خبرگزاری شبستان: در حاشیه بازدید آیدین آغداشلو از نمایشگاه آثار دومین جشنواره هنر مقاومت در موسسه صبا فرصت کوتاهی برای صحبت با این استاد نقاشی و پژوهشگر هنر فراهم شد تا درباره هنر ناب و اقتضای آن صحبت کنیم. آنچه خلق آن به گفته آغداشلو ارتباط مستقیم با هنرمند دارد؛ چرا که هنرمند تراز اول می تواند موضوع شعاری را هم به هنر ناب تبدیل کند.
- آقای آغداشلو، داوری و انتخاب آثار آبستره در جشنواره ای مثل «هنر مقاومت» بر اساس چه معیارهایی صورت می گیرد؟ آیا صرفاً می توان به عنوانی که هنرمند بر اثر نهاده اکتفا کرد؟
اغلب همین طور است؛ چرا که انتخاب یک اثر آبستره برای این جشنواره کار بسیار پیچیده ای است. البته یک اثر می تواند آبستره باشد و نوعی آرمان گرایی را نیز در خود داشته باشد، ولی به هر حال هنر آرمان گرا فی نفسه فیگوراتیو است.
- اساساً می توان جشنواره ای با موضوعی خاص مثل «مقاومت» برگزار کرد؟
بله، با هر عنوانی می توان جشنواره داشت.
- ولی در این صورت مجبوریم تنها آثاری را که مستقیماً به مفهوم مقاومت اشاره دارند به نمایش بگذاریم.
همین طور است. گزینش کار آبستره در چنین نمایشگاهی بسیار پیچیده و گاهی غیرممکن است، ولی اگر هیات انتخاب فریب نام اثر را به عنوان توجیه کننده حضور در نمایشگاه نخورند و براساس معنایی که قرار است به طور کلی در نمایشگاه جاری باشد آثار را گزینش کنند تا حدی این نگرانی برطرف می شود.
- شما سال هاست نقاشی می کنید، تا چه اندازه می توان امیدوار بود هنری که پیامش را مستقیم و بی پرده طرح می کند به هنر ناب نزدیک شود؟ آیا هنر ناب محصول آن اتفاقی نیست که در درون هنرمند رخ می دهد و به طور ناخودآگاه در اثر ظاهر می شود؟
هر اثر هنری محصول اتفاقی است که در درون هنرمند می افتد، اما موضوعیت آن می تواند مثل نقاشی معروف «گورنیکا»ی پیکاسو مستقیم باشد. پیکاسو در این نقاشی، عامل مهاجم (جنگ) را نشان نمی دهد بلکه نتیجه آن (رنج) را تصویر می کند و مخاطب با تماشای آن، بلافاصله در موضع خیر قرارمی گیرد. اگر هنرمند تراز اول باشد، هنر شعاری (پیام دهنده و مستقیم) را نیز به هنر ناب بدل می کند.
- امروز شاهد برگزاری جشنواره های مختلف تجسمی با عناوین خاص هستیم، آیا این نگرانی وجود دارد که هنرمند برای حضور در جشنواره به سوی پیام های مستقیم سوق یابد و خود به خود کیفیت آثار نازل شود؟
عناوین مهم نیستند، ممکن است به مجموعه ای از آثار عنوانی مثل هنر انقلابی یا انقلابی-مذهبی اطلاق شود. طبیعتاً آثاری که در این مجموعه گردآوری می شوند باید با این موضوع همسازی داشته باشند و یک اثر آبستره هندسی به سختی در این مجموعه جای می گیرد.
- پس این نمایشگاه ها چه طور می توانند موفق باشند؟
از نظر من توفیق یا عدم توفیق این گونه نمایشگاه ها می تواند در دو بخش تعریف شود. یکی اینکه گزینش آثار براساس چه تصویر کلی ای صورت می گیرد؛ به این معنا که هنرمند و هیات انتخاب قرار است چه ذهنیتی را به مخاطب منتقل کند.
دیگر مولفه مهم نیز پشتوانه ادبی و کتبی نمایشگاه است که به نوعی پس زمینه توجیه کننده انتخاب آثار حاضر در نمایشگاه به حساب می آید و هر نمایشگاه بزرگی اگر چنین سندی نداشته باشد محو می شود و چیزی از آن باقی نمی ماند.
گفتنی است دومین دوره جشنواره بین المللی هنر مقاومت از سوی بنیاد فرهنگی روایت و با همکاری انجمن هنرهای تجسمی انقلاب و دفاع مقدس، به دبیری حبیب الله صادقی در رشته های طراحی، نقاشی، پوستر، عکس، کاریکاتور، طرح های حجمی، انیمیشن و هنرهای جدید و مفهومی با حضور هنرمندانی از کشورهای فلسطین، فرانسه، برزیل، مراکش، لبنان، عربستان، بوسنی، مکزیک، ترکیه و رومانی و سوریه و هنرمندان داخلی آذرماه امسال در موسسه فرهنگی هنری صبا برگزار شد.
پایان پیام/
نظر شما