بوستان‎های قم در اشغال دود قلیان/ شکسته شدن قبح قلیان برای بانوان

خبرگزاری شبستان، محمدرضا جایروند ـ قم: شهر مقدس قم با جمعیتی بیش از یک میلیون تن از کمترین امکانات تفریحی برخوردار است؛ به گونه ای که پارک و بوستان های بسیار کمی در سطح شهر وجود دارند.

این بوستان ها  دلخوشی شهروندان قمی بوده و شب ها به همراه خانواده به این اماکن رفته تا خستگی یک روز کاری را از تن بیرون کرده و ساعتی در کنار خانواده بگذرانند.

اما اگر به بوستان های سطح شهر رفته باشید با یک پدیده ای مواجه خواهید بود که نه تنها خستگی را از تن بیرون نکرده و ساعتی خوشی را در کنار خانواده نمی گذرانید، بلکه مجبور هستید دود ناشی از قلیان که در سطح بوستان منتشر شده است را استنشاق کنید.

بوستان که محلی مملو از درخت و سبزه و گل بوده و قرار است هوای پاکی جهت دور شدن از فضای مسموم و آلوده خیابان های سرشار از خودور و ... تولید کند، با قلیان به مکانی آلوده مبدل شده که حضور در این مکان با سرفه همراه است.

آقای شعبانی که به همراه خانواده خود به بوستان آمده است، نسبت به این وضع معترض است و می گوید: قم به خودی خود از هیچ امکانات رفاهی و تفریحی برخوردار نیست و دلخوشی ما نیز تهیه شام و آمدن به بوستان به همراه خانواده است تا هم خستگی کار را از تن بیرون کرده و هم در کنار خانواده خوش باشیم.

وی می افزاید: با این امید به بوستان و پارک می آییم اما گویا خوشی و هوای پاک به ما نیامده است و ما در این اماکن در محاصره قلیان ها قرار داریم و مجبوریم دود ناشی از قلیان که در سراسر پارک و بوستان پخش شده را استشمام کنیم.

شعبانی ادامه می دهد: این چه رسمی است که در جامعه ما گسترش یافته و به شکل عجیبی در حال افزایش است؟ آیا در سایر کشورها نیز این پدیده مشاهده می شود و مردم که برای تفریح به پارک می آیند، قلیان می کشند؟ مگر پارک و بوستان، قهوه خانه است که همه در آن قلیان می کشند؟

تفریحی کاذب به نام قلیان

پدیده قلیان کشی در سال های دور تنها به افراد بزرگسال و عمدتا کهنسال محدود می شد و افراد بزرگسال خانه، قلیان را به اصطلاح چاق می کردند. در این میان نوجوانان و جوانان هیچگاه وارد این دایره نشده و مصرف قلیان برای آنان ممنوع بود.

اما قبح این مساله به تدریج در خانواده و سپس جامعه از بین رفته و شاهد استفاده خانوادگی از این دخانیات هستیم. خانواده هایی که نسبت به مصرف سیگار توسط فرزندان خود به شدت حساس بوده و واکنش های سختی نشان می دهند، به راحتی اجازه مصرف قلیان را به فرزندان خود می دهند.

این در حالی است که دود ناشی از قلیان به مراتب از سیگار خطرناکتر است و زیان های بسیار شدیدی را به همراه دارد که خانواده ها از آن غافل بوده و فقط به جنبه تفریحی آن توجه می کنند.

کشیدن قلیان با لوله آب، دودی برابر 59 عدد سیگار را تولید می کند، سم فراوانی را وارد بدن کرده و مشکلات مختلفی به ویژه قلبی و ریوی را به همراه دارد.

قلب و ریه در معرض تهدیدهای ناشی از مصرف قلیان

دکتر اسماعیلی با اشاره به اینکه سرطان زبان از نتایج دخانیات است، می گوید: بر خلاف اعتقاد جامعه، مضرات قلیان چندین برابر سیگار است و احتمال ابتلا به سرطان زبان نزد کسانی که قلیان می کشند، بیش از مصرف کنندگان سیگار است.

وی از برگشت اسید به معده به عنوان یکی از پیامدهای قلیان یاد کرده و خاطرنشان می سازد: برگشت اسید به معده سبب می شود تا سرفه و تنگی نفس در افراد افزایش یابد. سرطان معده و زخم معده نیز از مشکلاتی است که در افراد قلیانی دیده می شود.

اسماعیلی درباره برخی باورهای نادرست درباره کشیدن قلیان سخن گفته و ادامه می دهد: می گویند تنباکوی قلیان از راه آب فیلتر شده و مواد مضر آن گرفته می شود، در حالی که چنین مساله ای به هیچ وجه صحت ندارد. عدم سوزاندن ریه ها، سالم تر بودن نسبت به سیگار، سالمتر بودن تنباکوی گیاهی نسبت به تنباکوی معمولی و عدم اعتیادآور بودن از مسائلی است که برای توجیه مصرف قلیان استفاده می کنند.

وی تأکید می کند که همه این باورها غلط است، احتمال ابتلا به سرطان در همه موارد وجود دارد و در جلسه یک ساعته  کشیدن قلیان، دودی 100 تا 200 مرتبه بیشتر از سیگار وارد بدن می شود.

برخورد دوگانه خانواده ها در قبال سیگار و قلیان

در جمع جوانانی حضور می بایم که دور قلیان جمع شده اند. از آنها درباره دلیل استفاده از قلیان سوال می کنم که جوابهای مختلفی شنیده و برخی با پاسخ های طنز سعی در توجیه اقدام خود می کنند.

