزخت

در راستای تداوم پدیده خشکسالی و حل نشدن معضل کم آبی به سراغ تعدادی از روستاهای زیرکوه رفتیم که با مشکل کم آبی دست و پنجه نرم می کنند و همچنان کسی برای رفع آن مشکل قدمی بر نداشته است.

 

روستای گزخت در 70 کیلومتری زیرکوه واقع شده است و مناطق گردشگری بکر و بی نظیری دارد اما کم آبی باعث ایجاد مشکلات و مهاجرت مردم روستا شده است.

 

«عبدالله حیدری» دهیار روستای گزخت زیرکوه در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان اظهار داشت: مشکل آب روستای گزخت زیرکوه از 20 سال پیش آغاز شده است و اکنون با حفر چاه داخل روستا شبکه انتقال آب وجود دارد اما اجرای هفت کیلومتر خط انتقال برای اتصال این خطوط بهم نیاز است تا آب به روستا برسد اما مسئولان انجام نمی دهند.

 

وی با بیان اینکه حدود سه سال است که مشکل آب رسانی به روستا را پیگیری می کنیم، افزود: حدود یکسال از حفر چاه می گذرد اما تاکنون خط انتقال‌ و پمپاژ آب از چاه به سمت شبکه آب داخل روستا راه اندازی نشده است.

 

دهیار روستای گزخت با اشاره به اینکه برای پمپاژ کردن آب به داخل روستا اعتباری بالغ بر 700 میلیون تومان نیاز است، افزود: اعتباری هم باشد به ما نمی دهند نمی دانم علت چیست با اینکه روستای مرزی محسوب می شود!

 

وی گفت: در این اوضاع و شرایط شیوع ویروس کرونا معلوم نیست مردم باید چه کنند؛ مانند 50 سال قبل با دبه آب جا به جا می کنند و اگر یک نفر به کرونا مبتلا شود در این روستا فاجعه پیش می آید.

 

کمبود آب آشامیدنی در گزخت بیداد می کند

«علی میری» عضو شورای روستای گزخت زیرکوه هم در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان  اظهار داشت: در روستای گزخت 300 خانوار زندگی می کنند؛ از این تعداد تنها 50 خانوار پایین روستا به آب دسترسی دارند و قسمت بالای روستا آب ندارند.

 

وی در ادامه بیان کرد: نمی دانیم مشکل کمبود آب در روستای گزخت از کجا است با اینکه چاه حدود یکسال پیش حفر شده است اما می گویند اعتبار نداریم تا خط انتقال آب را وصل کنیم.

 

عضو شورای روستای گزخت زیرکوه با بیان اینکه شبکه آب روستا سال 86 به سمت پایین روستا انتقال داده شده است، گفت: در آن سال ها خانوار کم بود اما اکنون میزان آب در حال حاضر جوابگوی نیاز مردمان روستای گزخت نیست و مشکل اصلی و اساسی ما کمبود آب برای آشامیدن و بهداشت است.

 

میری با اشاره به اینکه تمام خط انتقال آب قدیمی روستای گزخت فرسوده شده است، افزود: شبکه آب روستا را کنترل نمی توان کرد و اگر یک ساعت آب را باز کنیم خانوارهای بالا دست روستا تنها 10 دقیقه می توانند از این آب استفاده کنند.

 

وی با توجه به اینکه حدود 30 چشمه سار در حوالی روستای گزخت وجود دارد، ادامه داد: از این تعداد فقط آب یک چشمه سار برای مصرف خانوارهای روستا در نظر گرفته شده است و آب سایر چشمه سارها نصیب مردمان افغانستان می شود.

 

میری تاکید داشت: خط انتقال هفت کیلومتر است و با نصب کنتور می توانند آب را به داخل روستا بیاورند؛ در داخل روستا شبکه انتقال آب تا در منازل کشیده شده است و تنها یک کنتور برای انتقال آب نیاز داریم.

 

وی گفت: حدود 60 خانوار از ابتدای سال به روستا بازگشته اند اما منتظر بر طرف شدن مشکل آب هستند تا به صورت دائم در این روستا ساکن شوند؛ مردم این روستا آب برای شستشو ندارند و زمانی که آب نباشد نمی توانیم زندگی کنیم. جالب اینجاست که آب هست اما با بی تدبیری به افغانستان می رود.

 

 

خط انتقال آب روستای اسفاد نیازمند تعویض است

روستای اسفاد که در 13 کیلومتری زیرکوه واقع شده است یکی دیگر از روستاهایی است که در بخش زیرکوه با کم آبی درگیر است.

