به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان، همه انسان ها به ایده آل های زندگی فکر می کنند و برای رسیدن به این ایده آل ها تلاش می کنند گاه می رسند و گاه با شکست رو به رو می شوند یا گاه ایده آل خود را همانند یک نردبان تصور می کنند و پله پله طی می کنند تا به موفقیت ها برسند.
افرادی هم هستند که برای همه روزمرگی هایی به بالاترین و سختگیرانه ترین معیارها فکر کنند یا به بیان دیگر توقعی که از زندگی دارند و کاری که انجام می دهند ، با استانداردها و توقعات بالا و سختگیرانه است که گاها غیرواقع بینانه است. برای نمونه فرد دست به انجام کاری نمی زند که مبادا شکست بخورد بنابراین از کاری هم که می خواهد انجام بدهد، باز می مانند و کاری که انجام می دهد باید بدون نقص و کامل از دید او باشد که همین مسئله موجب می شود تا فرد دچار استرس و اضطراب و عدم اعتماد به نفس شود یا از دیگران نیز این توقع را دارد که به کاملترین شکل ممکن و بدون نقص اوامرش را اطاعت کنند.
« زهرا رافعی» روانشناس و روان درمانگر به این دسته افراد کمال گرا می گوید که درباره معایب و مزایای این نوع از شخصیت با او به گفتگو پرداختیم که در زیر می خوانید:
کمالگرایی را تعریف کنید؟
کمالگرایی باوری است که باید فرد همیشه کارهایش را بدون نقص و کامل انجام دهد. در درون فرد کمال گرا همیشه یک فشاری برای رسیدن به اهداف غیر قابل دسترس و غیر واقع بینانه است.
انواع را هم توضیح دهید؟
در روانشناسی سه دسته کمال گیرایی داریم که می توان نخست به «کمال گرایی فرد مدار» اشاره کرد. یعنی باوری که آن فرد با استاندارد هایی که دارد از شکست اهدافش می ترسد.
دوم «کمال گرایی دیگر مدار» است. کسی که کمال گرا است می تواند آزار و اذیتی به دیگران القا کند. برای نمونه یک مربی کمال گرا می تواند عزت نفس اعضای تیم خود را با معیارهای ذهنی که دارد کاهش دهد.
سومین مورد«کمال گرای القا شده توسط جامعه»است. یعنی ارزشی که از جامعه به فرد القا شده است که افراد باید بهترین باشند.به طور مثال تیم ملی به جام جهانی می رود و همه ما توقع داریم تا قهرمان جهان شوند.
ویژگی های یک فرد کمال گرا چیست و از کجا می توان فهمید که کمال گرا هستیم یا خیر؟
یکی از ویژگی های افراد کمال گرا این است که معیارها سطح بالا و استانداردها سختگیرانه برای خود دارند و معتقد هستند که همیشه باید کارها را به بهترین شکل ممکن انجام دهند.
افراد کمال گرا اگر از نظر دیگران شکست خورده به نظر بیایند خیلی احساس بدی به آن ها دست می دهد و همین موضوع باعث می شود انجام دادن کارها یا به تعویق می اندازند یا شروع می کنند و در نیمه راه رها می کنند.
چون می بینند می توانند به نحو احسن آن کار را انجام دهند، رها می کنند. افراد کمال گرا از قانون همه یا هیچ یا صفر و صد اطاعت می کنند. برای کمال گراها نتیجه هر کاری یا شکست کامل یا موفقیت کامل است و حد وسطی وجود ندارد.
یکی دیگر از ویژگی های افراد کمال گرا مدام گرایش به ناراحتی و سرزنش کردن خود دارند. از لحاظ درونی و بیرونی از زندگی خود گلایه می کند و دوست دارد شرایط و زندگی او آنگونه که خود می خواهد باشد.
همه این خود سرزنشی ها مداوم ادامه یابد، به تدریج نشانه های افسردگی در آن ها پیدا می شود.افراد کمال گرا به صورت مداوم یک استرس واضطراب را در درون خود تجربه می کنند. چون مدام به توانستن و نتوانستن کارها فکر می کنند.این استرس و اضطراب برای آدم ها آسیب زا است.
یکی دیگر از ویژگی های انسان های کمالگرا، در نهایی کردن کارها همیشه مشکل دارند چون می خواهند مطئن شوند که به بهترین شکل ممکن ارایه دهند.
