خبرگزاری شبستان – ایلام: سمن‌ها یا سازمان‌های مردم‌نهاد غیردولتی، واحدهای سازمانی و نهادهایی هستند که با بهره‌گیری از کمک‌های مردمی، خیرین و یا حق عضویت اعضاء در چارچوب اهداف، اساسنامه و آیین‌نامه سازمانی به‌منظور بالا بردن سطح رفاه اقشار محروم و آسیب‌پذیر و انجام امور اجتماعی و فرهنگی فعالیت می‌کنند.
سازمان‌های مردم‌نهاد علاوه بر فعالیت‌های عادی خود در طول سال مطابق با اهداف و برنامه‌های خود مطابق با اساسنامه خود، در هنگامه بروز بحران‌ها و شرایط خاص در سطح جامعه ازجمله سیل، زلزله، مسائل و آسیب‌های اجتماعی همانند اعتیاد نیز حضوری مؤثر با بهره‌گیری از توان مردمی بودن خود دارند.
در استان ایلام نیز این نهادهای غیردولتی در هنگام بروز سیل ابتدای سال گذشته حضوری پررنگ در زمینه جمع‌آوری کمک‌های مردمی برای کمک به سیل‌زدگان، ایجاد امید و نشاط و جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی و توجه مسئولان به امور سیل‌زدگان داشتند، با شیوع ویروس کرونا نیز این سمن‌ها و مؤسسات خیریه نیز فعالیت‌های گسترده‌ای در نقاط مختلف استان ایفا کردند که برای آشنایی بیشتر مخاطبان با فعالیت‌های این نهادها گفت‌وگویی با سرکار خانم« عهدیه طهماسبی» مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری ایلام انجام‌شده که توجه خوانندگان به این گفت گو جلب می‌شود.
با عرض سلام و ادب، اگر آمار دقیقی از مؤسسات خیریه و تشکل‌های مردم‌نهاد استان و نحوه فعالیت آنها در اختیار دارید بیان نمائید؟
در حال حاضر 472 سازمان مردم‌نهاد در سطح از استان ثبت‌شده است که از این تعداد 250 سازمان مردم‌نهاد در استان فعال و حدود 80 سازمان با محوریت امور خیریه فعالیت می‌کنند که نقش این نهادها بیشتر کمک به نیازمندان به‌ویژه در هنگام بحران‌های مبتلابه جامعه است، سازمان‌های مردم‌نهاد در بحران‌های مختلف از جمله سیل، زلزله و همچنین در بحران اخیر کرونا همراه و همگام مردم و در کنار مسئولان بوده‌اند.
در سال‌های 97 و 98 شاهد حضور مؤثر خیریه‌های سلامت ازجمله خیریه محکم، مرهم، نجوا و دندان‌پزشکی در استان بودیم که بر اساس آمار به بیش از 10 هزار نفر از مردم نیازمند استان ارائه خدمت داشته‌اند.
مشاهده می‌شود که بعضی از تشکل‌های مردمی به مناسبت‌های مختلف به‌طور مستقل و انفرادی اقدام به اعلام شماره‌حساب یا شماره کارت کرده و کمک‌های نقدی و غیر نقدی مردم را جمع‌آوری می‌کنند، نحوه نظارت بر هزینه کرد این کمک‌ها چگونه است؟
سازمان‌های مردم‌نهاد مجوز رسمی دارند و می‌توانند در شرایط بحرانی برای کمک به مردم با رعایت شرایط و الزامات قانونی ورود کنند، این مؤسسات و سمن‌ها معمولا شماره‌حسابی را برای جمع آوری کمک های مردمی اعلام می‌کنند که البته نباید شماره‌حساب شخصی باشد، بلکه شماره‌حساب موسسه، نهاد مردمی و یا خیریه باشد.
البته در طول سال نظارت‌های لازم بر دفاتر این سمن‌ها به لحاظ مالی انجام می‌شود و همچنین با حضور بازرسین خبره اقتصاد و دارایی و درخواست دفتر امور اجتماعی استانداری بازرسی‌های لازم صورت می‌گیرد، در پایان سال مالی نیز سمن‌ها گزارش‌های مالی خود را ارائه می‌دهند و اگر تخلفی هم باشد در کارگروه توسعه و حمایت سمن‌های استان، موضوع بررسی و تصمیم‌گیری می‌شود.
