افزایش ۴۰ درصدی کودک ‌آزاری و همسرآزاری در خراسان جنوبی

خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی؛ امروز به علت شیوع ویروس کرونا شاهد هستیم که مردم در خانه ماندن را به تخت بیمارستان ترجیح داده اند و این موضوع علاوه بر اینکه آثار مثبت و خوبی را به همراه داشته اما متاسفانه سبب بروز و پر رنگ شدن دو ویروس خطرناک «کودک آزاری» و «همسرآزاری» در جامعه شده است.

 

این روزها به خاطر شرایط اقتصادی و صدها مشکل دیگر شاهد هستیم که اعصاب و روان مردم به هم ریخته است و اکنون هم کرونا ویروس قوز بالقوز شده و بیشتر سبب بهم ریخته شدن اعصاب اکثر مردم شده است و این موضوع به انسان فشار بسیاری وارد می کند و ممکن است سبب شود انسان دست به جنایت بزند که از جمله این جنایت های بزرگ می توان به بحث «کودک آزاری» و «همسرآزاری» اشاره کرد موضوعی که وزارت بهداشت نیز با فرستادن پیام های بسیار به مردم در این خصوص هشدار داده است.

 

آینده کودکان را خراب نکنید

کودکان زیباترین شکوفه های هستی اند که خداوند آنان را به انسان ها هدیه داده است اما متاسفانه امروزه شاهد یکی از بزرگترین معضلات جوامع انسانی یعنی ناسپاسی در برابر این نعمت بی منت الهی هستیم. کودک آزاری از جرایمی است که قلب هر انسانی را می آزارد و متاسفانه گاه بی توجهی جوامع منجر به جنایاتی علیه کودکان معصوم و بی پناه می شود که عمق وجود شنوندگان را آتش می زند.

 

کودک آزاری از نظر سازمان جهانی بهداشت عبارت است از هر گونه بدرفتاری فیزیکی و یا عاطفی، سوءاستفاده جنسی، غفلت یا رفتار همراه با بی‌توجهی، استثمار تجاری یا سایر انواع استثمار که منجر به آسیب واقعی یا احتمالی به سلامت، بقا، رشد یا کرامت کودک در زمینهٔ روابط یا مسئولیت، اعتماد یا قدرت شود. کودک آزاری می تواند کودکان را به افسردگی، اختلال شخصیت، ناتوانی در یادگیری، پرخاشگری، احساس گناه، کاهش اعتماد به نفس مبتلا کند.

 

کودک‌آزاری به چهار گونه عاطفی (روانی)، بدنی، جنسی و غفلت و بی‌توجهی دسته‌بندی شده است و این نوع کودک آزاری ها علامت ها و پیامدهای مختلفی را به همراه خواهند داشت که قطعا سبب سیاه شدن و از بین رفتن آینده کودکان خواهد شد.

 

کودک آزاری روانی و یا عاطفی کمتر از انواع دیگر گزارش یا شناسایی می‌شود اما بسیاری آن را شایع‌ترین نوع کودک‌آزاری می‌دانند. این نوع آزار معمولاً دیگر انواع آزار را تحت پوشش خود دارد و کودکی که از نظر روانی آزار می‌بیند رفتارهایی بروز می‌دهد که برای آن‌ها دلیل پزشکی یا دلیل موجهی پیدا نمی‌شود یا متناسب با سن او نیستند یا نشانه‌های عدم رشد کافی از جنبه‌های مختلف وجود دارد.

 

آزار جسمی به کودکان به این معنا است که هرگونه لطمه یا آزار بدنی به بدن کودک وارد شود. هر نوع کتک زدن، تکان دادن شدید، سوزاندن، پرتاب کردن و هل دادن، مسموم کردن، خفه کردن و مانند آن از نشانه های آزار جسمی محسوب می شوند.

 

مرحله رشد و تکامل جسمی و روانی کودک، دوران کودکی است که آسیب در این دوران سبب بروز مشکلات زیادی در آینده برای کودک خواهد شد و از انواع کودک آزاری که پیامدهای غیرقابل جبران درحال و آینده برای کودک دارد بحث آسیب ها و آزارهای جنسی به کودکان است زیرا کمتر قابل شناسایی هستند و کودکان نمی توانند این آسیب را بیان کنند.