 

«مهدی نظرجانی» دهیار روستای اسفاد در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان اظهار داشت: یک شبکه آب سال 76 برای روستای اسفاد و روستاهای اطراف تهیه شده بود تا به حدود یک هزار خانوار آب رسانی شود و اکنون بعد از 26 سال شبکه فرسوده شده و تعداد خانوارها افزایش یافته است.

 

دهیار روستای اسفاد زیرکوه با بیان اینکه فرسوده شدن خط انتقال آب سبب ایجاد مشکلاتی شده است، افزود: به خاطر ضعیف بودن قطر شبکه، آب به اندازه کافی پمپاژ نمی شود درحالی که آب مهم ترین نیاز مردم این منطقه است.

 

وی با اشاره به اینکه عدم پمپاژ آب مورد نیاز سبب شده است که مردم نتوانند به مسائل بهداشتی خود بپردازند، گفت: مشکل کمبود آب شرب در منطقه اسفاد و می آباد بسیار حاد است و این مشکل را مسئولان می توانند حل کنند و تنها نیازمند ایجاد یک خط انتقال دیگر تا روستای قبل از اسفاد هستیم.

 

نظرجانی با بیان اینکه مشکل آب حدود 10 سال است که در اسفاد بیداد می کند، اظهار داشت: 250 خانوار در روستای اسفاد زندگی می کنند و بسیاری از خانوارها به خاطر مشکل آب مهاجرت کرده اند و بارها این موضوع را پیگیری کرده ایم اما فایده نداشته است.

 

اختصاص اعتبار چهار میلیارد تومانی برای حوزه آب و فاضلاب روستایی زیرکوه

«محمدحسین عربشاهی» فرماندار زیرکوه هم در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در بیرجند اظهار داشت: در شهرستان زیرکوه بین 17 تا 22 روستا با تانکر آبرسانی می شود و بیشترین اعتبارات زیرکوه امسال به حوزه آبرسانی، ایجاد مجتمع های وحدت و شهید رجایی و تعویض شبکه های انتقال رسانی آب فرسوده اختصاص داده شده است.

 

وی بیان کرد: با توجه به اینکه در سال 76 زلزله ای در زیرکوه اتفاق افتاده بود بخش عظیمی از شبکه توزیع آب در این شهرستان آسیب دید و طی سه سال اخیر اعتبارات قابل توجهی را به بحث تعویض شبکه های انتقال آب در این شهرستان اختصاص یافته است.

 

وی با اشاره به اینکه امسال چهار میلیارد و 100 میلیون تومان اعتبار برای حوزه آب و فاضلاب روستایی زیرکوه در نظر گرفته شده است، ادامه داد: در سال جاری یک میلیارد و 400 میلیون تومان به حوزه هدر رفت آب و تعویض خطوط انتقال آب اختصاص داده شده است.

 

عربشاهی با توجه به اینکه مجتمع وحدت و شهید رجایی در بخش شاسکوه احداث می شوند، در ادامه گفت: این مجتمع ها از دشت اسفدن آبیاری می شوند.

 

فرماندار زیرکوه به مشکل آب روستای گزخت اشاره کرد و افزود: برای این روستا اعتباری بالغ بر 400 میلیون تومان پیش بینی شده است تا بتوانیم خط انتقال آب از چاه به سمت داخل روستا ایجاد کنیم.

 

وی با بیان اینکه ما بحث کمبود آب در زیرکوه نداریم، ادامه داد: این کمبود آب به وسیله دولت مدیریت می شود؛ مشکل اساسی این است که خانه های روستایی از وسعت بالایی برخوردار هستند و مردم از آب برای دام، زندگی و کشاورزی استفاده می کنند و این باعث افزایش میزان مصرف آب می شود؛ اکنون بیماری کرونا هم بر این مشکل مضاعف شده است و برخی از شهروندان از شهر به روستاها می روند و باعث افزایش میزان مصرفی می شوند.

 

 

لزوم ایجاد و راه اندازی قرارگاه آب در کشور

«سلمان اسحاقی» نماینده مردم قاین و زیرکوه در مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان اظهار داشت: مشکل آب باید ریشه ای حل شود؛ چرا باید 40 سال از انقلاب بگذرد اما هنوز در مناطق محروم دغدغه آب وجود داشته باشد.

 

وی بیان کرد: بحث آبخیزداری یکی از راهکارهایی است که می تواند به حل مشکل آب بسیار کمک کند؛ مقام معظم رهبری نیز بر روی این موضوع بسیار تاکید دارند. ما سالانه چند صد میلیون تومان خسارت به خاطر سیل پرداخت می کنیم، در این راستا اگر این اعتبار را برای ایجاد سد و بندهای خاکی هزینه کنیم می توانیم موجب جلوگیری از به وقوع آمدن این خسارت ها شویم.

