خبرگزاری شبستان- سرویس فرهنگی- محمد پورعلم : پیدایی کرونا در چین و شیوع سریع آن درسایر نقاط دنیا، به یکباره جامعه جهانی را شگفت زده کرد. در ابتدا هیچ تحلیل گری تصور نمی کرد این ویروس تا این اندازه میهمان جهان بماند، اما حالا که چند ماه از همه گیری کرونا می گذرد، افزایش تعداد مبتلایان و مرگ و میر ناشی از آن، همگان را متقاعد کرده که این بیماری به زودی از جهان رخت برنمی بندد.
جهانی که برای این گونه چالش ها آماده نبود، در ابتدا واکنش های شتاب زده از خود نشان داد اما آرام آرام همه مسئولان و مردم کشورهای مختلف پذیرفتند که با عصبانیت نمی توان کرونا را شکست داد بلکه باید در مقابل آن حساب شده عمل کرد. قرنطینه مردم در شهرها و خانه هایشان یکی از نخستین راهکارهای مقابله با کرونا تشخیص داده شد و بسیاری کشورها با وجود چالش های پیش رو، به آن تن دادند. مردمی که پیش از این، ساعات بسیاری از روز و شب خود را به همراه دیگران در مجامع عمومی می گذراندند حالا روزها و هفته ها در خانه مانده بودند. در این میان بود که آمار افسردگی و اختلافات خانوادگی رو به فزونی گذاشت و به چالش های اقتصادی ناشی از کرونا افزود. مردمی که در ابتدای قرنطینه نگران درآمد و کسب و کار خود بودند، در روزهای پس از آن باید فکری به حال روح و روان خود و خانواده شان می کردند. کودکان بیش از همه در معرض آسیب بودند و هشدارهای فراوانی در این زمینه مطرح شد.
اکنون هفته ها از شیوع کرونا می گذرد اما انگار خبری از خلاصی جهان از کرونا نیست. دیگر نمی توان به راه حل های دم دستی و دست و پا شکسته موجود اتکا کرد. آشپزی در خانه، بازی در خانه، مطالعه در خانه و ... . راه حل های موجود کافی نیست؛ به همین خاطر کم کم افرادی پیدا شده اند که ذهن خود را از ساختارهای موجود فراتر می برند و کوشیدند به گونه ای دیگر بیاندیشند. مثلا عده ای تلاش می کنند ارتباطات مجازی را از احوال پرسی روزانه فراتر ببرند و اهدافی سودمند چون آموزش مجازی را پیگیری کنند.
اما در این میان افرادی هم هستند که به سراغ تجربیات گذشته بشری رفته اند تا شاید بتوان از دل آن ها راه حل هایی خلاقانه برای امروز یافت. شاید باورکردنی نباشد اما یکی از این راه حل ها، فعالیت دوباره سینماهای ماشینی است. سینماهایی که در دهه های گذشته به گونه ای متفاوت فیلم نمایش می دادند. در واقع درایو-این-سینماها فضاهایی بزرگ و معمولا روباز بودند که مردم ماشین های خود را مقابل پرده ای وسیع پارک می کردند و از داخل ماشین هایشان به تماشای فیلم می نشستند.
پدیده سینمای ماشینی برای نخستین بار در سال های دهه سی در آمریکا ظهور کرد و آرام آرام در کشورهای دیگر هم دیده شد. در آن زمان سینماها همچون امروز از امکان تهویه مطبوع و صندلی های راحت و مناسب بهره مند نبودند به همین خاطر ایده سینمای ماشینی می توانست مخصوصا برای خانواده های دارای فرزند کوچک مناسب باشد. کودکان می توانستند خوراکی های خود را در ماشین بخورند و سر و صدایشان دیگر سایر تماشاگران را آزار نمی داد.
سینمای ماشینی اما در سال های پیش از انقلاب در کشور ما هم تجربه شد. سینما ماشین تهرانپارس و ونک دو مجموعه ای بودند که در تهران برای این منظور تجهیز شدند. به خصوص مجموعه ونک که در سال ۱۳۴۸ افتتاح شد، امکاناتی هیجان انگیز داشت و از تکنولوژی های روز دنیا بهره می برد. به طور مثال در این مجموعه تمهیدی اندیشیده شده بود تا هر ماشین از سیستم گرمایش مرکزی مجموعه استفاده کند تا در فصل های سرد، مشکلی برای نمایش فیلم نباشد. از سوی دیگر برای دریافت صدای باکیفیت، به هر ماشین یک بلندگو اختصاص داده می شد. همچنین فضاهایی برای صرف غدا طراحی شده بود که از داخل آن ها نیز می شد فیلم را تماشا کرد.
همان گونه که گفته شد، ایده سینمای ماشینی از دهه سی شکل گرفت و در دهه های پنجاه و شصت به اوج خود رسید. در آن زمان دیگر بسیاری کشورها چنین فضاهایی برای نمایش فیلم داشتند. اما این شیوه اکران فیلم در سال های پس از آن دیگر جذابیت سابق را نداشت؛ چرا که با همه امکاناتی که داشت بازهم برای نمایش فیلم های جدی و پرجزییات مناسب نبود. در آن سال ها تمرکز اندک بینندگان نسبت به فیلم موجب شده بود تنها فیلم های سرگرم کننده و کمدی در درایو این سینماها به نمایش دربیاید. از سوی دیگر سینماها هم کم کم صاحب امکانات رفاهی مناسب تر می شدند و مخاطبان بیشتری را به خود جلب می کردند. همین شد که در سال های دهه هفتاد و هشتاد بسیاری از سینما ماشین ها تعطیل شدند. برخی تغییر کاربری دادند و برخی به فضاهایی کنار افتاده و بی مصرف بدل شدند.
حالا اما کرونا و تعطیلی سینماها بار دیگر دست اندرکاران سینما را به این فکر انداخته که بار دیگر به سراغ این امکان قدیمی بروند و سینما ماشین ها را احیا کنند. چنان که هالیوود ریپورتر گزارش داده در هفته های اخیر کشورهایی چون آلمان و کره جنوبی چنین تجربه ای را بازسازی کرده اند.
در ایران هم مجموعه سینماتیکت که پیش از این مرجع فروش بلیط سینماها بوده به فکر افتاده تا چنین امکانی را برای علاقه مندان به سینما فراهم کند. از این رو به عنوان نخستین تجربه قرار است «خروج» ابراهیم حاتمی کیا در یکی از پارکینگ های برج میلاد به صورت سینما ماشین اکران شود. خروج که پیش از این نخستین فیلم ایرانی بود که اکران اینترنتی شد حالا نخستین فیلمی است که پس از پنج دهه برای ماشین ها اکران می شود. قراراست ساخته ابراهیم حاتمی کیا از فردا جمعه ۱۲ اردیبهشت ماه در دو سانس و به مدت یک هفتهددر پارکینگ شماره سه برج میلاد به نمایش درآید.
باید منتظر ماند و دید تجربه دوباره سینما ماشین در ایران از چه کیفیتی برخوردار است و چه میزان مخاطب از آن استقبال می کنند؟
نظر شما