بهشت خاموش دنیا در غار علیصدر

خبرگزاری شبستان- همدان: غارعلیصدر  که قدمت آن به دوران ژوراسیک (دوره دوم زمین شناسی) باز می گرد، مرکب از دو قسمت آبی و خشکی است که غارهای جوان آن مرحله اول تاریخی خود را می گذرانند.

این غار در روستای در فاصله 75 کیلومتری شمال غربی همدان در میان سلسله جبال زاگرس مطابق با طول جغرافیایی 15٫3 درجه و 35٫18 درجه و عرض جغرافیایی 18٫8 درجه و 48 درجه و ارتفاع 1980 متر از سطح دریا واقع شده‌ است.

از مجموعه رشته آب ها، دریاچه بزرگی در درون غار بوجود آمده و از این رو نفوذ به عمق غار تنها با قایق میسر است. غار علی‌صدر یکی از دیدنی‌های جهانگردی استان همدان است.

 

وجه تسمیه و تاریخچه غار علیصدر
گفته می شود که نام اصلی این غار "علی سد" یا "عالی سرد" بوده که به تدریج اصطلاحا به علیصدر معروف شده است. در فرهنگ جغرافیایی ایران و فرهنگ دهخدا، به نام « علی سرد» آمده ولی هر دو این منابع نام اصلی آن را « علی سد» ذکر کرده اند. آنچه مسلم است تا این تاریخ در هیچ نوع مدرک تاریخی نامی به عنوان علیصدر ذکر نشده با این وجود خود اهالی نیز آن را علیصدر می گویندمردم روستای علیصدر و روستاهای اطراف از قدیم این غار را می شناختند و از آب آن نیز بهره می بردند .مجرایی که از محوطه ورودی تا محل آب حفر شده، این مسئله را تایید می کند؛ ولی شناسایی مفصل و معرفی آن به حدود 15 سال پیش از انقلاب بر می گردد که بنابر نظری اولین بار توسط افسری به نام « سرهنگ یحیایی » که فرمانده پادگان همدان بود و بنابر نظر دیگر توسط گروه کوهنوردی همدان انجام پذیرفت و توسعه آن با تعریض دهنه ورودی آغاز شد و به تدریج به صورت فعلی در آمد.

پیدایش غار علیصدر:
مردم روستای علی صدر و روستاهای اطراف، از قدیم الایام به وجود این غار پی برده بودند و از آب آن بهره برداری می‌کردند. تا اینکه در5 مهرماه 1342 شمسی گروهی 14 نفره از اعضای هیئت کوه نوردی همدان، غار علی صدر را مورد بازدید و کاوش قراردادند و توانستند با وسایل ابتدایی، مانند فانوس و تیوپ لاستیکی، مسافتی از غار را طی کنند. در سال 1346 با پخش خبر کشف این غار شگفت انگیز و بی انتها درسطح رسانه‌های ملی، سیل محققان، کوه نوردان و علاقه مندان به آثار طبیعی به سوی آن سرازیر شد.

آب و هوایی غار علیصدر:
این منطقه دارای آب و هوای نیمه خشک است و میزان متوسط بارش سالانه 300 میلی لیتر است. رشته علیصدر قسمتی از واحدهای شکل گرفته درغرب ایران موسوم به تشکیلات متعلق به دوران ژوراسیک است و با رشته‌های متناوب از شیستها و سنگهای شنی در لا به لای پایه آن و یک رشته از ترکیبات آهکی که مثل خاک رس خاکستری تیره بوده و به صورت لایه‌های نازک روی شیستها قرار گرفته و یک لایه سبکتر از کریستال های آهکی در بالا قرار گرفته‌است که محصول تغییراتی است که ناشی از حرارت و فشار بالا مربوط به فعالیتهای آتشفشانی در غرب رشته کوه علیصدر است.

شکل گیری لایه های غار علیصدر:
لایه های غار علیصدر به خودی خود چینه‌ای(قسمتی که از روی زمین بالا آمده باشد) از یک طاقدیس بزرگ است که محور اصلی اش درجهت شمال به جنوب است. زاویه قرارگیری لایه‌ها در غار علیصدر و نواحی مجاور آن در حدود 40 الی 45 درجه‌است. طول رشته علیصدر حدود 2 کیلومتر است. بیشترین ارتفاع رشته 2180 متر است و ارتفاع در محل دهنه ورودی که در شمال رشته علیصدر قرار گرفته 1980 متر است.
در طرف جنوب، برآمدگی آهکی به مسافت حدود 30 کیلومتر ادامه می‌یابد و به رشته کوههای چاله کن و سارقیه متصل می‌شود. محور طاقدیس دراین قسمت جنوبی درجهت N115E قرار می‌گیرد. بنابراین رشته علیصدر حد فاصل بین کوههای علیصدر و کوه چاله کن از رشته اصلی جدا شده و در قسمت شمالی 25 درجه در مسیر خلاف گردش ساعت چرخیده‌است.

دهنه ورودی غار علیصدر:
در سال 1352 کوه نوردان همدان دهانه و ورودی غار را به قطر 50 سانتی متر تعریض کردند و از سال 1354 استفاده عمومی از غار علیصدر آغاز شد. از آن روز تاکنون جهت سهولت بازدید و رفاه حال گردشگران کارهای زیادی درون غار انجام شده که علاوه بر افزایش طول مسیر آبی برای قایقرانی، مسیرهایی در خشکی به مسیر بازدید افزوذه گشته که مناظر جدید و بدیعی را در جلوی دیدگان مشتاق گردشگران قرار می‌دهد.


