خبرگزاری شبستان - البرز؛ مهدیه دانایی: گواه تاریخ یگانه دلیل آشکار و روشنی است که انسان به واسطه آن بدون غرض ورزی ها و یا اعمال سلایق به یک تحلیل واقع بینانه و آگاهانه می رسد. آن چنان که واقعه ۹ دی و حضور حماسی مردم در راهپیمایی علیه فتنه سال ۸۸ نمونه ای آشکار و روشن از خواست عمومی مردم در جهت حفظ آرمان های انقلاب اسلامی است.
در این میان فرصت بررسی، تحلیل و واکاوی آنچه در این جریان اتفاق افتاد امری با اهمیت برای افراد بصیر جامعه است تا در بزنگاه تاریخ بار دیگر از افتادن در این دستاویز فتنه در امان بمانند. به عبارتی دیگر تحلیل سیاسی به انسان این کمک را می کند تا دنیای پیرامون خود بهتر بشناسد و در جریان تغیرات کوچک و بزرگ آن که هر کدام جزء لاینفک زندگی است، قرار گیرد.
ثبات در رابطه واشنگتن با اسرائیل، حمایت دیپلماتیکی تقریباً بی قید و شرط و دریافت بیشترین کمک ها از طرف آمریکا همواره مورد توجه قدرت های استکباری است. فرصت مطالعه بر چگونگی سیاست گذاری دولت ایالات متحده نسبت به ایران با در نظر گرفتن سهم و میزان تأثیرگذاری لابی اسرائیل در دوره های مختلف به ویژه در جریان فتنه و براندازی نشان می دهد که تا چه اندازه نسبت به این خواسته اشتراک نظر دارند.
از آن جا که روابط قدرت و نفود، زمانی سیاسی تلقّی می شود که سازمان یافته باشد، لابی اسرائیل را سازمانی سیاسی می توان تلقی کرد که دارای نوعی مشروعیت، مدّعی اطاعت و خواستار احترام مردم است.
واکاوی فرآیند سیاسی رفتارهای بازیگران بین المللی، به صورت نسبی بیانگر پیش بینی کنش و واکنش رفتارهای متقابل آن ها است. آن چه در دنیای امروز، جهان شاهد و ناظر آن است، تنش میان بازیگران سیاسی براساس منطق منفعت و قدرت است. یکی از نقاط جریان محور و تمرکز یافته در منطقه خاورمیانه، جمهوری اسلامی ایران است، که پس از انقلاب اسلامی و تغییر حکومت دستخوش تحوّلات و پیش آمدهای متنوع، متغیر و متداوم در عرصه بین المللی بوده است.
چنان چه نقطه تمرکز و توجّه را جمهوری اسلامی ایران فرض کنیم، رفتار حاکمیّت دولتمردان ایالات متحده آمریکا و اسرائیل در محیطی از کنش ها و واکنش ها، گویای حقایق بارزی از وضعیت کنونی جهان است.
رهبران و دولتمردان ایران، همواره از حضور، نفوذ و رفتارهای اسرائیل در مواضع مختلف از جمله سازمان ملل، بیانیه های سیاسی، میزگردها و گفتمان ها سخن گفته اند و در جبهه گیری مشخص آن را غیر قانونی دانسته اند و به تبع آن واکنش هایی را شاهد بوده اند که از جمله حملات تروریستی، شبکه های جاسوسی، فعالیت رسانه ای و جنگ نرم را می توان نام برد.
در این میان، کشور ایالات متحده آمریکا در فاصله زمانی و دولت های مختلف با همراهی این دولت و در راستای منافع آن رژیم تحریم ها و تهدیدهایی را علیه جمهوری اسلامی ایران داشته است.
در بررسی سیاست خارجی آمریکا نسبت به کشوری چون ایران، سطوح مختلف تحلیل و عوامل گوناگون دخیل هستند، سطح تحلیل مبتنی بر تصمیم گیری یکی از سطوحی است، که می تواند در این راستا مورد توجه باشد، در داخل آمریکا نقش فردی، ارزشی و ایدئولوژی، عملکرد احزاب و گروه های فشار یا لابی ها، نهادها، سازمان ها از جمله وزارت امورخارجه، سازمان سیا، پنتاگون و کنگره مورد توجه هستند.