 

اسحاقی در ادامه گفت: روستاهایی در قاین و زیرکوه وجود دارند که برای دست یافتن به آب نیازمند احداث پنج تا 40 کیلومتر خط انتقال آب هستند و باید فکر اساسی برای حل مشکل آب مناطق محروم داشته باشیم.

 

نماینده مردم قاین و زیرکوه در مجلس با تاکید بر اینکه قرارگاه آب باید در کشور ایجاد شود، افزود: حاکمیت و دولت و مجلس باید در این قرارگاه حاضر باشند و با کمک منابع مالی دولت و خیرین در این قرارگاه به حل مشکل آب بپردازیم و باعث از بین رفتن دغدغه مردم در این زمینه شویم؛خیرین بدانند که اکنون نذر آب در اولویت قرار دارد.

 

وی با اشاره به اینکه انتقال آب از دریای عمان به خراسان جنوبی قطعا اتفاقات خوبی را رقم خواهد زد، ادامه داد: اگر این انتقال آب از دریای عمان به استان منتهی به یک یا 2 دهه شود قطعا ما دوباره شرمنده مردم این نظام خواهیم شد.

 

اسحاقی در ادامه بیان کرد: معیشت مردم همتراز با دغدغه آب است و اقتصاد تنها معیشت نیست قطعا آب، اقتصاد مردم را تشکیل می دهد اگر آب روستاها را تامین کنیم قطعا روستائیان از مهاجرت پرهیز خواهند کرد و با پرداختن به بحث کشاورزی معیشت خود را تامین می کنند.

 

نماینده مردم قاین و زیرکوه در مجلس با بیان اینکه تاکنون ما به صورت قطره چکانی به دنبال حل مشکل آب بودیم، گفت: آب معیشت مردم است و با یک حرکت انقلابی این مشکل قطعا حل می شود و دولت ها از بدو انقلاب در این خصوص کوتاهی داشتند اما ما باید امروز این قصور را جبران و مشکل آب را حل کنیم.

 

وی بیان کرد: مردم از گفتن حرف هایی از جمله «انجام خواهیم داد، برنامه داریم و غیره» توسط مسئولان خسته شده اند و مسئولان باید بگویند ما کاری را شروع کرده ایم و در حال انجام دادن آن هستیم؛ مردم منتظر شنیدن این نوع سخنان از زبان مسئولان هستند.

 

مشکل آب روستاهای اسفاد و گزخت برطرف می شود

«حسین امامی» مدیرعامل شرکت آبفای خراسان‌ جنوبی هم در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان  اظهار داشت: منابع آبی خراسان جنوبی به علت 2 دهه خشکسالی دچار یک سری مشکلات کمی و کیفی شده اند.

 

وی با بیان اینکه هیچ یک از شهرهای خراسان جنوبی با تنش آبی مواجه نیستند، افزود: تعدادی از روستاهای استان فاقد شبکه انتقال آب هستند به همین دلیل به این روستاها با تانکر آبرسانی می کنیم؛ تعدادی روستاها هم به دلیل کم شدن منبع آب آن ها از طریق تانکر آبرسانی می شوند.

 

مدیرعامل شرکت آبفای خراسان‌ جنوبی با اشاره به اینکه حدود 400 روستا در خراسان جنوبی از طریق تانکر آب رسانی می شوند، ادامه داد: پیش بینی می کنیم که در پیک مصرف مجبور شویم به 430 روستا در استان آب رسانی سیار انجام دهیم.

 

امامی به مشکل روستای اسفاد زیرکوه اشاره کرد و گفت: امسال در نظر داریم تا ظرفیت مخزن این روستا را افزایش دهیم و خطوط فرسوده برای کاهش هدررفتن آب را تعویض کنیم و رسیدگی به مشکلات آب این روستا را در دستور کار داریم.

 

وی در خصوص مشکل آب روستای گزخت زیرکوه نیز اظهار داشت: در حال خرید لوله برای انتقال آب از چاه به داخل شبکه آب روستا هستیم و در نظر داریم تا پایان سال جاری مشکل آب روستای گزخت زیرکوه را برطرف کنیم.

 

مدیرعامل شرکت آبفای خراسان‌ جنوبی با اشاره به خط انتقال آب از دریای عمان به خراسان جنوبی گفت: امیدواریم با کمک بخش خصوصی این طرح اجرا شود و بتوانیم نیازهای آبی استان را برطرف کنیم.