چالش احیای مساجد در هزارتوی بوروکراسی دولتی میانمار

خبرگزاری شبستان، گروه مسجد و کانون های مساجد: چندی پیش رهبران مسلمان از سراسر میانمار کمیته موقتی را برای تحت فشار قرار دادن دولت به منظور بازگشایی مساجد بسته شده در سراسر این کشور تشکیل دادند اما «بوروکراسی دولتی» (تشریفات اداری و کاغذبازی)، این کمیته که سعی در احیای مساجد خاموش و سوخته را داشت، ناامید کرد و به همین دلیل است که اکنون بسیاری از جوامع مسلمان در این کشور از داشتن مکان های عبادی محروم هستند.

خشونت های ضداسلامی از سال 2012 در میانمار رواج داشته و بدترین آسیب ها را در مساجد بر جای گذاشته است. حتی در مناطقی که اعتماد میان بودایی ها و مسلمانان بازسازی شده است مساجد و مدرسه ها تعطیل شده و یا در میان شعله های آتش به ویرانه تبدیل شده اند.

یکی از این ساختمان ها، مسجد تاریخی «کانگی» در شهر «ماندالی» میانمار است که در سال 2014 میلادی به دست یک بودایی ملی گرا تخریب شد و تنها آجرها و تیرهای چوبی از آن بر جای مانده است.

امتناع دولت از صدور مجوز برای بازگشایی و بازسازی این مراکز کمبود مکان های عبادی برای انجام آئین های دینی اسلامی را تبدیل به موضوعی پیچیده کرده است.

مقررات سخت و گزینشی برای نوسازی ساختارهای مذهبی به معنای این است که مسلمانان میانمار که از گروه های مختلف قومی زبانی هستند باید از داشتن مکان های عبادی محروم باشند.

همین شرایط موجب شد کمیته ای از رهبران مسلمانان در اواخر سال گذشته برای بازگشایی بیش از 60 مسجد در سراسر میانمار تشکیل شود ،اما اعضای کمیته احیای مساجد نابود شده و ممنوع شده برای پیشبرد تلاش های خود در میانمار از یک شعبه دولت به شعبه دیگر فرستاده شدند و در نهایت به این نتیجه رسیدند که هیچ یک از مقامات حاضر نیستند مسئولیت رسیدگی به این مشکل را به عهده بگیرند.

به دلیل کمبود مکان های عبادی ،مساجدی که همچنان سر پا هستند و به فعالیت خود در مرکز شهر «یانگون» ادامه می دهند در روزهای جمعه با ازدحام غیر قابل تصوری مواجه هستند.

مسجد « Ma-U-Kone» در خیابان 133 منطقه « Tarmwe» برای نمازهای جمعه بسیار شلوغ می شود تا جایی که بسیاری از نمازگزاران مجبور هستند در پیاده‌روها نماز خود را اقامه کنند که البته همین شیوه نیز مورد اعتراض مسئولان میانمار قرار می گیرد.

«یو مائونگ مینت»، مدیر هیئت امنای این مسجد در این باره می گوید: ما می خواهیم چادرهایی را در پیاده روهای اطراف مسجد برپا کنیم تا نمازگزاران بتوانند در سایه نماز بخوانند اما مسئولان شهر حتی اجازه چنین تغییر کوچکی را نمی دهند، چه برسد به اینکه بتوانیم مسجد جدیدی بسازیم.

مساجد مرکز شهر اکثرا مربوط به دوره استعمار انگلیس هستند، زمانی که مسلمانان  که اکثر آنها از شبه قاره هند به میانمار مهاجرت کرده بودند نسبت بسیار بیشتری از جمعیت شهر را در مقایسه با امروز به خود اختصاص می دادند و هنگام ساخت مساجد با محدودیت های رسمی اندکی مواجه بودند.

شهرهایی که از زمان استقلال میانمار در حومه بیرونی «یانگون» ساخته شده اند، عمدتا بدون مسجد هستند.

«مینت» که همچنین عضو کمیته حمایت از احیای مساجد است که سال گذشته تشکیل شد در این باره می گوید: از سال 1960 دولت اجازه ساخت هیچ مسجد جدیدی را نداده است.

به گفته وی برای نوسازی ساختارهای مذهبی نیاز به توافق با کمیته «سانگا نایاکا» است که از بودایی ها تشکیل شده و همسایگان در همه اطراف مسجد هم باید اجازه چنین کاری را بدهند و به این ترتیب عملا امکان ساخت مساجد به صفر می رسد.

این قوانین در حقیقت ترکیبی از جلوگیری از ساخت، گسترش یا اصلاح ساختارهای اسلامی هستند اما به نظر می رسد که جهان هنوز این شرایط را کاملا درک نکرده است چرا که اعتراض جدی نسبت به آن انجام نمی دهد.

کمیته مرمت مساجد ویران شده و ممنوع شده در میانمار که در اکتبر سال 2019 تشکیل شد لیست اولیه شامل  64 مسجد در 11 ایالت و منطقه را تهیه کرده است که باید اجازه بازسازی به آنها داده شود اما تا کنون چنین اتفاقی نیفتاده است.

از ماه اکتبر این کمیته شکایت نامه هایی را به مقامات میانمار ارسال کرده و در آنها مشکلاتی را که مسلمانان برای انجام مناسک دینی خود با آنها مواجه هستند، به تفصیل شرح داده است.

در این نامه ها همچنین بر لزوم و اهمیت بازگشایی مساجد و مدرسه ها برای برقراری صلح و آشتی در میانمار تاکید شده است.

اعضای این کمیته همچنین توجه مسئولان را به وضعیت بسیار بد و نامناسب بسیاری از بناهای مذهبی را که هنوز در حال استفاده هستند جلب کرده است، اما چه فایده که هنوز هیچ پاسخی به این نامه ها داده نشده است.

«مینت» در این باره می گوید: وقتی با مدیران شهری صحبت می كنیم آنها ما را به مقامات ایالتی و منطقه ای هدایت می كنند و آنها هم به نوبه خود ما را به مقامات دولتی ارجاع می دهند.

وی می افزاید: میانمار همین حالا هم به خاطر سرکوب آزادی مذهبی از اعتبار جهانی برخوردار نیست و گردشگران وقتی با مساجدی که درهای آنها قفل شده است، مواجه می شوند بر این حقیقت صحه می گذارند، اما با بازگشایی این مساجد دولت می تواند کشور را نیز از تصویر بدی که اکنون در جامعه بین الملل دارد، نجات دهد.

به هر حال امتناع دولت میانمار از پاسخگویی به مطالبات این کمیته فقط موجب بدنام تر شدن دولتی می شود که اعتبار بین المللی اش به دلیل گزارش های منتشرشده درباره اعمال خشونت و آزار و اذیت علیه مسلمانان ایالت راخین از سال 2012 تا کنون به شدت تضعیف شده است.