اعتیاد یکی از معضلاتی است که نه تنها ایران بلکه جامعه جهانی با آن درگیر است، اعتیاد هم مانند کرونا تمام مناطق ایران را درگیر کرده است و پیر و جوان، زن و مرد، بی سواد و باسواد نمی شناسد و این آفت به نوعی گریبان همه را گرفته است در خصوص نقش سازمانهای فعال در این حوزه با آقای «مصطفی اقلیما» رییس انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران و پدر مددکاری اجتماعی گفتگویی داشته ایم تا ببینیم آیا این سازمانها نقش خود را به درستی ایفا کرده اند یا خیر؟
اقلیما در پاسخ به این سوال که آیا مسئله اجتماعی ای مانند اعتیاد باید تک بعدی دیده شود یا دارای عوامل مختلفی است، گفت:
اعتیاد معلولی از علت هاست و نمی توان معلول را بدون پیدا کردن علت برطرف کرد. در کشور ما هیچ سازمانی دنبال پیدا کردن علت ها نیست چرا که دردسر دارد، اعتیاد مانند سایر پدیده های اجتماعی دارای عوامل مختلفی می باشد و در آن باید مشکل هر فرد به صورت مجزا مورد بررسی قرار گیرد چرا که فرد با رفتن به سمت اعتیاد می خواهد خودش را تسکین دهد و باید مسایل زندگی این فرد بررسی و حل شود.
آیا دستگاه های متولی مبارزه با اعتیاد و مواد مخدر در جامعه کارکرد مناسبی را تاکنون از خود داشته اند یا خیر؟
سازمان بهزیستی تنها سازمانی است که می تواند به افراد معتاد رسیدگی کند چرا که از متخصصان مددکاری برخوردار است اما در کنار آن باید رییس این سازمان هم در حوزه آسیب های اجتماعی دارای تخصص باشد و تیم مدیریتی ای که تحت نظر ایشان فعالیت می کنند، بتوانند برای تمام آسیب های اجتماعی مانند اعتیاد راهکار و برنامه داشته باشند. همچنین باید در مجلس به دنبال قانون گذاری های مناسب این حوزه بود.
چرا در برخی مواقع شاهد گرایش جوانان و در کنار آن قشر تحصیلکرده ای مانند دانشجوها به سمت اعتیاد هستیم؟
اگر ما می بینیم دانشجویان نیز به سمت مواد مخدر گرایش پیدا می کنند باید به دنبال شناسایی علت ها و برطرف کردن آن باشیم. دانشجویانی مانند رشته های پزشکی باید بررسی شود که آیا در خوابگاه و یا دانشگاه به اعتیاد گرایش پیدا کردند یا خیر و در کنار آن فشارهای وارده در سیستم تحصیلی را نیز بررسی کرد چرا که فشارهایی که در خانواده و جامعه وجود دارد منجر به معتاد شدن افراد می شود.
آیا تفاوتی بین افراد پولدار و فقیر برای گرایش به اعتیاد وجود دارد، چرا که اغلب قایل به این هستند که قشر ضعیف جامعه بیشتر به سمت اعتیاد می رود؟
اعتیاد پولدار و فقیر نمی شناسد و در بررسی هایی که صورت گرفته نسبت آن برابر است و مسایل جامعه و سیستم افراد را به سمت اعتیاد سوق می دهد. پدری که بیکار است و امنیت شغلی ندارد، باعث ایجاد دعوا در خانواده شده و افراد در آن خانواده به سمت اعتیاد گرایش پیدا می کنند.
سازمان های زیادی در حوزه اعتیاد فعالیت می کنند، به نظر شما چرا هنوز این فعالیت ها منجر به کاهش اعتیاد در بین جامعه نشده است؟
ما باید همزمان با رشد فرهنگی به دنبال نوآوری باشیم، قوانین و سیستم های ما با فرهنگ جامعه به هم نمی خورد. هم اکنون ستاد مبارزه با مواد مخدر و وزارت بهداشت و بهزیستی تحقیقات و پژوهش های زیادی در این حوزه داشته اند اما این تحقیقات هیچ گاه اجرایی نشده است و باید برای کنترل اعتیاد در جامعه این تحقیقات که هزینه های زیادی نیز برای آن صرف شده است، عملیاتی شود.
در تمام دنیا تحقیقات با هدف اجرایی شدن آن انجام می شود اما در ایران این گونه نیست؛ مثلا رسانه ها چشم و گوش مسئولان هستند ولی وقتی حرف از مشکلات همان سازمان ها یا کارکرد آن زده می شود، تغییراتی به صورت عملی به وجود نمی آید.
نقش آموزش و پرورش در کاهش اعتیاد در بین دانش آموزان چه میزان می تواند باشد؟
معلم ها در حال حاضر تغییر کرده اند و دیگر معلم های قدیم نیستند و دلیل آن هم عدم تطابق دخل و خرج شان با هم است. وقتی یک معلم مجبور می شود راننده خودروی اینترنتی شود، پس از مدتی اخلاق آنها را هم پیدا می کند و دیگر روحیه معلمی خود را کنار می گذارد. در قدیم مدرسه ها حیاط سه هزار متری داشتند اما الان آپارتمان ها تبدیل به مدرسه شده اند و معلم ها از رفاه کافی برخوردار نیستند تا بتوانند آینده سازان جامعه را به درستی پرورش دهند.
نظر شما