لایه های سقف غار علیصدر:
سقف غار ( که در برخی قسمت ها تا 10 متر از سطح آب ارتفاع دارد) پوشیده از رسوبات کربنات کلسیم خالص و مخلوط با عناصر شیمیایی دیگر است. این رسوبات به صورت های مختلف استالاگتیت هایی با فرم های جذاب ایجاد کرده اند و در کف غار و در جاهایی که آب وجود ندارد نیز استالاگمیت ها منظره زیبایی بوجود آورده اند. منشا آب غار چشمه های زیر زمینی وعلاوه بر آن، ریزش های جوی است که به صورت قطرات آب از دیواره ها و سقف غار به درون آب می ریزد. در کل این غار عظیم از طریق فرسایش و ایجاد حفره های ریز در توده سنگ های آهکی و به هم پیوستن تدریجی این حفره ها در طی سالیان طولانی ایجاد شده است.

آب غار علیصدر:
بر اساس رده بندی حرارتی Jadin، Astrue آب غار جزو آب های سرد (حدودا 12 درجه) محسوب می شود. همچنین فاقد بو و مزه خاص است، رنگ آن آبی کم رنگ و بسیار زلال است به طوری که حتی در نقاطی با عمق 5 متر بستر آن در نور معمولی و با چشم غیر مسلح به خوبی قابل رویت است. طبق آزمایشات آب جزو آب های بی کربناته کلسیک سبک دارای pH اسیدیسیته نزدیک به خنثی می باشد همچنین به دلیل وجود املاح آهکی غیر قابل شرب و از لحاظ میکروبی نیز آلوده و در نتیجه فاقد هر نوع حیات جانوری می باشد.هوای داخل غار سبک، تمیز، عاری از گرد و غبار و کاملا ساکن است به طوری که چنانچه شمعی در آن روشن کنند هیچ گونه حرکتی در شعله شمع دیده نمی شود.

غار علیصدر جزء شگفت ترین غارهای دنیاست
حسن اسلامیان، مدیرعامل شرکت سیاحتی غار علیصدر با بیان این مطلب به خبرنگار شبستان گفت: غار علیصدر طولانی ترین غار ایران و جزء ده غار اول دنیا است به همین دلیل جزء شگفت انگیز ترین ایه قران محسوب می شود.
وی با بیان اینکه غار علیصدر به طور طبیعی و بدون دخالت انسان خلق شده است، افزود: این غار یادگاری از دوره دوم زمین شناسی است و لقب غار زنده را دادند.

وی تصریح کرد: دمای داخل غار حدود 16 درجه سلسیوس و دمای آب 12 درجه سلسیوس ثابت می باشد و عمق آب بین یک تا 15 متر اندازه گیری شده است.

مدیرعامل شرکت سیاحتی غار علیصدر اظهار داشت: سختی آب غار بالا بوده و از نوع آهکی است بنابراین استفاده از آن برای آشامیده توصیه نمی شود.

اسلامیان با بیان اینکه طول غار 11 هزار و 404متر توسط مهندسان داخلی و خارجی نقشه برداری شده است، خاطرنشان کرد: امروزه دو هزار و صد متر قابل قایقرانی به صورت پدالو برای مسافران است که مسیری از غار پیاده روی دارد و با نور پردازی فنی قرار گرفته است.

وی گفت: شرکت سیاحتی غار علیصدر با توجه به خدماتی که ارائه می دهد به صورت مستقیم و غیرمستقیم است 60 نفر تا 270 نفر نیروی انسانی دارد که 70 نفر از آهن ها نیروی دائمی هستند.

وی شرکت سیاحتی علیصدر در سال 1370 با هدف ایجاد بستر مناسب برای ارائه ای خدمات هرچه بهتر و بیشتر به گردشگران داخلی و خارجی تاسیس شده است، افزود: این شرکت در حال حاضر یکی از بزرگ ترین و تخصصی ترین مراکز ارائه دهنده خدمات گردشگری در منطقه محسوب می شود.

قدمت غار علیصدر مربوط به دوره ژوراسیک است
رضا اصغری، مسئول روابط عمومی شرکت سیاحتی غار علیصدر با بیان این مطلب به خبرنگار شبستان گفت: قدمت غارعلیصدر به دوران ژوراسیک ( دوره دوم زمین شناسی) می رسد که مربوط بین 145 الی 190 میلیون سال قبل است.

وی افزود: غار علیصدر مرکب از دو قسمت غار آبی و خشکی است که غارهای که جوان هستند و مرحله اول خود را می گذرانند و هم چنین در هر هزار سال فقط یک سانتی متر به قامت سنگ های غار اضافه می شود. 
 

وی با بیان اینکه غار علیصدر نه تنها در ایران بلکه در دنیا اول است، تصریح کرد: این در حالی سات که هیچ یک از غارهای دنیا به زیبایی غار علیصدر نیستند چرا که برخی غارها خشک محسوب می شوند.

مسئول روابط عمومی شرکت سیاحتی غار علیصدر با بیان اینکه غار علیصدر بزرگ ترین غار آبی قابل بازدید در جهان است، اظهار داشت: غار علیصدر بهشت خاموش دنیا و هم چنین بهشت زیبای طبیعت به شمار می رود.
 

اصغری خاطرنشان کرد: منطقه ای که غار علیصدر در آن قرار گرفته است در بالاترین سطح مسکونی استان همدان قرار دارد و هم چنین دو هزار و 800 متر بالاتر از سطح دریا است .
 

وی عمق آب در داخل غار را از یک تا 15 متر خواند و افزود: حتی ممکن است که در داخل غار علیصدر بیشتر از عمق گفته شده وجود داشته باشد و تا عمق 8 متری آن به وضوح قابل رویت است.

پایان پیام/