 

مهارت های اجتماعی پایین و ندانستن مهارت های فرزندپروری والدین، تحصیلات کم و در حد پایین مادر و پدر، سابقه بازداشت و یا سوءپیشینه کیفری والدین، سابقه بیماری های روانی در والدین، طلاق و جدایی بین والدین همگی سبب می شود که کودکان بیشتر در معرض آسیب های جنسی قرار گیرند.

 

مشکلات و گره‌های اجتماعی و اقتصادی و فقر فرهنگی نیز از دیگر عوامل بروز مسئله کودک آزاری در جامعه هستند که باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرند و اگر مشکلات اقتصادی به روان والدین فشار نیاورد قطعا شاهد این مسائل نخواهیم بود. از جمله مشکلات اجتماعی امروز می توان به ویروس کرونا اشاره کرد چرا که خانواده ها قبل از آن کمتر هم را می دیدند و کمتر با کودکان سر و کار داشتند و اطلاعات بالایی در خصوص نحوه ارتباط با کودکان را ندارند و این موضوع سبب می شود تا در مواجهه با کودکان دست به کارهای خشونت آمیز بزنند.

 

مذمت کودک آزاری در اسلام

از نظر اسلام، خشونت و آزار و به طور کلی به کار گیری روش هایی که به ضرر جسمی و مالی دیگران منجر می شود و اعمال روش های خشن خصوصاً در رابطه با مسائل تربیتی و در رابطه با انسان هایی که خداوند به آنان شخصیت و کرامت عطا فرموده از جمله کودکان ممنوع است.

 

از دیدگاه قرآن ستم و آزار رساندن به دیگران محکوم است و لذا باید جلوی آن گرفته شود و در آیاتی به این امر اشاره شده است که می توان به آیه زیر استناد کرد؛ «لا تُضارَّ والِدة بِوَلدٍها و لا مَولودٌ لَهُ بِوَلدِه (سوره بقره،آیه233) به این معنا که مادر فرزند خود را در اثر خشمی که نسبت به پدر دارد نباید از شیر رها کند».

 

برای مقابله با این موضوع در هر کشوری قوانینی وضع شده است و در کشور ایران نیز طبق ماده ۱۱ «لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان» هر کس مرتکب قتل عمد یا ضرب و جرح عمدی کودک یا نوجوان شود و به هر علتی قصاص نشود، علاوه بر پرداخت دیه طبق مقررات، حسب مورد به بیش از دو سوم حداکثر مجازات مقرر قانونی محکوم خواهد شد.

 

«همسرآزاری» ویروسی پنهان در درون برخی از خانواده ها

همسرآزاری به عنوان آسیب اجتماعی پنهان و آشکار در جامعه مطرح است که به گفته صاحب‌نظران این چالش از رویکردهای مختلف اجتماعی، اقتصادی، روانی و فرهنگی تاثیر می پذیرد و با این رویکرد به وقوع می پیوندد که همسر از وظایفی که در حق طرف مقابل دارد اجتناب می کند و این موارد در بخش های مختلف از جمله روانی، جسمی، جنسی و مالی تصور می شود.

 

اگرچه مفهوم همسرآزاری به صورت عامیانه به معنی آسیب رساندن جسمی و روحی توسط مرد به زن است اما آزار جسمانی از جمله کتک و سیلی زدن یا بستن دست و پای همسر، تهدید کردن، ترساندن همسر، جلوگیری از مراجعه همسر به پزشک یا مراکز بهداشتی درمانی، سرزنش‌های متعدد، مقایسه با دیگران، تامین نکردن نیازهای مالی، روانی و جنسی نیز از مصادیق همسرآزاری محسوب می شوند.

