خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی-محمد پورعلم : روزهای کرونایی که انتظار می رفت به زودی پایان یابد هنوز در کشور ما و سایر نقاط جهان ادامه دارد و مشخص نیست نقطه پایان آن چه زمانی است.
اگر در هفته های گذشته برخی کشورها خود را از بحران کرونا مصون می دانستند و با آن شوخی می کردند، امروز دیگر کمتر نقطه ای از جهان یافت می شود که خود را از نتایج این بحران مصون بداند. شاید پیش از فراگیری کرونا کمتر محققی پیش بینی می کرد شیوع یک بیماری بتواند این گونه بر بازارهای جهانی تاثیر بگذارد و نه تنها اقتصاد جهانی، بلکه همه فعالیت های انسانی را متاثر کند.
این روزها دیگر مردم گوشه گوشه جهان مشغول عادت کردن به قرنطیه خانگی هستند و فعالیت های اجتماعی به کمترین میزان مورد انتظار رسیده است. شرایطی که چالش های بسیاری را نیز پیش روی بشر قرار داده است. از لزوم تداوم فعالیت مردم برای کسب درآمد تا تامین مایحتاج ضروری که هنوز راه حلی مناسب و متناسب برایشان وجود ندارد.
شاید سخن گفتن از زمان پایان همه گیری کرونا و بازگشت مردم به زندگی عادی دشوار باشد اما باید توجه داشت اکنون بشر با مهاجمی روبروست که راه حل قطعی مقابله با آن را در دست ندارد، به همین خاطر لازم است تمهیداتی جدی تر اندیشیده شود تا در صورت طولانی شدن وضع موجود بتوان از فرسایشی شدن آن جلوگیری کرد.
لازمه این رویکرد، توجه به فرصت هایی است که شیوع کرونا در مقابل بشر امروز قرار داده است. مثلا در سال های گذشته با پیشرفت تکنولوژی ارتباطات و گسترش فعالیت عمومی در فضای مجازی، زمینه هایی فراهم شده که امروز می توان با تکیه بر آن، عبور از بحران را ساده تر کرد. از اطلاع رسانی عمومی در فضای مجازی تا خرید اینترنتی همگی زمینه هایی است که اگر امروز وجود نداشت، کنترل وضعیت بحران دشوارتر می شد. همین فضای مجازی تعاملی که در سال های اخیر در اختیار بشر قرار گرفته، با وجود همه اشکالات خود امروز به ابزاری برای حفظ تعاملات اجتماعی و تقویت همبستگی ملی بدل شده است.
در روزهایی که همه با تاکید بر لزوم قطع زنجیره ویروس کرونا از مردم می خواهند در خانه بمانند و فعالیت های اجتماعی فیزیکی خود را به حداقل برسانند، پرسش این است که این خواسته چگونه امکان تحقق دارد؟ وقتی مردم حتی برای خرید مایحتاج روزمره خود مجبور باشند از خانه خارج شوند، چگونه می توان به قطع زنجیره کرونا امیدوار بود؟ این جاست که اهمیت گسترش فضای مجازی به عنوان فرصتی بی بدیل برای رفع نواقص و کاستی های زندگی در شرایط بحران نمایان می شود. در سال های گذشته کشورمان شاهد فعال شدن ساختارهایی برای تامین مایحتاج روزمره از طریق اینترنت بوده است اما این ساختارها به نسبت وسعت کشور بسیار ناچیز است؛ به طوری که می توان گفت غالب مردم ایران امکان بهره مندی از آن ها را ندارند.
بحران کار و کسب درآمد موضوع دیگری است که باید در شرایط کنونی به طور جدی مورد توجه قرار گیرد. امروز دولت های سراسر جهان از حمایت مالی خود از شهروندان سخن می گویند اما یک بررسی ساده، از حجم بالای بودجه مورد نیاز برای حمایت از اقشار آسیب دیده از کرونا خبر می دهد. در این شرایط بار دیگر فضای مجازی و گسترش کسب و کارها در فضای اینترنت می تواند حداقل برای بخشی از کسب و کارها راهگشا باشد.
واقعیت این است که حتی با پایان یافتن بحران کرونا در ماه های آینده، نمی توان تضمین کرد که جهان دیگر با بحران هایی از این دست روبرو نخواهد شد. از این روست که باید از همین لحظه خودمان را برای مواجهه با بحران های همه گیر جهانی آماده کنیم. بحران هایی که در سال های اخیر با تغییرات اقلیمی و آلودگی هوا گوشه ای از آن را تجربه کرده ایم. در این میان می توان گسترش فضای مجازی را به عنوان رویکردی آینده گرا مورد توجه قرار داد که هزینه برای آن در واقع سرمایه گذاری برای آینده قلمداد می شود.
به هر روی روزهای کرونایی با همه تلخی ها و فقدان هایش می گذرد اما نگرش انسان را نیز متحول کند. انسان نجات یافته از کرونا از زاویه ای دیگر به زندگی می نگرد و همین تغییر نگرش زمینه تغییر و تحول ساختارهای زندگی پیش رو را فراهم می کند. پذیرش آسیب پذیری انسان و لزوم آینده گرایی شاید مهمترین درس های این روزها برای بشر امروز باشد.
نظر شما