خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی- محمد پورعلم : در سال های گذشته، سینمای کوتاه و مستند ایران در داخل و خارج کشور فضای بیشتری برای دیده شدن پیدا کرده اند. در ایران گروه سینمایی هنر و تجربه فعال شده و فیلم های مخاطب خاص امکانی تازه برای ارتباط با مخاطبان یافته اند. در فضای بین المللی نیز، تعداد فیلم هایی که از ایران در جشنواره های خارجی پذیرفته می شوند و جایزه می گیرند رو به افزایش گذاشته است. با «فرید متین» منتقد سینما و فعال حوزه فیلم کوتاه درباره فرصت ها و تهدیدهای اکران عمومی فیلم های کوتاه و حضور بین المللی این گونه سینمایی به گفتگو نشسته ایم:
در سال های گذشته شاهد شکل گیری ساز و کار اکران هنر و تجربه و حضور باکس فیلم کوتاه در آن هستیم. برخی معتقدند این شکل از اکران به افزایش مخاطب فیلم کوتاه منجر می شود و برخی دیگر می گویند آن را به ورطه تجاری شدن درمی اندازد. نظر شما در این باره چیست؟
با این که فیلم کوتاه فضاهای بیشتری برای دیده شدن پیدا کند، به طور قطع موافقم. به هرحال هر هنرمند جوانی که فیلم می سازد علاقه مند است اثرش دیده شود اما فضای ارائه فیلم در جشنواره ها محدود است. البته هنر و تجربه نیز به طور طبیعی ساز و کار خاص خود را دارد که فیلم ها را بر اساس آن برمی گزینند.
این ساز و کار چگونه عمل می کند؟
من از جزئیات آن اطلاع ندارم اما می توان گفت بسیاری از فیلم های کوتاه ارزشمند، از اکران در این گروه سینمایی بازمی مانند. اما با همه این ها، این که با اختصاص باکسی برای فیلم کوتاه در هنر و تجربه، این گونه سینمایی بیش از پیش به رسمیت شناخته می شوند، اتفاق مبارکی است. البته به طور کلی 95 درصد فیلم های کوتاهی که در ایران ساخته می شوند، ارزشمند نیستند.
برآیند اکران عمومی فیلم کوتاه را چگونه ارزیابی می کنید؟
به طور کلی می توانم بگویم امروز فیلم کوتاه نسبت به مثلا سه سال قبل بیشتر دیده می شود اما با توجه به آسیب هایی که برای جریان فیلم کوتاه کشور دارد -از جمله پرتاب شدن به حرفه ای گری و تجاری سازی- باید گفت اکران عمومی فیلم کوتاه شمشیر دو لبه است.
حضور فیلم های کوتاه ایرانی در جشنواره های خارجی چه طور؟ این حضور چه مولفه هایی دارد؟
بسیاری از فیلم های کوتاه که به اکران داخلی امید ندارند، چشم به جشنواره های خارجی می دوزند. این تلاش برای دیده شدن و جایزه گرفتن از جشنواره های خارجی هم یکی از رویکردهایی است که می تواند به تجربه گرایی هنرمند آسیب بزند. چرا که حضور در جشنواره های خارجی نیز لوازم خود را دارد که گاهی به موضوع فیلم مرتبط اند و گاهی به ویژگی های فرمی.
اما در این سال ها، تقریبا هر روز خبری درباره حضور بین المللی فیلم کوتاه ایران می شنویم.
در سال های اخیر به خصوص دو سال گذشته، فیلم های کوتاه ایرانی جوایز متعددی دریافت کرده اند. در این سال ها، دو بار پیاپی در جشنواره کن نماینده داریم. مثلا فیلم «روتوش» از مهمترین جشنواره های فیلم کوتاه جهان جایزه گرفت. به طور کلی در این روزها اوضاع سینمای ایران از نظر حضور و دیده شدن در جشنواره های بین المللی خوب است. از سوی دیگر فیلم های کوتاه ما راه و چاه پخش بین المللی را یاد گرفته اند و پخش کنندگان ایرانی فعال در فضای جهانی هم حرفه ای تر شده اند.
حضور یک فیلم کوتاه در جشنواره های بین المللی و کسب جایزه از آن ها تا چه اندازه به اثر اعتبار می بخشد؟
باید توجه داشت این که فیلمی در جشنواره های مختلف پذیرفته شود، به نمایش دربیاید و بعضا جایزه بگیرد، لزوما به معنای ارزشمندی آن نیست؛ چرا که از سویی باید اعتبار آن جشنواره ها و آثار دیگر راه یافته به آن ها را بررسی کرد و از سوی دیگر باید با فیلم بدون در نظر گرفتن استقبال از آن، مواجه شد و به نقد پرداخت.
نظر شما