عزت نفس و اعتماد نفس انسان های کمالگرا به انجام کارها و تاییدی که می خواهد از دیگران بگیرد وابسته است.
به ندرت از دیگران کمک میگیرند چون در ذهن تصور دارند، افراد نمی توانند به بهترین شکلی که آن ها می خواهند فعالیت ها را انجام دهند.اضافه کاری زیاد می مانند و همیشه می خواهند ثابت کنند که کار خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهند.
این افراد در روابط عاطفی چگونه هستند؟
این آدم ها در روابط عاطفی خیلی ایراد گیر هستند، غر می زنند یا به بیانی دیگر مو را از ماست بیرون می کشند.هیچ وقت نمی توانند احساس ارزشمندی و رضایت را به طرف مقابل بدهند.
منشا کمال گرایی چیست؟
والدین کمال گرا اصلی ترین ریشه برای انتقال کمال گرایی به فرزندانشان هستند. پدر و مادر کمال گرا با استانداردهای بالایی فرزندش را تربیت می کند و از فرزندش انتظار دارد که بیشتر از سنی که دارد رفتار کند. ریشه کمال گرایی به دوران کودکی و سختگیرهایی که وجود داشته است، باز می گرد. والدین سختگیر، پدر بزرگ و مادر بزرگ سخت گیر، مدرسه سخت گیر همه در کمال گرایی فرد تاثیر دارند. باعث می شود تا استانداردهای بالا و انتظارهای غیرواقع بینانه در بزرگسالی کودک شکل گیرد.
والدین کمال گرا از دو طریق بر روی ذهن فرزندانشان تاثیر می گذارند. چون موفقیت های خود را قبول ندارند، موفقیت های فرندانشان را هم نمی توانند بپذیرند و کوچک می شمارند.
برای نمونه وقتی کودک در یک درس نمره عالی کسب می کند، خانواده از او می خواهند که تمام نمرات او باید عالی باشد. این تصور در ذهن کودک به وجود می آید که در همه زمینه ها باید عالی باشد تا او را تشویق کنند.
طبیعتا کودک نمی تواند در همه دروس قویی باشد بنابراین در درون خود به مبارزه بر می خیزد که باید در تمام زمینه ها عالی باشم.
عزت نفس در اینجا بیرونی می شود چون به دلیل فعالیت های بیرونی تشویق می شود و دست به انجام کارها به صورت کامل می زند تا دیگران تشویق و تایید کنند.
زمانی که پدر و مادر برای بدست آوردن یک موفقیت فرزند را خیلی تشویق می کنند، ناخودآگاه یک اضطرابی در فرزند آنها شکل می گیرد که نکند اگر اشتباهی از من سر بزند یا نتوانم موفقیتی کسب کنم، دیگر دوستم نداشته باشند و تشویقم نکنند. پس به موفقیت های خیلی زیاد فکر می کند و ترس از شکست در او شکل می گیرد. خانواده ناخودآگاه فضای آزمون و خطا را از فرزند می گیرد.
راهکارهای درمان کمال گرایی چیست؟
ذهن افراد کمال گرا ناخود آگاه به دلایل منفی فکر می کند، هنگامی که می خواهد کاری را انجام دهد یا رها کند، تنها نکات منفی را در نظر می گیرد. به این افراد توصیه می شود تا یک دفتر یادداشت داشته باشند و نکات منفی را در آن بنویسند و ببینند چقدر برای خود نکات منفی را بزرگ می کنند. در کنار نکات منفی، نکات مثبت را در نظر بگیرند.
باید این افراد نکات ضعف خود را هم درنظر بگیرند و بدانند همه آدم ها دارای نکات ضعف و قوت هستند.
انسان های کمال گرا همیشه با نکات منفی خود می جنگند، زمانی که به مرحله پذیرش نقاط ضعف برسیم از خود خواسته های یک انسان معمول داریم نه یک ابر انسان را و به این نتیجه می رسیم که یک انسان نمی تواند در همه زمینه ها برتر باشد.
باید به قوانین «باید و نباید» ذهنی هم بسیار توجه کرد. این قوانین در ذهن انسان ها کمال گرا به شدت فرد را به شروع نکردن کار و تردید وا می دارد.
این افراد باید سعی کنند، باید و نباید ها را از ذهن خود بیرون آوردند و یادداشت کنند که چقدر این باید و نباید هایی که تعیین کرده اید، منطقی و واقع بینانه است. اگر اینگونه نیست سعی کنید، از قانون های منعطفی استفاده کنید.
نظر شما