از آن جا که منطقه خاورمیانه در طی دوره ی جنگ سرد و حتی در مقیاس وسیع تری پس از جنگ سرد شاهد حضور بسیار پر رنگ آمریکا بوده است، پرسش اصلی این است که اگر آمریکا از کل و یا از بسیاری نقاط این منطقه خارج شود چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
این امر می تواند پی آمدهای گسترده ای برای این منطقه داشته باشد. زیرا باعث می شود تا عوامل به وجود آوردنده درگیری های بومی از کنترل خارج شود. با در نظر گرفتن این فرض که نفت هم چنان برای جهان صنعتی به عنوان یک مسئله اساسی باقی بماند، اتحادیه اروپا، روسیه، چین و احتمالا هند ممکن است نقش های وسیع تری به عهده بگیرند و یا تلاش کنند تا حوزه های نفوذ خود را ایجاد نمایند.
در این جا پرسش بی پاسخی که پیش بینی پاسخ آن مشکل است، این است که آیا تعهدات ویژه آمریکا به اسرائیل و نفت خلیج فارس هنگامی که آمریکا از یک قدرت بزرگ به یک قدرت کوچک تبدیل شود، هم چنان ادامه خواهد داشت؟ و حتی اگر این تعهّدات باقی بماند اجرای آن ها با وجود چندین قدرت بزرگ تاثیرگذار دیگر بسیار مشکل تر خواهد شد یا نه؟
با توجه به این مهم که انقلاب اسلامی ایران از ماهیت عقیدتی و فرهنگی برخوردار است و این ماهیت ضمن هویت بخشی به نظام سیاسی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با نظریه سازه انگاری انطباق نسبتا بیشتری داشته و در چارچوب این نظریه بهتر قابل تبیین است.
سازه انگاری نظریه ای جدید است که در حوزه های مختلف روابط بین الملل کاربرد پیدا نموده است. سازه انگاری به عنون یکی از رویکردهای نظریه عام انتقادی، مفروضه های هستی شناختی خردگرایی در مورد روابط بین الملل و سیاست خارجی را به چالش می طلبد و اصول و گزاره های متفاوت دیگری را ارائه می دهد. سازه انگاری بین الذهانی مانند ناسیونالیسم، قومیت مذهب، فرهنگ، جنسیت و نژاد در سیاست بین الملل و سیاست خارجی را توضیح می دهد (دهقانی فیروز آبادی، 49: 1389).
ﻣﻔﻬﻮم و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻻﺑﻲ در ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬاري در اﻳﺎﻻت ﻣﺘّﺤﺪه اﺻﻄﻼح «ﻗﺪرت ﻳﻬﻮد در آﻣﺮﻳﻜﺎ» ﺗﻌﺒﻴﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ (ﺑﻪ وﻳﮋه در ﻛﺸﻮرﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ) ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻋﻠّﺖ ﺟﺎﻧﺒﺪاري ﻫﺎي آﻣﺮﻳﻜﺎ از اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد.
ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠّـﻲ، در ﻣﻨـﺎﻃﻖ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻧﻔﻮذ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻳﻬﻮدﻳﺎن در روﻧـﺪ ﺷـﻜﻞ ﮔﻴـﺮي ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺧـﺎرﺟﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﺑﺮﺧﻲ زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ (ﺑﻪ وﻳﮋه ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ)، ﻫﻤﻴﻦ اﺻﻄﻼح ﺑﻪﻛـﺎر ﻣـﻲ رود.
در ﻧﻈﺮ ﻣﺮدم، اﺑﻌﺎد «ﻻﺑﻲ ﻳﻬﻮد» در آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﻫﺎﻟـﻪ اي از رﻣـﺰ و راز ﻗـﺮار دارد ؛ از اﻳـﻦ رو، ﺗﺪاﻋﻲﻛﻨﻨﺪة ﻓﺮاﻣﺎﺳﻮﻧﺮي و دﻳﮕﺮ اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﻣﺨﻔﻲ در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﺖ. اما آنچه مسلم است، شگرد و دستاویز فتنه و ایجاد آشوب است که برگرفته از سیاست های اعمال انگلیسی مبنی بر فتنه بیانداز و حکومت کن در منطقه خاورمیانه همواره در قالب کودتا طرح ریزی می شود.
با وجود این، ملت ایران به عنوان مردمی بصیر و آگاه به زمانه خود که مبتنی بر آموزه های دینی و الهی است، چشم به امر رهبری ولی فقیه دارند و با این گزینه مبین در جهت حفظ آرمان های انقلاب و یا به تعبیر رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب « مروت انقلابی» پاسداران همیشگی نظام اسلامی ایران هستند.
* کارشناس ارشد روابط بین الملل
نظر شما