 

اهمیت توجه به همسران در آیات و روایات

دین اسلام برای نهاد خانواده در نظام اجتماعی، ارزش بسیار بالایی قائل است و آن‌ را عامل ایجاد سکینه و آرامش بین اعضای خانواده و جامعه می‎شمارد بدین لحاظ حقوق و تکالیفی را برای اعضای خانواده معین کرده و آنها را به رعایت این موارد ترغیب و تشویق نموده است و داشتن روابط سالم و اخلاقی را درکانون خانواده مبتنی بر رهایی از خودبینی و خودخواهی و رعایت احترام متقابل، گذشت و فداکاری، ایثار و دگرخواهی، توجه به مصلحت خانواده و مودّت و رحمت قرار داده است.

 

از این رو ائمه اطهار(علیهم السلام) در روایات مختلف زن و مرد را دعوت به خوش رفتاری با یکدیگر نموده ‏اند و از پیامبر گرامی اسلام (ص) در مورد خوش رفتاری مردان با زنان روایت شده است که: «اکمل المؤمنین ایماناً احسنهم خلقاً و خیارکم خیارکم لنسائهم؛ کامل‌ترین مؤمنان از حیث ایمان خوش اخلاق‌ترین آنها است و شایسته‌ترین شما کسانی هستند که با زن خود خوش رفتارترند».

 

در قرآن کریم نیز در رابطه با رعایت و تقدم مصلحت خانواده آیاتی وجود دارد که از جمله می توان به «اگر در مواردی یکی از زوجین بعد از ازدواج، همسرش را بر اساس معیارهای خود مطلوب نداند، ولی زندگی با او را ادامه دهد و با وی خوش‎رفتاری نماید، خداوند به چنین فردی وعدة خیر کثیر می‌دهد.» اشاره کرد.

 

 

کودک آزاری و همسرآزاری دو ویروس خطرناک تر از کرونا

«قربانی» یکی از شهروندان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان اظهار داشت: حدود 23 سال است که با همسرم ازدواج کرده ام و دارای سه فرزند هستم اما در این مدت هیچ گاه به آنان زور نگفته ام و یا خشونتی را علیه آنان به کار نبرده ام.

 

وی با تاکید بر اینکه خداوند متعال و ائمه اطهار (علیهم السلام) هرگز از مردی که نسبت به همسر و فرزندانش خشونت به کار ببرد نخواهند گذشت، گفت: به دور از انسانیت است که دست به این خشونت های خانگی بزنیم و نمی دانم چرا برخی از افراد در جامعه این کارها را انجام می دهند.

 

این شهروند بیرجندی با اشاره به اینکه فشار اقتصادی هر چه قدر باشد نباید دست به این دو پدیده شوم بزنیم، افزود: من فکر می کنم این دو ویروس خطرناک اگر در جامعه رواج یابند بسیار خطرناک تر از ویروس کرونا خواهند بود و قربانیان زیادی را به آن دنیا خواهند فرستاد؛ امیدواریم مسئولین مربوطه در این زمینه ورود پیدا کنند و جلوی این خشونت ها را بگیرند.

 

خداوند، آزار دادن کودکان را دوست ندارد

به سراغ یک کودک ۱۰ ساله بیرجندی رفتیم تا از نحوه برخورد پدر و مادرش نسبت به او اطلاع یابیم. «فرشته» در گفتگو با خبرنگار شبستان با زبان شیرین کودکی خود به سوالات ما پاسخ داد و گفت: پدر و مادرم بسیار مهربان هستند و هیچ گاه من را کتک نزده اند اما یکی از دوستانم همیشه مورد اذیت و آزار پدرش قرار دارد و من برای او بسیار ناراحت هستم.

 

این فرشته کوچک ادامه داد: خدا هیچ وقت انسان های بد را دوست ندارد و نمی خواهد کسی کودکان را اذیت کند و من دوست ندارم هیچ گاه ناراحتی دوستانم و یا بدن های زخمی آنان را ببینم.

 

کودک بیرجندی افزود: ای کاش همه پدران و مادران مهربان و خوب بودند و کودکان خود را اذیت نمی کردند و به حرف خداوند گوش می دادند.

 

کودک آزاری آینده و شخصیت کودکان را نشانه گرفته است

خانم «امیری» 30 ساله در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان اظهار داشت: شوهر من چند سال پیش اقدام به خشونت خانگی کرده بود و روی من و فرزندانم دست بلند می کرد و دلیل آن هم به خاطر فشارهای عصبی و اقتصادی بود.

