​قرنطینه خانگی را برای کودکان شیرین کنیم/ از بازی های جذاب تا عواقب اعتیاد به فضای مجازی

خبرگزاری شبستان، گرگان- فاطمه رائیجی؛ مسئولان با شیوع ویروس کرونا در کشور به مردم توصیه می کنند «نگران نباشید اما مراقب باشید» و با شستشوی مکرر دست ها و ماندن در خانه خود و خانواده را از شر ویروس منحوس کرونا نجات دهید به همین دلیل مردم برای غلبه بر بیماری کووید19 به کمپین «در خانه بمانیم» پیوستند و  حدود هفت هفته است که در قرنطینه خانگی به سر می برند.

 

تحمل خانه نشینی و قرنطینه خانگی امان مردم به ویژه کودکان و نوجوانان را بریده است؛ کودکان و نوجوانانی که قبل از کرونا با حضور در مهدهای کودک، مدرسه، پارک ها، کلاس های آموزشی و ورزشی و غیره اوقات خود را سپری می کردند حال برای حفظ سلامت خود مجبورند در خانه بمانند و به طور قطع این وضعیت علاوه بر کودکان و نوجوانان برای خانواده ها سخت و طاقت فرسا شده است.

 

حال بسیاری از والدین که تا دیروز وضعیت درسی و تکالیف فرزندان خود را مدیریت می کردند تجربه جدیدی را کسب می کنند و خارج از مسائل روزمره مثل آشپزی و کار در فضای خانه نمی دانند که چطور باید فرزندان خود را مدیریت و کنترل کنند.

 

شرایط کنترلِ کودکان و نوجوانان پرهیجان و پرانرژی که این روزها دیگر دوستان خود را در مدارس و غیره نمی بینند و از فضای بازی و سرگرمی های ورزشی محروم ماندند برای بسیاری از خانواده ها سخت است و نمی دانند که چطور باید از پس فرزندان خود بر بیایند و روزهای کرونایی را به خوشی به سر کنند.

 

گاهی مواقع پیش می آید در زمان استراحت یکی از اعضای خانواده می خواهد تلویزیون تماشا کند آن یکی می خواهد موسیقی گوش دهد و این موضوعات به تنش بین اعضای خانواده می انجامد و بعضاً موجب می شود فرزندان از کوره به در بروند.

 

گذران قرنطینه خانگی با وجود این تنش ها برای بسیاری از اعضای خانواده سخت شده است و بسیاری از والدین که این شرایط را تجربه نکرده بودند به دنبال راهکاری منصفانه هستند.

 

از یک سو در این شرایط میزان صرف وقت فرزندان در فضای مجازی بسیاری از خانواده ها را نگران می کند و اعتقاد دارند که این فضای قرنطینه منجر به اعتیاد و وابستگی کودکان و نوجوانان به فضای مجازی می شود.

 

محدودیت حرکتی کودکان و تنبلی از دیگر موضوعاتی است که خانواده ها را در فضای قرنطینه نگران کرده است، ماندن در خانه، تعطیلی مدارس و دیگر فعالیت ها و قطع رفت و آمدها نگرانی والدین را دوچندان کرده که مبادا فرزند و یا فرزندان آنها در این ایام  دچار افسردگی شوند.

 

از سویی دیگر فرزندان بیش از والدین در فضای پراسترس کرونایی قرار دارند و گاهی این هیجان های منفی می تواند منجر به بروز یک واکنش ناخواسته یا هنجارشکنانه شود.