در شرایط کنونی که بحران شیوع بیماری کرونا سلامت جسمی و روانی جامعه را در معرض تهدید قرار داده است نقش جامعه خیرین در حمایت از تحقق و اجرای برنامه‌های ستاد مبارزه با کرونا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
پیام مقام معظم رهبری در خصوص کمک به نیازمندان در 21 فروردین‌ماه سال جاری باعث شد که رزمایش کمک به نیازمندان با عنوان «کمک مؤمنانه» در راستای کمک به افراد آسیب‌دیده از کرونا در کشور و استان ایلام نیز شتاب بیشتری به خود گیرد و با راه‌اندازی پویش «امید و همدلی» با محوریت نماینده ولی‌فقیه در استان و امام‌جمعه ایلام و استاندار ایلام، کمک‌های بسیار خوبی در این حوزه جمع‌آوری شد.
سازمان‌های مردم‌نهاد، مردم، خیرین و دفاتر تسهیل گری در راستای تحقق رزمایش کمک مؤمنانه در استان بسیار مثبت و ارزشمند بود و در واقع باید گفت که دوران طلایی سازمان‌های مردم‌نهاد و مؤسسات خیریه در دوران شیوع کرونا بوده و خیرین در حمایت از بخش‌های آسیب‌پذیر جامعه بسیار درخشان عمل کردند.
نقش خیرین استان در حمایت از بخش‌های آسیب‌پذیر جامعه مثل دست‌فروشان و کارگران فصلی و مشاغل خانگی که تحت حمایت هیچ‌گونه نهادی نیستند را چگونه ارزیابی می‌کنید و روش شناسایی این افراد به چه صورت بوده است؟
سامانه‌ای با عنوان سامانه ثبت‌نام افراد آسیب‌دیده از کرونا در استان تعریف‌شده که در این سامانه که افراد آسیب‌پذیر به چند دسته تقسیم‌شده است، افرادی که در نوبت پوشش نهادهای حمایتی از جمله بهزیستی و کمیته امداد قرار دارند و درواقع افرادی هستند که از هیچ نهاد حمایتی کمک دریافت نمی‌کنند، کارگران فصلی، ساختمانی و دست‌فروشان که با شیوع کرونا شغل خود را ازدست‌داده‌اند و فاقد بیمه کارفرمایی هستند، در مرحله اول این افراد با کمک بهزیستی، کمیته امداد، اداره تعاونی، کار و رفاه اجتماعی و فرمانداران در سطح شهرستان‌ها شناسایی می‌شوند که قرار است به هرکدام از این عزیزان از محل کمک‌های خیرین مبلغ 400 هزار تومان در مرحله اول پرداخت شود و در مرحله دوم صاحبان مشاغل پرخطر و فاقد بیمه کارفرمایی مدنظر هستند، تاکنون نیز در مرحله اول حدود 6 هزار نفر شناسایی‌شده که قرار است این کمک‌ها را دریافت کنند و اعتقاددارم که اگر همین شیوه ادامه داشته باشد و مبالغ به‌حساب این عزیزان واریز شود، کرامت انسانی آنان بیشتر حفظ شود.
آیا برای ساماندهی مؤسسات خیریه و افراد موردحمایت با ابزارهای نوین کنترلی، کار خاصی انجام‌شده است؟
در خصوص ساماندهی مؤسسات خیریه و نهادهای مردم‌نهاد در استان، سامانه‌ای تعریف‌شده است و البته پیشنهادی هم در این زمینه به وزارت کشور ارائه‌شده که در حال تدوین برنامه‌ای برای همه استان‌ها هستند که از طریق این سامانه کنترل‌ها و نظارت‌های لازم بر این مؤسسات اعمال شود و حتی در سطحی بالاتر با نهادهای حمایتی ازجمله کمیته امداد و بهزیستی لینک شوند تا از موازی کاری در زمینه توزیع کمک‌های جمع‌آوری‌شده خودداری شود.
