به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، رسانه پلی ارتباطی بین مردم و جامعه است که می تواند در قالب نشریات، خبرگزاریها، صداو سیما وغیره عنوان شود، هر رسانه با توجه به شیوه و هدفی که دارد در راستای انتقال پیام خود به مخاطب تلاش می کند تا واقعیات جامعه داخل و بین الملل را به نحوی شایسته در اختیار مخاطب قرار دهد.
گاهی برداشت می شود که رسانه جایی برای دروغ ندارد وتمام نمایش آن در قاب تصویر، قلم و ...بر اساس واقعیت است و هیچ گونه کژی و نادرستی در ان وجود ندارد اما باید به این امر نیز توجه داشته باشیم هر گونه دروغ و یا فریب در هر یک از این رسانه ها اثرات جبران ناپذیری در کوتاه و یا درازمدت برای آن رسانه فراهم می سازد که مهمترین اثر آن سلب اعتماد مردم از این رسانه است.
جامعه امروز با توجه به افزایش سیستم های ارتباطی و فروانی شبکه های اجتماعی بخشهایی از واقعیت را به گونه ای ارائه می دهد که خواسته یا ناخواسته فریب ذهن و اندیشه مخاطب را مورد هدف قرار می دهد.
اما نباید از این واقعیت هم غافل شد که رسانه به طور آشکار دروغ نمی گوید اما برداشت جزئی از یک واقعیت و بیان آن برای مخاطب در مجموع ذهن مخاطب را درگیر می سازد چرا که انچه که می بیند با آنچه که می شنود تطابق عملی ندارد و به ناچار دروغ در رسانه را امری غیر قابل انکار می داند و سعی میکند با دید دیگری به رسانه توجه کند تا بتواند به اهداف خود دست یابد.
شاید اگر در جامعه تصویری و واقیعیتی از پسرک چوبی پینوکیو وجود داشت دیگر دروغ و فریب مردم در جامعه توسط هر رسانه و جایگاهی معنا نداشت هرچند گاهی دروغ در واقع برگرفته از سخنی واقعی است اما متاسفانه گاهی بلندی چوب دروغ، ضربه جبران ناپذیری بر اعتماد به رسانه وارد می کند.
در همین ارتباط گفتگویی انجام داده ایم با «محمد سلیمی» پژوهشگر و مدرس دانشگاه که در پی می آید:
به عنوان اولین سئوال بفرمایید دروغ به چه معناست؟
دروغ در جامعه غالبا دو معنای سطحی و اجمالی دارد یعنی کسی که سخنی که به واقع بیان می کند راستگو بوده و اگر واقیعت را گونه دیگری بیان کند به نوعی دروغ گفته است .
دروغ یک نگاه عمیق نیز دارد که معمولا به آن توجه نمی کنیم و آنچه درقرآن و مفاهیم اسلامی آمده معنای عمیق آن است به این معنا که انسان دیگران را فریب دهد و واقیعت را کتمان کند که به این عمل دروغ می گویند.
دروغگو کسی است که می داند اسلام و قرآن حق است ولی انکار می کند یعنی حقی را انکار می کند که به واقعیت آن واقف است .
از نظر قرآن به چه کسی دروغگو می گویند؟
آنچنان که در سوره نهل آمده کسی که به خدا ایمان ندارد به دیگران افترا میزند شخصی دروغگو است یعنی در باطن به صحت آن واقف است اما در ظاهر آن را کتمان می کند که به این افراد، دروغگو می گویند.
کسانی که به آیات خدا ایمان دارند صادق و راستگو هستند و همواره پای عقیده خود می ایستند و در عمل آن را نشان می دهند وکسانی که ظاهر مذهبی دارند و ظواهر دینی را رعایت می کنند باطنا به این مسائل اعتقاد داشته و عمل می کند.
بنا بر گفته پیامبر مؤمن هرگز دروغ نمی گوید چرا که دروغ نشانه نفاق است و کسی که ایمان داشته باشد دروغ نمی گوید و کسی را فریب نمی دهد .
دروغ رسانه ای، یکی از انواع دروغ است که امروزه در دنیا وجود دارد در این خصوص توضیح دهید.
رسانه همواره وظیفه دارد واقعیت مسائل جامعه را به طور دقیق بیان کند و اگر رسانه ای واقعیتی از جمله آمار کشته شدگان را خلاف آنچه وجود دارد بیان کند وارونه جلوه دهد یک دروغ آشکار است که خوشبختانه رسانه های حاضر به جهت زود افشا شدن موضوع کمتر دچار این نوع دروغ می شوند.
اما گاهی رسانه قسمت هایی از واقعیت را کنار هم می چیند و بیان می کند و مخاطب جمع بندی که از این اخبار بدست می آورد یک جمع بندی غلط است.
رسانه با بیان قسمت هایی از واقعیت و بیان جزء جزء این امر دروغ نمی گوید اما ترکیب آنها چه در مستند، فیلم های سینمایی و .. بیننده را گمراه خواهد کرد.
در برنامه های سرگرم کننده نیز دروغ وجود دارد اما به جهت بار تفریحی و سرگرمی که دارد می تواند اندیشه مخاطب را گمراه و فریب دهد.
وقتی یک فیلم ساز داستان و قصه ای را بیان می کند دروغ به معنای رایج در آن دیده نمی شود اما نباید از این امر غافل شد که نویسنده و یا فیلم ساز می خواهد با بیان این قصه اندیشه باطلی را به مخاطب القا کند و یا عکس این موضوع که با بیان یک واقعیت به صورت تصویری در جامعه بیان می شود.
برخی دروغ در سرگرمی ها و تفریحات را برای خود مجاز می دانند نظر حضرتعالی در این خصوص چیست؟
دروغ در جنبه های سرگرمی و تفریحی پنهان است و دروغ، فریب و گمراهی اگر مطرح باشد تاثیر این دروغ بر ببیننده بیشتر از دروغ در فیلم و بیان قصه ها است.
انتقال پیام از رسانه تفریحی و سرگرمی به جهت مخفی بودن دروغ در آن تاثیر عمیقی نسبت به بیان دروغ در مسابقات، فیلم و یا سریال ها دارد.
در حال حاضر اکثر رسانه ها و خبرگزاری های مهم دنیا اساس کارشان بر دروغگویی است البته دروغی می گویند که کمتر آشکار است یعنی خبرهایی را پخش می کنند که برگرفته از انتخاب بخشی از واقعیت است که با ترکیب این بخشها خبری دروغین را با هدف گمراه کردن اندیشه مخاطب بیان می کنند.
برخی رسانه ها فقط به دنبال منافع شخصی خود هستند و واقیعت را به گونه ای بیان می کنند که آسیبی به منافع و اهداف انها وارد نشود.
در دنیای امروز رسانه ها همواره به دنبال منفعت خود هستند و درعمل اخبار و اطلاعات را به گونه ای سامان می دهند که به نفع سرمایه و حامیان آنها باشد هر چند این روند در رسانه علاوه بر دروغ با هدف گمراهی و فریب مخاطبان پیگیری می شود.
نظر شما