یک دهه تکاپوی جاری سازی منشور توسعه فرهنگ قرآنی

به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، نشست خبری دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی امروز 24 اردیبهشت ماه با موضوع یک دهه تکاپوی جاری سازی منشور توسعه فرهنگ قرآنی از سال 1388 تا سال 1398 به مناسبت 22 اردیبهشت ماه سالروز تصویب منشور توسعه فرهنگ قرآنی برگزار شد.

حجت الاسلام «حمید محمدی» در ابتدای این نشست ضمن تسلیت ایام شهادت امام علی(ع) گفت: امیدوارم خداوند برای بندگانش در لیالی قدر بهترین ها که برای بهترین بنده اش در نظر گرفته است برای ما نیز قرار دهد .

وی افزود: ملاک برخی ملت ها برای شروع سال حقیقی، سال تقدیری اونهاست چرا که در شب قدر مقدرات برای سال بعد نهایی می شود ما معتقد هستیم شب قدر آغاز سال جدید و پایان سال گذشته است و در این شب برای یک سال دیگر مقدرات ما نهایی می شود همانطور که  در شعبان و رجب با تعبیر دعای یا من ارجو شرایط درک شب قدر را ایجاد می کنیم تا همه خوبی های دنیا و آخرت برای ما فراهم شود و همه بدی های دنیا و آخرت از ما دور شود.

حجت الاسلام محمدی گفت: تصویب منشور و تأسیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی نشانِی از عزم متولیان نظام در ساحت مدیریتِ فرهنگ جامعه است تا طریق پرتوفیق اقامه کتاب خدا و دستیابی به جامعه ای متمسّک به قرآن و عترت تسهیل شود.

وی افزود: تأسیس این نهاد ملّی راهبری، هدایت و حمایت فعالیت های قرآنی نقطه عطفی در عملکرد قرآنی نظام اسلامی به شمار می رود. لذا پس از انقلاب، شاهد دو مقطع: قبل از تصویب منشور و پس از تصویب منشور هستیم.

حجت الاسلام محمدی با اشاره به اینکه در دهه دوم اجرای منشور، برگزاری نشستی خبری پیش بینی شده است گفت: تبیین مهمترین تلاشها و دستاوردهای شورا در دهه اول اجرای منشور در دو بخش تامین و پشتیبانی نهادی و برون دادی تعریف می شود که در حوزه  تأمین و پشتیبانی نهادی مهمترین فعالیت ها به استقرار شبکه، جاری سازی سیاست ها، ایجاد ردیف و صندوق مستقل اعتبارات اجرای منشو، ایجاد بستر حقوقی مدیریت جذب و هزینه اعتبارات دولتی امور قرآنی ، برگزاری جلسات متعدد سیاستگذاری و هماهنگی در شورا و کمیسیون‌ها، ارتقای تشکیلات و ساختارهای قرآنی مربوط می شود.

وی افزود: تعریف عملیاتی منشور در قالب اسناد راهبردی، طراحی و تصویب سیاستها و ضوابط، استقرار رویکرد قرارگاهی در امور شورا، ارتقاي سطح مطالبات از جامعه قرآني از مهمترین دستاوردهای شورای توسعه فرهنگ قرآنی در حوزه برون دادی است.

دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی در خصوص محور دوم این نشست که به اهمّ رویکردها و انتظارات دهه دوم اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی اختصاص دارد گفت: شورا یک نهاد و دستگاه با یک هویت سازمانی مانند دستگاه های موجود نیست، بلکه یک کل متشکل از اجزا و متکامل با اعضای خود است و دارای هویتی برگرفته از کلیّت اعضای خود است که ذیل شورای عالی انقلاب فرهنگی شکل گرفته است.

وی خاطر نشان کرد: هر دستگاه و نهادی بایستی جایگاه خود را در شبکه تقسیم کار ببینید. لذا باید نگاه دستگاهی به نگاه منظومه ای و راهبردی تبدیل شود. دبیرخانه شورا هرچند مسئولیت پیگیری کلیه امور شورا را بر عهده دارد ولی بین دبیرخانه و صحن شورا تفاوت وجود دارد. شورا در هر یک از حوزه های تخصصی به کمیسیون ها اختیار تامّ داده است و کمیسیون ها می توانند هر تدبیری را برای توسعه حوزه تخصصی خود به کارببرند.

حجت الاسلام محمدی ادامه داد: نخستین اقدام شورا در تصویب تقسیم کار ملی قرآنی و سیاستگذاری کلان قرآنی کشور طراحی سازوکار کمیسیون های تخصصی و دبیرخانه های آنهاست. مبنای طراحی این سازوکار واگذاری مدیریت ستادی فعالیت‌های قرآنی به نهادهای اصلی متولی درکشوراست.

وی خاطر نشان کرد: رویکرد ایجاد ساختار کمیسیون ها در دولت، ایجاد نکردن ساختار جدید در عین بسط و تفصیل مأموریتهای قرآنی است. مأموریتهای جدید قرآنی به ساختارهای موجود کشور با افزایش بهره‌وری ابلاغ شد. برای ایجاد ساختار دبیرخانه ای این کمیسیون ها تلاش های بسیار زیادی صورت گرفته و اکنون دو اداره کل و دو  اداره در چهار وزارتخانه ایجاد شده است.

دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی در خصوص ایجاد ردیف و صندوق مستقل اعتبارات اجرای منشور گفت: با حمایت مجلس شورای اسلامی از اجرای منشور در قوانین بودجه سنواتی و تصویب حمایت از اجرای منشور در قانون برنامه پنجم و احکام دائمی برنامه‌های توسعه و قانون الحاق برخی مواد به ضوابط مالی دولت با پیگیری دبیرخانه این اعتبارات به موازات اعتبارات اختصاصی دستگاه ها طراحی، جذب و توزیع شد.

وی خاطر نشان کرد: از سال 1395 ، پس از تصویب ایجاد صندوق مشارکت در شورای عالی ، مدیریت و برنامه ریزی اعتبارات اجرای منشور از طریق ساختار صندوق انجام می‌شود. اعتبارات دریافتی در طی سنوات گذشته بر اساس برنامه های پیشنهادی دستگاه ها به تفکیک جدول زیر بین متقاضیان توزیع شده که جدول جامع آن برای اولین بار اطلاع رسانی می شود:

حجت الاسلام محمدی خاطرنشان کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی و به منظور تسریع و شفاف سازی مراحل اجرای اسناد راهبردی منشور توسعه فرهنگ قرآنی، موظف است با هماهنگی شورای توسعه فرهنگ قرآنی نسبت به یکسان سازی عناوین و محتوای برنامه ها و فعالیت های قرآنی دستگاه ها در لوایح بودجه سنواتی با مفاد اسناد راهبردی اقدام کند.در واقع برای نخستین بار هماهنگی برای یکسان سازی بودجه ای فراهم شد.

ایجاد بستر حقوقی مدیریت جذب و هزینه اعتبارات دولتی امور قرآنی

حجت الاسلام محمدی گفت: تأمین بودجه و اعتباریکی از نیازهای زیرساختی برای اجرای یک فعالیت یا برنامه محسوب می شود. بنابراین در طرح پژوهشی پشتیبان مصوبه منشور، لزوم ایجاد دفتر نظارت بودجه برای شورای توسعه فرهنگ قرآنی به عنوان یک رکن از سه رکن اساسی شورا در نظر گرفته شده بود تا مأموریت و وظایفی مانند بررسی تطابق بودجه با سياست های مصوب، بررسي نحوه تخصيص بودجه در عمل، اعلام موافقت یا عدم موافقت با بودجه سازمان ها به سازمان مديريت و برنامه ريزی و ارائه بازخورد به سياست ها از طريق گزارش های کارشناسی را محقق کند. بخشی از این وظایف اکنون در صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی و بخشی نیز در دبیرخانه شورا مستقر است.

ضرورت ساماندهی و ارتقای اعتبارات خاص قرآنی دستگاه ها و نهادها

دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی بر ضرورت ساماندهی و ارتقای اعتبارات خاص قرآنی دستگاه ها و نهادها  تاکید کرد و گفت: فقدان انسجام، منطق و عدالت در میزان اعتبارات خاص قرآنی دستگاه ها، ضعف سازوکارهای پیشنهاد و تصویب ردیف های اعتبارات خاص قرآنی در دولت و مجلس، ضعف شفافیت نظام تخصیص و هزینه کرد اعتبارات خاص قرآنی، از مواردی است که بر ضرورت ساماندهی اعتبارات قرآنی نهادها تاکید می کند.

برگزاری جلسات متعدد سیاست گذاری و هماهنگی در شورا و کمیسیون‌ها

حجت الاسلام محمدی خاطرنشان کرد: شورای توسعه فرهنگ قرآنی، ۴۸ جلسه، کمیسیون‌ها مجموعاً ۱۵۰ جلسه، کارگروه‌ها ۱۰۰ جلسه، شوراهای استانی ۳۰۰ جلسه و مجمع مشورتی شورا نیز ۱۱۰ جلسه برگزار کرده است. بیش از ۴۰ مصوبه و ۴۰۰ تصمیم ثبت شده در جلسات راهبری داشته‌ که ریز محتواهای این جلسات سیاستگذاری و هماهنگی در یک کتاب منتشر شده است.

وی در خصوص ارتقای تشکیلات و ساختارهای قرآنی شورای توسعه فرهنگ قرآنی گفت: در راستای فضای ایجاد شده متأثر از تصویب منشور و تشکیل شورای توسعه فرهنگ قرآنی، مؤسسات مردمی افزایش چندده برابری داشته اند و همچنین ساختارهای دولتی  نیز با افزایش دو برابری به 14 اداره‌کل ارتقا یافت.

حجت الاسلام محمدی در خصوص تعریف عملیاتی منشور در قالب اسناد راهبردی گفت: با تکلیف مصوب مجلس شورای اسلامی در ماده 4 قانون برنامه پنجم توسعه، طی بیش از شش سال مطالعه و تلاش سه سند راهبردی « سند راهبردی توسعه آموزش عمومی قرآن کشور »،« سند راهبردی توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی کشور »، « سند راهبردی توسعه فعالیت‌های تبلیغی‌ترویجی قرآنی کشور » برای اجرای منشور تدوین و در شورا تصویب شد.

وی گفت: برنامه‌های جامعی ذیل اسناد راهبردی در حال تدوین و تصویب است و تا کنون اسنادی چون طرح ملی حفظ قرآن کریم، برنامه جامع قرآن و فضای مجازی، برنامه جامع قرآن و بین الملل نهایی شده است.

ادامه دارد....