 

وی در ادامه بیان کرد: چند ماه این خشونت هایش ادامه داشت و دوران سختی را می گذراندیم اما بعد از حدود 6 ماه با رونق یافتن کار همسرم اوضاع به حالت عادی بازگشت و او از ما به خاطر بدرفتاری هایش عذرخواهی کرد اما آن خشونت ها بر روی فرزندانم تاثیرات بسیار بدی گذاشته است.

 

امیری با بیان اینکه فرزندانم اکنون نسبت به همسالان خود بسیار خشونت به کار می برند، افزود: ای کاش پدران و مادرانی که خشونت نسبت به فرزندانشان به کار می برند می دانستند که در حال نابود کردن آینده و شخصیت کودکانشان هستند و این موضوع جبران ناپذیر خواهد بود.

 

وی اظهار کرد: من نیز ضربه های شدیدی را تحمل کردم که عوارض آن مانده است و همسرم هر کاری بکند نمی تواند مرهمی بر روی زخم های آن دوران باشد.

 

 

خشونت های خانگی نشان دهنده دور شدن از فرهنگ اصیل اسلامی است

در این راستا به سراغ حجت الاسلام «یدالله وحدانی نیا» معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان جنوبی رفتیم. وی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در بیرجند اظهار داشت: وقوع همه آسیب های اجتماعی نظیر کودک آزاری و همسر آزاری نشان دهنده دور شدن از مذهب و فرهنگ اصیل اسلامی است.

 

معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان جنوبی با بیان اینکه در اسلام توصیه های بسیاری در خصوص محبت ورزیدن به کودکان شده است، افزود: اما متاسفانه با همه این توصیه ها شاهد وقوع خشونت علیه کودکان در جامعه هستیم.

 

حجت الاسلام وحدانی نیا بیان کرد: مشکلات روحی و روانی تحت تاثیر سایر مشکلات نظیر مشکلات اقتصادی به خصوص در این ایام شیوع ویروس کرونا منجر به وقوع خشونت های خانگی از جمله کودک آزاری و همسر آزاری می شود.

 

وی با اشاره به اینکه پرداختن به بحث آموزش، مشاوره و حمایت های مالی برای کاهش این نوع آسیب های اجتماعی در جامعه مفید خواهد بود، ادامه داد: مشاوره و خدمات مددکاری توسط بهزیستی و اورژانس اجتماعی بسیار خوب است اما تنها به این موضوعات نباید اکتفا کنیم بلکه باید به حل مشکلات اقتصادی توجه داشته باشیم و بحث حمایت های مالی را در دستور کار قرار دهیم.

 

حجت الاسلام وحدانی نیا با بیان اینکه در 6 ماه آخر سال 98 حدود 720 پرونده در خصوص کودک آزاری در استان تشکیل شده است، افزود: این آمار 40 درصد رشد نسبت به مدت مشابه در سال 97 داشته است و در خصوص همسر آزاری نیز 549 مورد داشتیم که 41 درصد نسبت مدت مشابه در سال 97 افزایش یافته است.

 

معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان جنوبی در پایان با تاکید بر اینکه در آموزه های دینی بداخلاقی نسبت به کودکان و همسران بسیار مذمت شده است، افزود: بداخلاقی حق الناس است و عقوبتی را به دنبال دارد و پیامبر گرامی اسلام(ص) و ائمه اطهار(علیهم السلام) بر روی عدم بداخلاقی کردن نسبت به کودکان و همسران بسیار تاکید داشته اند.

 

 

لزوم کاهش دادن آمار کودک آزاری و همسرآزاری در جامعه

«علی عرب نژاد» مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی هم در گفتگو با خبرنگار شبستان از بیرجند اظهار داشت: طی سال گذشته کودک آزاری در راس تماس های اورژانس اجتماعی قرار داشته است اما طی این چند وقت اخیر به دلیل شیوع کروناویروس شاهد بودیم که بحث تضاد بین زوجین بیشترین تعداد تماس های اورژانس اجتماعی را تشکیل می دهد و بعد از آن همسرآزاری و کودک آزاری قرار دارد.

