خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی- مریم داوری: شیوع وبروس کووید 19 در کشور بسیاری از هموطنان را دچار اضطراب ناشی از ابتلا به این بیماری کرده است. بسیاری از متخصصان اظهار داشتند افرادی که بیماری زمینه ای و یا سیستم ایمنی ضعیف دارند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. از طرفی اضطراب و ترس که سیستم ایمنی را به شدت تضعیف می کند ، گریبانگیر بسیاری از افراد شده است . به منظور اطلاع از اثرات مخرب اضطراب و راه های کاهش آن گفتگویی با «سهیل معظمی گودرزی»، روانشناس، مدرس دانشگاه و نویسنده ترتیب دادیم که بدین شرح است:
در شرایط فعلی با وجود بیماری کرونا چه آسیبهایی از نظر روانی متوجه افراد است؟
با توجه به شیوع بیماری کرونا در کشور، طی هفته های گذشته موجی از ترس، اضطراب و بعضی از نشانه های اختلالات روانی مانند افسردگی، اختلال اضطراب فراگیر (GAD)، فوبیای اجتماعی، اختلال هراس، آگورافوبیا و دیگر اختلالت روانی دیگر و انواع وسواسها به میزان زیادی افزایش یافته است و مردم در ترس و استرس از این بیماری قرار گرفته‌اند، که متاسفانه چنین وضعیتی برای جامعه عواقبی به مراتب بدتر از ابتلا به خود بیماری دارد.
اضطراب ناشی از ابتلا به بیماری کرونا در تمامی کشورهای درگیر وجود دارد یا اینکه در کشور ما بیشتر وجود دارد؟
باید عرض کنم که شرایط اضطراب زا فقط منوط به ایران نیست و تقریبا بیشتر کشورهای درگیر با این بیماری، مواردی مشابه این موضوع را گزارش کرده اند. حتی خود کشور چین و طبق آماری که خودشان ارائه کرده اند از بعد از زمان بروز بیماری تا کنون 43 درصد از مردم به ترس و اضطراب ناشی از آن دچار شده که عواقب و اثرات آن بعدها و حتی بعد از ریشه کنی بیماری کرونا خود را نشان خواهد داد.
مهم ترین علایم اضطراب و ترس ناشی از ابتلا به بیماری کرونا چیست؟
حمله عصبی. تپش قلب ، مشکلات عصبی،افسردگی،دردهای عضلانی پراکنده و افزایش فشار خون مهم ترین علایم اضطراب ناشی از ترس ابتلا به بیماری کروناست.
اضطراب و ترس چه اثراتی بر روی جسم و روان می گذارد؟
حملات عصبی ناشی از اضطراب می توانند منجر به بروز علائم فیزیکی مختلفی در بدن شوند که از آن جمله می توان به تپش قلب، درد قفسه سینه و سبکی سر، حال تهوع، اسهال، ضعف شدید، عرق کردن و عدم تعادل اشاره کرد.تپش قلب معمولا به دنبال بروز حملات عصبی رخ میدهد اما اضطراب هم عموماً باعث افزایش ضربان قلب می شود. در این حالت فرد احساس میکند قلبش ضربان بیشتری پیدا کرده و حتی همین امر موجب افزایش بیشتر ترس و خطر از قریب الوقوع بودن مرگ را می دهد.اضطراب می تواند باعث تنفس سریع و کم شود و در مواردی که فرد حمله عصبی را تجربه می کند این وضعیت شدت بیشتری مییابد.اضطراب می تواند خطر افسردگی را افزایش دهد، علائم آن عبارتند از: از جمع گریزی، کاهش علاقه به فعالیتهایی که قبلا فرد دوست داشته است، احساس گناه و در نهایت نا امیدی و در این مورد خاص نا امید شدن به زندگی و قبول اینکه فرد این بیماری را می گیرد و در نهایت خواهند مرد.اضطراب صرفاً فقط به صورت روانی در افراد بروز نمی کند و گاهی علائمی مانند دردهای عضلانی و یا بصورت گرفتی عضلات بدن نیز خود را نشان می دهد.با افزایش اضطراب و نگرانی در بدن فشار خون بالا می رود.