 

قرنطینه طولانی کرونایی ما را بر آن داشت تا گفتگویی با حجت الاسلام «مهدی فاطمی منش»، کارشناس مسائل تربیتی کودک و نوجوان و استاد حوزه و دانشگاه و «محبوبه رجب نسب»، مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گلستان داشته باشیم که در ادامه از نظر می گذرانید؛

 

سرگرمی کودکان در ایام خانه نشینی؛ از سایه بازی تا قصه گویی

حجت الاسلام «مهدی فاطمی منش» در این باره به خبرنگار خبرگزاری شبستان در گرگان گفت: شیوع کرونا شرایط خاصی را به وجود آورده و علاوه بر کشورمان 200 کشور دیگر دنیا با ویروس کرونا دست و پنجه نرم می کنند و تنها راه غلبه و قطع زنجیره انتقال آن ماندن در خانه، رعایت بهداشت فردی و شستن دست ها است.

 

این کارشناس مسائل تربیتی کودک و نوجوان ادامه داد: فرزندان در سنین مختلف هستند، سنین سه تا هفت سال در کودکی اول، هفت تا 13 سال کودکی دوم و 13 تا 20 سال در سنین نوجوانی و از 20 به بعد نیز در مرحله جوانی قرار دارند و خانواده ها باید رده های سنی فرزندان خود را ملاک قرار دهند.

 

وی با اشاره به چگونگی سرگرم کردن بچه ها در دوران قرنطینه خانگی تصریح کرد: کودکان سه تا هفت سال بیشتر به شادابی، نشاط و بازی علاقه دارند و والدین باید با آنها بازی کنند و بهترین سرگرمی برای کودکان این سن بازی با پدر و مادر است و کودکانِ این سن هیچ چیزی را به اندازه بازی با پدر و مادر دوست ندارند.

 

این استاد حوزه و دانشگاه «دنبال بازی» را از جمله بازی های موردعلاقه سنین سه تا هفت سال برشمرد و افزود: شاید در زندگی امروز و در خانه های آپارتمانی انجام این بازی زیاد میسر نباشد اما جزو بازی هایی است که کودکان علاقه زیادی به آن دارند.

 

حجت الاسلام فاطمی منش، اسب سواری را از دیگر بازی های موردعلاقه کودکان سه تا هفت سال دانست و گفت: قصه گویی از دیگر علاقه مندی های کودکان این رده سنی است، کودکان سه تا هفت سال تخیل ذهنی قوی دارند لذا برای سرگرمی می توان از قصه استفاده کرد.

 

وی یادآور شد: قصه گویی روش های مختلفی دارد و والدین برای سرگرمی کودکان می توانند از قصه خوانی، قصه گویی و قصه بازی کردن بهره ببرند، بیشترین علاقه مندی کودکان سه تا هفت سال و همچنین 7 تا 12 سال به قصه بازی کردن است به این شکل که شخصیت ها و نقش های قصه ها را اجرا کنند، از طرفی امروزه در اکثر خانه ها عروسک وجود دارد و والدین می توانند با استفاده از آن عروسک ها برای کودکان قصه بگویند.

 

از تهدید کرونا فرصت بسازیم

این کارشناس مسائل تربیتی کودک و نوجوان با تأکید بر اینکه باید از تهدید کرونا فرصت بسازیم، ابراز داشت: در این اوضاع بیرون رفتن از خانه یک تهدید است و طبیعی است که ماندن در خانه کاری سخت و خسته کننده ای باشد اما اینکه والدین در این ایام فرزندان خود را بیشتر می بینند و وقت بیشتری را با آنها سپری می کنند خود یک فرصت است.

 

حجت الاسلام فاطمی منش تصریح کرد: قبل از شیوع کرونا و قرطینه خانگی کودکان و نوجوانانی را می شناختم که یکی از مشکلات آنها حضور کمرنگ پدر در منزل بود و به دلیل مشغله های کاری که پدر خانواده داشت فرزندان آنطور که باید نمی توانستند پدر را ببینند شیوع کرونا فرصت با هم بودن را بیشتر کرد و چه خوب است والدین در این ایام از بازی و قصه گویی غافل نشوند تا قرنطینه خانگی بهتر سپری شود.

 

وی سایه بازی را از جمله دیگر بازی هایی دانست که برای سرگرمی کودکان مفید است و گفت: می توان با یک لامپ و هر ابزار دیگری روی دیوار این بازی را اجرا کرد.

