به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، «محمدعلی حسین زاده» عصر دیروز(دوشنبه، ۲۵ شهریور) در نشست نقد و بررسی کتاب «تکوین نهاد مرجعیت تقلید شیعه» که در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد، گفت: عنوان کتاب برایم جذاب بود و موضوع نیز موضوعی مهم است. یک نقطه عطف در تاریخ مذهب شیعی در کتاب تکوین نهاد مرجعیت تقلید شیعه بررسی شده است. متن کتاب روان و جذاب است و جای تبریک به نویسنده جوان آن دارد.
این استاد دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه در کتاب تکوین نهاد مرجعیت تقلید شیعه در بحث روش و مبانی نظری از نظریه وبر استفاده شده است، عنوان کرد: موافق این انتخاب نیستم. در بحث روش کتاب های دیگری هستند که نویسنده در منابع خود به آنها اشاره کرده و اتفاقا در آن کتاب ها از نظریه وبر استفاده شده است. برای بحث نهاد از نظریه نهادگرایی باید استفاده کرد، این نظریه خیلی شناخته شده نیست.
وی تصریح کرد: در عنوان کتاب از نهاد مرجعیت سخن گفته می شود اما از فصل دوم به بعد نویسنده به سراغ نهاد روحانیت رفته است در صورتی که این دو نهاد با هم فرق دارد. باید نهاد روحانیت را محور قرار می داد و زمینه های شکل گیری آن را بحث می کرد. بحث اصلی در کتاب در حقیقت نهاد روحانیت است که با عنوان، سازگار نیست. وقتی کتاب را می بینیم توقع داریم بحث نظری ببینیم. عمده مباحث کتاب، تاریخی است.
حسینی زاده با اشاره به گستردگی موضوع در کتاب تکوین نهاد مرجعیت تقلید شیعه اظهار داشت: ما ایرانیان علاقه داریم دامنه موضوع را گسترده بگیریم و از ظهور حضرت آدم تا ظهور موعود بحث و تحلیل کنیم و نظر دهیم. هرچه دامنه را گسترده تر بگیریم، عمق کار کمتر می شود. این کتاب از یک دوره تاریخی شروع شده و به دوره پهلوی رسیده است. دامنه خیلی وسیع است و نویسنده فرصت پیدا نمی کند به تک تک موارد برسد.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: در کتاب تکوین نهاد مرجعیت تقلید شیعه نویسنده منابعی ذکر کرده که به نظر می رسد آنها را ندیده است. اگر همه این منابع را بخوانیم، می بینیم چیز بدیعی در این کتاب نیست. تحولات تاریخی بعد از دوره صفویه خیلی مهم است که در این کتاب به آن اشاره شده است. ریزبینی به تاریخ کمک می کند که زمینه های شکل گیری مرجعیت را بهتر بشناسیم. نقش سیاست در نهاد مرجعیت را باید بررسی کرد. یکی از نویسندگان معتقد است که فتحعلی شاه خیلی در شکل گیری این نهاد نقش داشته است که بنده با آن موافق نیستم. مناظرات صوفیان، شیخیان، بابیان و مسیحیان در تمرکز اقتدار در روحانیت موثر بوده است. مرجعیت یک نهاد اقتدار است.
وی با بیان اینکه شکل گیری مرجعیت یک نشانه است، بیان کرد: شکل گیری مرجعیت نشانه تحول گفتمان جدید است. این تحول گفتمان باید در کتاب تکوین نهاد مرجعیت تقلید شیعه بحث می شد تا بتوانیم تحول ماهوی گفتمان شیعی را ببینیم. اگر بحث را سمت نهاد می بردیم، می توانستیم از تحولات نهادی و بازسازی نهاد توسط اندیشه و ارتباط اندیشه و نهاد صحبت کنیم.
گفتنی است، کتاب «تکوین نهاد مرجعیت تقلید شیعه» نوشته محسن صبوریان مشتمل بر چهار فصل و 451 صفحه با شمارگان هزار نسخه در قطع رقعی با قیمت 37 هزار تومان از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در سال جاری منتشر شده است
نظر شما