به گزارش خبرنگار شبستان از محل برگزاری همایش فلسفه و علوم پایه که عصر امروز، 29 آبان ماه در محل موسسه حکمت و فلسفه ایران برگزار شد، دکتر ضیا موحد طی سخنانی در قالب نشست تخصصی «فلسفه، منطق و ریاضیات» به تشریح رابطه منطق و ریاضیات با فلسفه پرداخت و سوالی مبنی بر اینکه (آیا قواعد منطق دلیل می خواهد؟) را مطرح کرد.
دکتر موحد در ادامه ودر پاسخ به پرسش یاد شده با تکیه بر اینکه قواعد منطقی را باید توجیه کرد افزود: کارل پوپر تلاش کرد قواعد استنتاجی طبیعی را پایه گذاری کند، که در این راستا معتقدم قواعد منطقی را باید توجیه کرد چون قواعدی داریم که از مقدمات درست به نتایج غلط دست می یابیم. برای همین باید ثابت کنیم قواعدی که می آوریم تناقض آور نیست.
وی در ادامه در توضیح این مسئله که توجیه قواعد منطقی برای قدما مطرح نبود گفت: علت این امر آن است که قدما بر بدیهیات تکیه می کردند بنابراین می گفتند دلیل ندارد که از بدیهیات به تناقض برسیم اما من معتقدم تکیه به بدیهیات کار خطرناکی است و ما در منطق و ریاضیات دیگر این کار را نمی کنیم و باید برای آن دلیل و توجیه آورد.
مدیر گروه منطق مؤسسه حکمت و فلسفه ایران در ادامه با طرح این سؤال که آیا همه ما یک منطق را به کار می بریم یا افراد می توانند منطق های مختلف داشته باشند گفت: در اینجا اختلاف نظر وجود دارد اما من نظر کسانی را که می گویند تمام ما منطق مشترک داریم را می پسندم و درباره منطق یک قول این است که همه ما یک منطق داریم و آن منطق دو ارزشی است و اختیاری در انتخاب آن نداریم و معتقدم در منطق چند ارزشی، موجهی و ... از منطق کلاسیک استفاده می کنند حتی منطق شهودی نیز بر منطق کلاسیک مبتنی است.
همچنین در ادامه این نشست تخصصی، دکتر نصرالله موسویان، عضو هیئت علمی مؤسسه حکمت و فلسفه نیز طی سخنانی درباره رابطه فلسفه با منطق و ریاضیات به تشریح رؤیای لایپنیتس پرداخت و گفت: لایپنیتس در پی آن بود تا زبانی درست کند که حقایق الهیات را در آن با اعداد بیان کرده و استدلال های مناقشه انگیز را با حساب تبیین کند.
دکتر موسویان با طرح این سؤال که بر سر رؤیای لایپ نیتس چه آمده است؟؛ گفت: برخی افراد که به ایده لایپ نیتس علاقه داشتند، به ویژه در دو دهه اخیر سعی کردند ایده اصلی او را در بخش هایی محقق کنند از جمله رؤیای او برای بیان حقایق الهیات به شکل اعداد را دنبال کرده و سعی کردند نظام های صوری برای بیان حقایق متافیزیک بنویسند. عده ای دیگر نیز سعی کردند با برنامه های کامپیوتری قسمت زبان را انجام دهند که اخیرا دو نرم افزار در این زمینه ارائه شده است.
عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در پایان گفت: منظور من از این سخنان این نیست که فلسفه یعنی استدلال صوری یا فلسفه نوعی ریاضیات انتزاعی است و یا اینکه فلسفه نوعی ریاضیات است یا بالعکس بلکه باید بگویم هیچ جانشین ریاضی برای فلسفه وجود ندارد.
نظر شما