 

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه اسم و فامیل از دیگر بازی هایی است که خانواده ها در قرنطینه خانگی می توانند اجرا کنند، بیان کرد: این بازی برای بچه های هفت تا 12 سال جذابیت زیادی دارد.

 

حجت الاسلام فاطمی منش به خانواده ها پیشنهاد کرد در کنار این بازی ها از برگزاری مسابقات و طرح معماها غافل نشوند، افزود: حل معما برای کودکان جذابیت زیادی دارد، والدین در ایام قرنطینه خانگی می توانند معماهای مختلفی را برای کودکان مقطع هفت تا 17 سال مطرح کنند تا فرزندانشان روی آنها فکر کنند.

 

وی گفت: مقطع سنی 13 سال به بعد در دوره نوجوانی قرار دارند و فرزندان در این مقطع کمی حساس هستند و می طلبد والدین در این مقطع سنی مواظبت بیشتری از فرزندان خود داشته باشند.

 

این کارشناس مسائل تربیتی کودک و نوجوان افزود: فرزندان در دوران نوجوانی چند بحران اساسی دارند و یکی از بحران های این مقطع سنی عاطفی است لذا به دنبال «دوست» می گردند، به خانواده ها توصیه می کنم در این مقطع سنی بیشتر به فرزندان خود توجه کنند و برای فرزندان نوجوان خود از واژه ها و الفاظ بامحبت اعم از «دوستت دارم»، «فدایت شوم»، «تو قلب بابایی» و غیره زیاد استفاده کنند.

 

حجت الاسلام فاطمی منش، گفتن قصه های عاطفی و عاشقانه الگوساز را برای نوجوانان مهم خواند و تصریح کرد: والدین تا جایی که می توانند باید برای فرزندان خود به ویژه نوجوانان 13 تا 20 سال الگوسازی کنند و قصه های عاطفی الگوساز مانند رابطه عاطفی اشخاص با خداوند و یا رابطه عاشقانه با امام حسین(علیه السلام) و امام زمان(عجل الله تعالی) و یا افتخارآفرینی های قهرمانان ملی و مذهبی و غیره را برای فرزندان خود بیان کنند.

 

وی بیان کرد: در این ایام مدافعان سلامت زحمات زیادی را متحمل می شوند و می توان برای کودکان و نوجوانان توضیح داد که این افراد چقدر قهرمان هستند و در این وضعیت در بیمارستان ها از جان خود می گذرند تا مردم به سلامتی برسند.

 

این کارشناس مسائل تربیتی کودک و نوجوان از والدین خواست تا در این ایام نوجوان خود را در کمپین های حمایتی در فضای مجازی مانند ختم صلوات، جمع آوری کمک برای تهیه ماسک، ضدعفونی و غیره مشارکت دهند و گفت: از آنجایی که یکی از بحران های نوجوانان عاطفی است به این طور اقدامات نیاز دارند.

 

حجت الاسلام فاطمی منش، تبیین هویت و جایگاه اجتماعی به نوجوان را از دیگر اقدامات والدین در این ایام دانست و ابراز داشت: مادر مدیر داخلی و پدر مدیر خارجی خانه است، هر چه در درون خانه اتفاق می افتد برعهده مادر است و هرچه بیرون خانه اتفاق می افتد برعهده پدر است لذا در خانه همه باید تحت مدیریت مادر خانه عمل کنند حتی پدر خانه هم باید نظر همسرش را لحاظ کند البته زن و شوهر برای برخورد با فرزندان از قبل باید با یکدیگر هماهنگ شوند.

 

وی تأکید کرد: فرصت قرنطینه خانگی می تواند باعث رشد و نزدیک شدن خانواده ها به یکدیگر شود، متأسفانه دختران زیادی وجود دارند که در سنین نوجوانی به دلیل دوری از پدر و برادر دچار عقده های عاطفی شدند و قرنطینه خانگی فرصتی برای ارتباط صمیمانه آنها است.

