خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی – مریم داوری: «مسلم ناصری» از نویسندگان پیشکسوت حوزه کودک و نوجوان است که در سال 1351 در کاشمر به دنیا آمده است و بیشتر در حوزه تاریخی و مذهبی قلم می زند.ناصری دروس حوزه را تا مقطع خارج فقه و اصول ادامه داد و از محضر مراجع عظام مکارم شیرازی و سبحانی بهره برد و کارشناسی تاریخ خود را در دانشگاه باقرالعلوم(ع) تمام کرد و کارشناسی‌ارشد در رشته تاریخ اسلام را در دانشگاه شهید بهشتی تهران به پایان برد. ناصری سردبیر سابق مجلات ماهک و ملیکا بود که با محوریت امام زمان(عج) برای خردسالان و کودکان منتشر می شود. وی بیش از ده سال مدیر گروه نقد و بررسی و داستان‌نویسی تربیت مربی دفتر تبلیغات اسلامی قم بود. برخی از کتابهای این نویسنده به زبانهای عربی و انگلیسی ترجمه و چاپ شده است. وی به تازگی کتابی با عنوان «فرزند خوانده » را به انتشارات معارف سپرده است. این کتاب در مورد زید، فرزند خوانده پیامبر اکرم (ص) است. به منظور اطلاع بیشتر از کتاب «فرزند خوانده» گفتگویی با «مسلم ناصری» ترتیب دادیم که بدین شرح است:
مخاطبان کتاب «فرزند خوانده» چه کسانی هستند؟و این کتاب در چه قالبی نوشته شده است؟
این کتاب را که یک رمان تاریخی است و حدود 250 صفحه دارد برای کودکان و نوجوانان نوشتم. انتشارات معارف قول داده است که کتاب را برای نمایشگاه بین المللی تهران در سال آینده آماده کند.
چه شد که تصمیم گرفتید کتابی در مورد زید بنویسید؟
زندگی زید در بردارنده نکات زیادی است و قابلیت طرح در قالب رمان برای کودکان و نوجوانان را داراست. از طرفی کتاب که در مورد شخصیت و زندگی زید برای کودکان و نوجوانان نوشته شده باشد، ندیدم. همین امر باعث شد که تصمیم بگیرم در مورد فرزند خواند پیامبر (ص) کتاب بنویسم. . از منابع معتبری همچون تاریخ طبری استفاده کردم. تحقیق و نگارش «فرزند خوانده» دو سال طول کشید. از طرفی نمی توان از زندگی فردی نوشت اما به جامعه و شرایط زندگی او نپرداخت. من هم برای نوشتن زندگی زید اشاره ای به دوره زندگی او که دوره جاهلیت بود، کردم. بر این اساس خواننده با خواندن کتاب «فرزند خوانده» در جریان فضای جامعه جاهلی، آداب ،رسوم ، سنت ها و رفتار هایی که در دوره جاهلیت رواج داشته است، قرار می گیرد.
پس می توان گفت کتاب «فرزند خوانده» نخستین کتابی است که با موضوع زید، فرزند خوانده پیامبر اکرم(ص) برای بچه ها نوشته شده است؟
به نظر می رسد همین طور باشد چون من کتابی با این موضوع برای کودکان و نوجوانان ندیدم. شاید هم باشد و بنده ندیدم. وقتی سرگذشت میثم تمار را در کتاب «باغ طوطی» نوشتم چندین نفر بعد از من در این زمینه کتاب نوشتند. وقتی در جامعه کسی به مساله ای می پردازد همه دوست دارند پرداختی به آن مساله داشته باشند . مسلما اولین کسی که در مورد موضوعی کتاب می نویسد، کتابش کامل نیست و یا اولین کسی که راهی می رود ، بی نقص نیست اما مساله مهم این بوده است که آنها آغاز کننده بودند و مسیری را باز کردند.
«باغ طوطی» هم از جمله کارهای شماست که جزو نخستین هاست و مورد استقبال واقع شد. علت این امر را چه می دانید؟
کتاب «باغ طوطی» یک کار مذهبی متفاوت بود در مورد ایرانی هایی که از سال 40 تا 60 هجری در کوفه زندگی می کردند. این کتاب که مخاطبان آن هم نوجوانان و هم بزرگسالان هستند، صرفا تاریخی نیست بلکه یک عاشقانه هم هست و همین در جذب مخاطب موثر است. «باغ طوطی» به نوعی پاسخگوی سئوالات نوجوانان در مورد اسلامیت و ایرانیت است.
فکر می کنید استقبال از کتاب «فرزند خوانده» چقدر باشد؟
استقبال از یک کتاب به شرایط جامعه بستگی دارد. متاسفانه جامعه ما به سمت کتاب نخواندن پیش می رود. بر این اساس نمی توان پیش بینی کردد چه اتفاقی برای این کتاب می افتد. باید ببینیم ناشر چه می کند و چه تبلیغاتی برای کتاب صورت می گیرد. چندین عامل در فروش خوب کتاب دخیل است که از آن جمله می توان به شهرت نویسنده، فضای جامعه و تبلیغات اشاره کرد. میزان فروش در جامعه سرزنده با جامعه خمود متفاوت است. مردم در جامعه ای که در آن برای تامین نیازهای ضروری و اولیه با مشکل مواجه هستند نمی توانند به کتاب فکر کنند.
مهم ترین درسهایی که می توان از کتاب «فرزند خوانده» گرفت، چیست؟
داستان و رمان جذاب و سرگرم کننده است . هر فردی با شخصیت داستان و رمان همذات پنداری می کند و بهره ای می برد. داستان می خوانیم که با آن زندگی کنیم نه اینکه درس بگیریم. اگر بتوانیم با قهرمان داستان درآن زمان و مکان زندگی کنیم،آن موفق بوده است. این سئوال که کتاب چه پیامها و درسهایی دارد ، نابجاست. ما داستان نمی خوانیم که از آن پیام بگیریم. پیام ها و اخلاقیات را در مجلس روضه می گیریم؛ اینکه راست بگوییم، مال حرام نخوریم، غیبت نکنیم و تهمت نزنیم.ما داستان می خوانیم که بهتر زندگی کنیم، تجربیات کسب کنیم و در مواقع حساس تصمیمات مناسب تر بگیریم.
نوشتن کتابهای مذهبی برای کودکان و نوجوانان تا چه اندازه حساسیت دارد؟
نوشتن کتاب با موضوعات مذهبی برای کودکان سخت تر از نوشتن کتاب برای نوجوانان و بزرگسالان است. ذهن کودک پاک است و سریع مطالب را می گیرد بدون اینکه پیش زمینه مطالعاتی و تحقیقاتی داشته باشد. از طرفی کودک فکر می کند هر چه دریافت می کند، درست است و آنرا می پذیرد. همین امر است که نوشتن برای کودک را سخت می کند زیرا اگر مطلب اشتباهی در قالب کتاب مذهبی و دینی به کودک بدهیم او بدون اینکه قدرت تشخیص داشته باشد، می پذیرد و آن مساله در او تبدیل به باور می شود. براین اساس کسی که برای کودک ، کتاب مذهبی می نویسد علاوه بر شناخت کودک باید بر آن مساله دینی اشراف داشته باشد و همچنین با توجه به میزان درک کودک مساله را تبیین کند. همان قدر که بیان مسایل دینی برای کودکان در قالب شعر و داستان به صورت درست و حرفه ای می تواند موثر و مفید باشد، بیان نادرست مطالب دینی برای کودکان اثرات مخرب و غیر قابل جبرانی دارد و چه بسا کودک را دچار دین زدگی و سطحی نگری کند.
نظر شما