 

وی با اشاره به اینکه در سال گذشته 11 هزار و 979 تماس با 123 اورژانس اجتماعی استان گرفته شد، افزود: تعداد تماس های برقرار شده با خط 123 در سال 98 نسبت به سال97 رشد 70 درصدی داشته و به سه هزار 272 مورد از این تماس ها مرکز مداخله داشته است.

 

وی ادامه داد: علی رغم اینکه شاهد افزایش تماس های مربوط به کودک آزاری و همسر آزاری با خط 123 در سال 98 بودیم امسال شاهد کاهش این موارد در تیم سیار و همچنین مراجعه این افراد به مرکز مداخله در بحران بودیم که می توان به 2 دلیل شیوع بیماری کرونا و همچنین حل مشکلات با مداخلات تلفنی توسط کارشناسان خط 123اشاره کرد.

 

مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی با بیان اینکه در سال گذشته بیشتر زنان آزار دیده در رده سنی 30-34 سال قرار داشتند و خانه دار بودند، افزود: بیشتر افرادی که مورد اذیت و آزار واقع می‌شدند سطح تحصیلات ابتدایی داشته اند و اما نمی‌توان صد درصد گفت بین بالا بودن سطح تحصیلات و کاهش همسر آزاری ارتباط مستقیم وجود دارد.

 

عرب نژاد با بیان اینکه کودکان در فاصله سنی 8 تا 13 سال بیشتر مورد کودک آزاری قرار می گیرند، گفت: در سال گذشته کودک آزاری از نوع مسامحه و غفلت بیشترین موارد کودک آزاری را به خود اختصاص داد و در بیشتر موارد، کودک ازاری به ترتیب از سوی پدر و مادر کودک صورت گرفته است.

 

وی با اشاره به اینکه برای کاهش کودک آزاری و همسر آزاری باید اقداماتی صورت بگیرد، افزود: در این راستا ساعات کار مشاوره و شیفت های 123 و اورژانس اجتماعی را افزایش دادیم تا پاسخگویی بیشتری به مردم داشته باشند؛ طی چند وقت اخیر شاهد افزایش 60 درصدی تماس ها بودیم.

 

مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی بیان کرد: در سال گذشته مواردی از کودک آزاری داشتیم که باعث گرفتن سرپرستی این کودکان شد و این کودکان تحت پوشش بهزیستی قرار گرفتند و اکنون سامانه خودارزیابی راه اندازی کردیم تا افراد بتوانند خدمات لازم را دریافت کنند.

 

عرب نژاد با تاکید بر اینکه هر چه کودکان سالم تری داشته باشیم قطعا آینده کشور سالم تر خواهد بود، ادامه داد: کودک آزاری باعث آسیب زدن به روح و روان کودکان می شوند و والدین باید حقوق کودکان را رعایت کنند و گاهی اوقات می بینیم که شیوه های سنتی تربیت سبب بروز کودک آزاری می شود.

 

مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی با اشاره به بحث همسرآزاری گفت: امروز به خاطر ویروس کرونا توصیه به خانه ماندن شده است و این موضوع سبب تنش های روانی بین زوجین شده و سبب ایجاد همسرآزاری می شود و در این راستا زوجین باید آموزش هایی در خصوص شیوه های درک، تفاوت های جنسیتی و روحی ببینند.

 

وی ادامه داد: از این فرصت در خانه ماندن همسران و زوجین باید به خوبی برای ارتباط و همدلی استفاده کنند و در راستای ایجاد فضای شاد برای کودکان در این دوران تلاش هایی داشته باشند و از انجام خشونت های خانگی پرهیز کنند.

 

عرب نژاد در پایان با اشاره به اینکه رسانه ها می توانند اثربخشی خوبی در زمینه کاهش کودک آزاری و همسر آزاری داشته باشند، گفت:امیدواریم از این بحران به خوبی عبور کنیم و شاهد مدیریت و کاهش مسائلی همچون کودک آزاری و همسر آزاری در جامعه باشیم.