چگونه می‌توان کارهای خیرخواهانه را به سمت فعالیت‌های مولد هدایت کرد به‌نحوی‌که منجر به تحرک و پویایی در جهت شکوفایی اقتصادی و نقش‌آفرینی در زمینه جهاد اقتصادی بیانجامد؟
مؤسسات خیریه زیادی در سطح کشور در حوزه فعالیت‌های اقتصادی و عمرانی فعالیت می‌کنند، این خیریه‌ها در کارهای اقتصادی ازجمله احداث مدرسه، مسجد، پرورشگاه و مراکز مذهبی فعالیت دارند و تأثیرات مثبتی هم در بهبود شرایط زندگی شهروندان دارند، در استان ایلام نیز یکی مهم‌ترین خیریه‌های فعال، انجمن خیرین مدرسه‌ساز است که کمک‌های بسیار خوبی در استان در راستای مدرسه‌سازی انجام داده‌اند، البته این مؤسسات در حوزه‌های مسئولیت اجتماعی می‌توانند در بخش آموزش‌های کارآفرینی در سال جهش تولید وارد شوند.
جریان سازی فرهنگی و اجتماعی در مورد توسعه زمینه‌های گوناگون انجام امور خیر در استان چگونه بوده است؟
در زمینه جریان سازی فرهنگی در امورات خیر به‌ویژه در زمان شیوع ویروس کرونا در استان، با حضور خیرین و بزرگان استان ازجمله نماینده ولی‌فقیه در استان و امام‌جمعه ایلام، استاندار ایلام و فرمانداران، کارهای بزرگی در استان ازجمله راه‌اندازی پویش« امید و همدلی» در استان انجام‌شده است و خوشبختانه جریان سازی بسیار خوبی در حوزه اجتماعی در این راستا با مشارکت افراد سرشناس و بزرگان استان انجام‌شده است و تا این لحظه مشارکت خیرین در بحث کرونا در استان حدود 3 میلیارد تومان در کمک‌های جمع‌آوری‌شده بوده است.
سمن‌ها و مؤسسات خیریه در حوزه کارهای فرهنگی و موج سازی در ایجاد رعایت دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های بهداشتی چه فعالیت‌های داشته‌اند؟
سازمان مردم‌نهاد بیشتر نقش آگاهی‌رسانی و اطلاع‌رسانی دارند و تاکنون نیز مشاورهای روحی و روانی توسط دفاتر تسهیل گری سازمان‌های مردم‌نهاد در راستای افزایش سطح تاب‌آوری اجتماعی انجام‌شده است، خطوط صدای مشاور بهزیستی، سطح مداخلات اجتماعی و اورژانس اجتماعی نیز افزایش‌یافته است، تهیه کلیپ آموزشی ارتباط والدین، ارتباط زوجین، سالمندان و فرزندان نیز در دستور کار قرارگرفته و این کلیپ‌ها در فضای مجازی پخش شده، ستاد پیشگیری از خودکشی با 8 زیر کمیته در استان تشکیل‌شده و مطمئناً این اقدامات بسیار تأثیرگذار بوده است و هم‌اکنون نیز در حال تدوین برنامه‌ای برای کاهش آسیب‌های اجتماعی در دوران پساکرونا هستیم.
در خصوص فعالیت و تعداد دفاتر تسهیل گری در استان و فعالیت این دفاتر توضیح بفرمایید؟
در شهر ایلام در مناطق حاشیه‌ای 2 دفتر تسهیل گری در راستای پوشش مناطق بانبرز، بانبور، سبزی آباد و کارخانه نمک راه‌اندازی شده و اخیراً 3 دفتر ارائه خدمات در شهرستان ملکشاهی در دستور کار قرارگرفته است که با عادی شدن شرایط در خصوص شیوع ویروس کرونا در استان افتتاح می‌شوند.
این دفاتر تعامل خوبی با دستگاه‌های اجرایی دارند و در واقع به‌عنوان شهردار این محلات و مناطق عمل می‌کنند، کلیه مسائل فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی محلات و مناطق آسیب‌پذیر را پوشش می‌دهند، کارهای مختلفی مشاورهای روحی روانی، تهیه بسته‌های بهداشتی و سبدهای غذایی، شست و شوی معابر و آموزش‌های مبارزه با کرونا را به خانواده‌ها و مداخلات اجتماعی و مشاوره‌های خانوادگی را با شیوع کرونا در دستور کار خود قرار داده‌اند.
این دفاتر می‌توانند مداخلات اجرایی و اجتماعی در حوزه‌های مختلف در این محلات داشته باشند و درواقع علت تشکیل این دفاتر همان مداخلات اجتماعی در مناطق و محل‌های آسیب‌پذیر ازنظر میزان آسیب‌های اجتماعی است.
نظر شما