 

شیوه مدیریت دسترسی کودکان به فضای مجازی

این استاد حوزه و دانشگاه در پاسخ به این پرسش که والدین در ایام قرنطینه خانگی حضور فرزندان در فضای مجازی را باید چگونه مدیریت کنند، خاطرنشان کرد: فضای مجازی یک ابزار است و افراط و تفریط در آن خطرناک است و باید کنترل شود.

 

حجت الاسلام فاطمی منش، کاردستی را از دیگر سرگرمی کودکان و نوجوانان در ایام قرنطینه خانگی برشمرد و یادآور شد: بنده برای حضور فرزندم در فضای مجازی ساعت مشخصی را تعیین کردم و اجازه دادم در یک مدت مشخص مثلاً یک الی دو ساعت در شبانه روز از این فضا استفاده کند البته سایر اوقات فرزندان هم باید با درس، بازی و غیره پُر شود.

 

وی متذکر شد: متأسفانه بعضی از خانواده ها وقتی فرزندانشان در فضای مجازی است خیالشان راحت می شود که می توانند به کارهای خود برسند اما اعتیاد به فضای مجازی اثرات بسیار مخربی دارد و مدیریت حضور فرزندان در فضای مجازی برعهده مادر خانه است.

 

اما کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان گلستان نیز پس از شیوع کرونا برای سرگرمی کودکان و نوجوانان اقدامات خوبی را در دستور کار قرار داده است.

 

گرچه شیوع ویروس کرونا کانون پرورش فکری را تعطیل کرده اما فعالیت مربیان دلسوز و دغدغه مند کانون همچنان تداوم دارد و مربیان سعی می کنند از طریق فضای مجازی روزهای کرونایی را برای کودکان و نوجوانان شیرین تر کنند.

 

اجرای طرح پیک «امید مجازی» در ایام قرنطینه خانگی

مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گلستان در این باره گفت: با توجه به شیوع کرونا برای گذران اوقات فراغت کودکان و نوجوانان در روزهای قرنطینه خانگی طرح ملی و مجازی «پیک امید» راه اندازی شده است.

«محبوبه رجب نسب» به استقبال خوب کودکان و نوجوانان گلستانی از طرح پیک «امید مجازی» اشاره کرد و ادامه داد: مربیان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان براساس شاخصه های فرهنگی، ادبی، هنری و علمی نسبت به تهیه و تولید برنامه های آموزشی اعم از قصه گویی، کاردستی، شعرخوانی، آموزش سفال، انیمیشن و غیره اقدام می کنند.

 

وی از انتشار 150 اثر تولیدی مربیان کانون پرورش فکری از طریق شبکه های فضای مجازی خبر داد و متذکر شد: برنامه های آموزشی تولید شده توسط مربیان پس از بررسی و تائید در سایت پیک امید و فضای مجازی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بارگذاری و منتشر می شود.

 

مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گلستان گفت: کودکان و نوجوانان گلستانی علاوه بر طرح ملی پیک امید مجازی، در فراخوان های دیگر اعم از ماجراهای خانه‌ ما، بهار در خانه، دومین آفرین‌ واره عکس و دست‌ های پاک، نجات بخش زندگی نیز مشارکت فعالی داشتند.

 

رجب نسب خاطرنشان کرد: کودکان و نوجوانان می توانند با مراجعه به نشانی omid.kpf.ir از آثار مربیان و تولیدات کانون در قالب طرح «پیک امید مجازی» بهره مند شوند.

 

شیوع کرونا و اضطراب و استرس ناشی از آن انکارناپذیر اما قابل کنترل است و والدین می توانند با ترغیب فرزندان خود به بازی های خانگی ضمن ایجاد نشاط در خانه، تقویت ذهن و قوای جسمی خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی از جمله کرونا را در آنها کاهش دهند.