در شرایط کنونی با توجه به افزابش شیوع کرونا در کشور چه نکاتی برای بهداشت روانی باید رعایت شود؟
در ابتدا مردم باید آگاه باشند. والدین باید مواظب روحیات فرزندان باشند. آگاهی صورت گیرد ولی فاجعه انگاری نشود. نقش آفرینی پدر خانواده و یا یک فرد تاثیر گذار حمایتی در خانواده، ورزش، تفریح و سرگرمی همه به بهداشت روانی افراد کمک می کند.
رسانه ها و نهادهای فرهنگی چه نقشی در آگاهی دهی و کاهش اضطراب مردم دارند؟
فضای آلوده ناشی از شایعه و اظهارنظرهای غیرکارشناسی موجب فراموشی حقایق خواهد شد. مردم باید حقایق در خصوص یک بحران مثل بیماری کرونا را فراگیرند و دروغ و زیاده‌گویی‌ها را از واقعیتها جدا کنند که در این خصوص رسانه‌ها و نهادهای فرهنگی و آموزشی نقش مهمی دارند. مسئولین، رسانه ها و دیگر سیاستمدران باید تلاش کنند که اطلاع رسانی درستی صورت گیرد و از فاجعه بار نشان دادن شرایط و ایجاد ترس و اضطراب جدا جلوگیری شود. بخشی از اضطراب بوجود آمده در سطح جامعه ناشی از افراد و اشخاصی است که ناآگاهانه و یا سودجویانه اقدام به فاجعه بار نشان دادن وضعیت جامعه کردند. مسلما این اقدامات موجب تضعیف روحیه و گرایش افراد به سوی افکار منفی و پیامدهای ناشی از آن می‌شود.
کودکان به عنوان گروه حساس جامعه در شرایط کنونی نیازمند چه حمایت هایی هستند؟
چون کودکان هیچ درکی از بیماری ندارند ،صحبتهای مداوم از ویروس کرونا در خانواده موجب ترس و وحشت در بین کودکان می شود که خود این موضوع باعث بروز کابوس و شب ادرای در کودکان می شود. آموزشهای لازم به کودکان باید به دور از ایجاد ترس و با بازی درمانی، قصه درمانی و روشهای موجود دیگر که روانشناسان آموزش می دهند، انجام شود.در چنین شرایطی نباید از نقش تاثیر گذار پدر خانواده و یا یک فرد تاثیر گذار به عنوان تکیه گاه و چتر حمایتی، در ایجاد روحیه و آرامش خانواده و کنترل اوضاع غافل ماند. فراموش نشود که نگاه اعضای خانواده و فرزندان به رفتار، کردار و سخنان فرد اول خانواده است.
برای کاهش اضطراب ناشی از ابتلا به بیماری کرونا باید چه اقدامات فرهنگی صورت گیرد؟
یاد خدا ، دعا و عبادت را نباید فراموش کرد.باید ورزش کرد، حتی در خانه و با حداقل وسایل و تجهیزاتی که در خانه است. گوش دادن به موسیقی های مثبت و آرامش بخش موثر است. شبها در جمع خانواده گفتگو صورت گیرد. بازی های شاد و سرگرم کننده مخصوصا با کودکان انجام شود. باید به این فرصت بدست آمده به دید مثبت نگاه کرد.
کتابخوانی در چنین شرایطی چقدر می تواند به آرامش افراد کمک کند؟
کتابخوانی در دوران شیوع بیماری کرونا نقش معجزه آسایی در سرگرمی و پر کردن اوقات قراغت دارد، حتی برای افرادی که سالهاست با کتاب قهر هستند و مطالعه را کنار گذاشتند. در ابتدا باید توجه کرد که با توجه به شرایط خاص جامعه که افراد باید در خانه بمانند، هم افراد سالم و هم افرادی که به صورت خفیف مبتلا شده اند، مطالعه کردن می تواند نقش موثری در پر کردن اوقات فراغت و همچنین تقویت حافظه و ذهن داشته باشد. البته در انتخاب کتاب باید دقت کرد.
پیشنهاد شما انتخاب چه کتابهایی است؟
من پیشنهاد می کنم کتابهای رمان و کتاب های انگیزشی مثبت ، کتابهای علمی یا حتی شعر را انتخاب کنند و بخوانند. معتقد هستم با توجه به اینکه افراد بیمار شاید خیلی رغبتی به کتاب نداشته باشند، بهتر است روایت داستان و کتاب جذابیت داشته باشد تا فرد را تا انتهای کتاب با خود ببرد و همراه کند.
نظر شما