ضرورت واکاوی خاستگاه فکری نژاد پرستی در غرب/ اعتراضات اخیر، نشانه بیداری انسانی جوامع غربی است

به گزارش خبرگزاری شبستان، یادداشتی از دکتر محمد حسین مختاری؛ رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی، استاد خارج فقه و اصول حوزه و رییس پژوهشکده بین المللی عروه الوثقی در خصوص ضرورت واکاوی خاستگاه فکری نژاد پرستی در غرب به شرح ذیل می باشد:

مرگ جورج فلوید مرد سیاه پوست به دست پلیس آمریکا اعتراضات سراسری مردم این کشور به ویژه سیاه پوستان را علیه سیاست های نژاد پرستانۀ دولت آمریکا رقم زده است و افکار عمومی جهان را نیز به شدت جریحه دار کرده است. بی شک تحلیل های متفاوت و متعددی می توان نسبت به سیاست های نژاد پرستانۀ دولت آمریکا بیان نمود، لیکن ضرورت واکاوی خاستگاه فکری نژاد پرستی در غرب می تواند بیش از پیش در باز شدن گره کور نژاد پرستی مدرن آمریکا موثر واقع شود.

گفتنی است برای بازشناسی غرب نوین باید به عصر رنسانس بازگشت، کلیسا در قرون وسطی در سایۀ حمایت های بی دریغ پادشاهان و بهره‌گیری فراگیر از شریعت در راستای کسب قدرت و ثروت به نوعی بر کل اروپا سیطرۀ پیدا کرد، در این میان سلطۀ کلیسا در قرون وسطی با اشتباهات نابخشودنی پاپ ها توأم گردید که روی آوردن به مقام و ثروت، فساد اخلاقی شدید روحانیون مسیحی و خودبرتربینی و تحقیر مردم از جمله مهمترین عواملی است که دین‌گریزی و دین‌زدگی مسیحیان را رقم زد.

در این میان ارائه تفکر جهان گشایی در آئین مسیحیت، جنگ های صلیبی را پدید آورد که مهمترین و اثرگزارترین آن، تصرف 83 سالۀ بیت المقدس به دست مسیحیان بود؛ چرا که کلیسا برای مسیحی سازی جهان در گام نخست به زعم خود در پی مسیحی سازی بیت المقدس به عنوان محل تولد و زندگى حضرت عيسى(عليه السلام) بود.

از دیگر طرح های کلیسا برای مسیحی سازی جهان باید به طرح جهانگردی و بازشناسی جهان و کشف سرزمین های جدید و تصرف و استعمار آن ممالک اشاره کرد، در این بین کریستف کلمب از سوی کلیسا به این امر گماشته شد که کشف قارۀ آمریکا ارمغانی جز نسل کشی بومیان آن منطقه به ویژه امحاء سرخپوستان آمریکایی به همراه نداشت.

سفیران ناخلف کلیسا در مواجهه با انسان های بومی آمریکا که بعضاً برهنه و نیمه برهنه بودند آنان را از آن جهت که مسیحی نبودند حیوان محسوب نمودند.
کلمب در خاطراتش در توصیف بومیان آمریکا می گوید: نوکران خوبی هستند...تنها پنج نفر کافی بود که آنها را مطیع خود کنیم تا هرچه می خواستیم انجام دهند.»

تأمل در این جملات به خوبی از فرومایگی و خوی استثمارگری کلمب و همراهانش حکایت دارد. به گواهی تاریخ، مسیحیت با بیرحمی های متعدد و نسل کشی های گسترده که در قالب جهان گشایی از خود به جای گذاشت؛ در نهایت به انسان شناسی مسیحی ملتزم گردید که اروپایی و مسیحی بودن شرط اصلی انسانیت انسان به شمار می رفت و هر کس غیر از این بود انسانیتش خدشه دار می شد.

لذا وقتی به سیاه پوستان رسیدند بر حیوانیت آنان حکم دادند در نتیجه گسترده ترین برده داری را در جهان رقم زدند؛ چرا که رابطه با سیاهان برای آنان رابطه با حیوانات بود.
البته برخی متفكرين قرون 17 و 18 هم چون ژان ژاك روسو و جان لاك سیاهان را نیز در زمرۀ انسان ها تعریف نمودند، اما به تعبیر روسو «وحشی نجیب!».

در نتیجه بحران معرفتی عظیم در انسان شناسی مسیحیت اتفاق افتاد چرا که رنگ پوست و نژاد پرستی اصلی بدیهی انسان شناسی مسیحیت را در بر می گرفت؛ لذا حتی تصاویری که از حضرت عیسی(ع) در کلیساها ترسیم شد آن حضرت را بر خلاف شواهد متقن تاریخی، سفید پوست، بلند قد، چشم آبی و با موهایی طلایی به تصویر کشید! که این رویکرد از نژاد پرستی مدرن غرب حکایت دارد.

بیان این مطالب به خوبی نشان می‌دهد که بحران نژاد پرستی در غرب منبعث از ریشه های تلخ تاریخی در قرن 17 و 18 میلادی است که تا کنون به روش های مختلف استمرار داشته است، لذا اعتراضات اخیر مردم آمریکا و دیگر کشورهای جهان به ویژه کشورهای غربی علیه سیاست های نژاد پرستانۀ غرب علیه سیاه پوستان به خوبی مبین بیداری انسانی جوامع غربی و ارتقای شعور عمومی مردم در مقابله با نژاد پرستی است که پائین کشیده شدن ادوارد كلستون مجسمۀ نماد نژاد پرستی در لندن که در قرن 17 ميلادي يكي از تاجران برده در غرب آفريقا بوده، به نوبۀ خود موید این مدعاست.