خبرگزاری شبستان- قزوین؛ ما هر روز در تعاملات خود با دیگران در خصوص موضوعات مختلف سخن می گوییم، موضوعاتی که همراه با اظهارنظرهایی از سوی هر یک از ماست و در این اظهارنظرها سعی می کنیم همواره بهترین سخنان و مطالب را بیان کنیم، مطالبی که فرهنگ و بینش عمیق ما را به مسائل مختلف نشان دهد ولی این سوال وجود دارد چقدر به سخنانی که می گوییم اعتقاد داریم و آن را در زندگی خود پیاده می کنیم؟
حق الناس، عمل به قانون، رعایت حقوق دیگران، احترام به پدر و مادر، کمک به همنوع، احترام به عقاید دیگران و غیره هر یک از این مسائل، موضوعاتی هستند که وقتی از ما در خصوص آن سوال می شود به گونه ای سخن می گوییم که سخنان ما بیانگر آگاهی کامل از ضرورت و انجام هر یک از این کارها و اعتقاد کامل به این مسائل است، ولی آنچه در عمل ما دیده می شود فاصله حرف و عمل است؛ این پاسخ ها این سوال ها را هم در ذهن به وجود می آورد، آیا به سخنی که می گوییم اعتقاد نداریم و یا اینکه ما می خواهیم ظاهر موجه و معقول از خود در نزد دیگران نشان دهیم.
در آیات و روایات دینی، عدم انطباق حرف و عمل مورد نکوهش واقع شده است به طوری که در سوره الصف قرآن کریم آمده است: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ(۲) کَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ؛ اى کسانى که ایمان آورده اید چرا چیزى می گویید که انجام نمی دهید، نزد خدا سخت ناپسند است که چیزى را بگویید و انجام ندهید».
«زهرا علیخانی» روانشناس بالینی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در قزوین در خصوص علل تفاوت حرف و عمل افراد و علت این تناقض ها بیان کرد: گاهی مردم قصدی برای دروغ گفتن ندارند، ولی بدون تفکر حرف زده و آنچه به ذهنشان می رسد را بیان می کنند، بدون اینکه در خصوص آن فکر کنند.
وی ادامه داد: به طور معمول آنچه به ذهن افراد می رسد، تفکر رویایی و آرزومندانه است و نتیجه ایده آل آن عملی و ممکن نیست، یعنی افراد در ذهن خود دوست دارند، قانون مدار، منطقی، محترم و صادق باشند و در واقع تمامی صفات خوب را داشته باشند ولی وقتی فرد از این تفکر رویایی خارج می شود برای او این کار عملی و ممکن نیست.
این روانشناس بالینی تأکید کرد: وقتی مشاهده می کنید فردی در ظاهر خوب سخن می گوید ولی آنگونه عمل نمی کند، ممکن است از شنیدن انتقاد دیگران ترس داشته باشد و در واقع از این ترس دارد که اگر اینگونه صحبت نکند مورد انتقاد قرار می گیرد.
وی تصریح کرد: نکته دیگر اینکه ظاهر افراد بسیار مهم است کیفیت و کمیت حرف زدن در لحظه قابل ارزیابی است و باعث می شود فرد با بیان حرف های خوب جذاب دیده شود، گاهی هم این بیان این حرف ها خوب موجب می شود فرد باهوش دیده شود و وقتی دارد دیگران نقد می کند باهوش دیده می شو د و به جای پذیرش مسئولیت اعمال خود دیگران را نقد می کند.
علیخانی اعلام کرد: متأسفانه جامعه ما به حجم یادگیری و هوش شناختی (توانایی یادگیری) بیشتر از احساس مسئولیت و تأثیرگذاری در عمل بها می دهد.
وی با اشاره نتایج تفاوت حرف و عمل افراد گفت: عدم انطباق حرف و عمل فرد، بی اعتمادی دیگران را نسبت به او به دنبال دارد و مسئله دیگری هم که وجود دارد این است که قابلیت انسان به این صورت است که وقتی بیشتر حرف می زند کمتر ذهنش به عمل متمرکز می شود و از همین رو وقتی بیشتر روی صحبت کردن تکیه شده، کمتر عمل دیده می شود.
این روانشناس افزود: مردم ما باید یاد بگیرند عمل نیک فرد موثرتر و نافذتر از چندین سخنرانی است، برای نمونه کسی نماز خود را اول وقت خوانده و برای نمازش ارزش قائل می شود که اثر این عمل بیش از آن است که چندین ساعت در خصوص نماز سخنرانی شود و مردم ما این مهارت را یاد نگرفته اند که یک موضوع را در عمل به یکدیگر آموزش دهند و بیشتر حرف می زنند.
وی تصریح کرد: موضوع دیگر اینکه عزت نفس خود را تقویت نکرده ایم و فکر می کنیم، همیشه همه باید از ما راضی باشند و باید به گونه ای سخن بگوییم تا رضایت دیگران جلب شود و اینگونه در نزد دیگران ارزش پیدا می کنیم در صورتی که باید بدانیم با حرف زدن نمی شود و باید در عمل شخصیت و عزت نفس خود را نشان دهیم.
علیخانی توضیح داد: برخی افراد هم بیشتر از اینکه عمل کنند، دوست دارند راجع به همه چیز نظر دهند و در خصوص مسائل و موضوعات مختلف اظهار نظر کنند، گویی در خصوص همه مسائل سررشته دارند و اینها در حقیقت افرادی هستند که از واقعیت دارند فرار می کنند و واقعیت خود را دوست ندارند و می خواهند خود را باسواد و باکمالات نشان دهند زیرا تصور ذهنی شان به این صورت است که در همه موضوعات سواد و تسلط دارند ولی در عمل چیز دیگری است.
وی اظهار کرد: مردم باید بدانند انسان های واقعی کسانی هستند که کمتر حرف می زنند و بیشتر عمل می کنند و در مواقع لزوم عقاید خود را ابراز می کنند؛ البته فضای مجازی هم سبب شده برخی افراد به راحتی در این فضا دروغ گفته و بزرگنمایی کنند و تصویری متفاوت از خود نشان دهند و در واقع اظهارنظر در خصوص هر چیزی برای این افراد به عادت تبدیل شده است.
این روانشناس بالینی خاطر نشان کرد: برخی افراد هم دنبال جلب توجه هستند و فکر می کنند اگر چیزی را بگویند که مورد رضایت دیگران است، بیشتر دوست داشته می شوند و برخی هم از اینکه خودشان باشند اظهار ناراحتی می کنند و دوست ندارند که خودشان باشند.
وی یادآور شد: با توجه به این مسائل، وظیفه روانشناسان، مشاوران، آموزش و پرورش و رسانه ها این است که مردم را آگاه کنند تا متوجه شوند نباید در خصوص هر مسئله ای اظهار نظر کنند، مردم باید بدانند در رشته خود و حوزه ای که تخصص دارند می توانند اظهارنظر کنند و همچنین عزت نفس خود را بالا برده و ارزشمندی خود را به تائید دیگران وابسته نکنند.
با توجه به اینکه فاصله حرف و عمل نتیجه ای جز بی اعتمادی به دنبال نداشته و پایین بودن عزت نفس فرد را نشان می دهد، چقدر خوب است هر یک از ما تلاش کنیم تا بین حرف و عمل مان ارتباط تنگاتنگی برقرار شود و عامل به سخنانی باشیم که می گوییم تا سعادت مندترین باشیم چراکه در فرمایشی از حضرت علی (ع) آمده است اگر دوست داری سعادتمندترین مردم باشی به آنچه می دانی عمل کن.
نظر شما