یکی از آنها می گوید سال هاست که قلیان می کشد و دیگر توانایی ترک آن را ندارد و مصرف روزانه دارد. دیگری از بیکاری به عنوان دلیل استفاده از قلیان یاد کرده و می گوید به دلیل بیکاری در کنار دوستان حضور یافته و قلیان می کشد.

نکته جالب اینکه وقتی از آنها درباره استفاده از سیگار می پرسم، پاسخ می دهند که سیگار مصرف نمی کنند زیرا هم رفتار نامطلوبی در جامعه به شمار آمده و هم خانواده هایشان در صورت آگاهی برخورد شدیدی خواهند کرد.

یکی از این جوانان می گوید: استفاده از سیگار در جامعه به شدت مذموم است و خانواده ها اجازه گرایش فرزندان به سیگار را نمی دهند در حالی که هیچ مخالفتی با قلیان نداشته و حتی در خانواده شاهد برپا شدن بساط قلیان و استفاده کودکان هستیم.

وی به نکته جالبی اشاره می کند: بسیاری از خانواده ها در هنگام خواستگاری از دخترشان به تحقیق درباره پسری که خواستگاری آمده است، می پردازند و حتما درباره مصرف سیگار سوال می کنند. اما همان خانواده هیچگاه درباره مصرف قلیان سوال نمی کنند در حالی که همه ما می دانیم مضرات قلیان بیشتر از سیگار است اما قلیان هیچ قبحی در جامعه ندارد.

ریزش قبح کشیدن قلیان توسط بانوان

در حالی که مصرف سیگار و قلیان یک پدیده مردانه به شمار می آید، اما آمارها و مشاهده ها نشان می دهند که استفاده از دخانیات در بانوان افزایش یافته است و این مساله درباره قلیان به شدت صدق می کند.

خانواده ها که برای تفریح و استفاده از هوای پاک به پارک و بوستان و مکان های خوش آب و هوا می آیند، همواره قلیان را به همراه داشته و آن را به عنوان مهمترین وسیله تفریحی خود قلمداد می کنند و به جزئی جداناپذیر تفریح آنان مبدل شده است.

همه اعضای خانواده اعم از زن و مرد و پیر و جوان گرد قلیان جمع شده و به صورت نوبتی از آن استفاده می کنند و دود مسموم آن را وارد بدن خود می سازند.

قبح استفاده از قلیان برای بانوان در حالی از جامعه رخت بسته است که این پدیده خطرهای فراوانی برای سلامتی بانوان به ویژه در زمینه باروری آنان داشته باشد.

همچنین احتمال تولد کودکان با وزن کم در مادرانی که دوران بارداری از قلیان استفاده می کنند، زیاد است و این کودکان نیز با احتمال مشکلات تنفسی روبرو خواهند بود.

رفت و برگشتهای ممنوعیت قلیان

در سال های اخیر ممنوعیت استفاده از قلیان در اماکن عمومی و حتی ممنوعیت فعالیت قهوه خانه ها صادر شده ولی با رفت و برگشت های فراوانی مواجه بود. گاهی قانون صادر شده و مدتی پیگیری می شد اما پس  از مدتی به حال خود رها می گشت.

سال 1396 بود که دادستان قم از ممنوعیت استفاده از دخانیات و قلیان در قهوه خانه، سفره خانه، رستوران ها، کافی شاپ ها، هتل ها، مسافرخانه ها، بوستان ها، پارک ها و همه اماکن عمومی استان خبر داد.

وی تأکید کرده بود که تابلوهای ممنوعیت استفاده از قلیان در همه پارک ها و بوستان ها و فضای عمومی شهر نصب خواهد شد و متخلفان با برخورد قضایی مواجه خواهند شد.

با صدور این قانون، استفاده از قلیان در پارک ها و بوستان ها کاهش یافت و ماموران با متخلفان برخورد می کردند اما این مساله به تدریج به فراموشی سپرده شد و در حال حاضر شاهد افزایش بی حد و مرز استفاده از قلیان در پارک و بوستان ها و اماکن عمومی هستیم.

نکته قابل تامل اینست که در ورودی قهوه خانه ها تابلوی «ورود خانم ها ممنوع» و «ورود افراد زیر 18 سال ممنوع» را مشاهده کردیم اما همین خانم ها و همین افراد زیر 18 سال که از ورود به قهوه خانه منع شده اند، می توانند به راحتی در اماکن عمومی به مصرف قلیان بپردازند.

قم؛ شهر بدون دخانیات

معاون نماينده سازمان جهانی بهداشت در ايران چندی پیش از آغاز طرح «قم شهر مذهبي بدون دخانيات» خبر داد.

فروش و مصرف دخانیات به ویژه سیگار و قلیان در در این طرح 5 ساله ممنوع خواهد شد. این طرح قرار است در سال اول در شعاع هزار متری حرم حضرت معصومه(س) و مسجد مقدس جمکران اجرا شود.

مشخص نیست این طرح قرار است به چه شیوه ای اجرا شود تا شهری که بوستان ها و پارک های آن مملو از خانواده هایی است که دور قلیان جمع شده و دلخوشی خود را قلیان می دانند، بدون دخانیات شود.

آیا بار دیگر سیاست چوب و چماق که ناکارآمدی خود را بارها به اثبات رسانده است، برای ریشه کن شدن دخانیات در قم اجرا می شود یا مسئولان به دنبال فرهنگ سازی خواهند رفت که سال هاست از آن غافل شده اند؟