مركز ثقل آموزه‌‏هاى اسلام خير و صلاح انسان است نه لذت

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از لارستان، چهارمین شب مراسم سوگواری اباعبدالله الحسین (ع) شب گذشته (سه‌شنبه 12 شهریور) با سخنرانی حجت‌الاسلام «محمد تکبیری»، واعظ لارستانی با موضوع «چگونه حالمان خوب می‌شود؟» در حسینیه «حاج کاظمی» لار برگزار شد.

حجت‌الاسلام تکبیری در ادامه سلسله‌ مباحث شب‌های گذشته با بیان اینکه انسان‌ها در موقعیت‌های مختلف الگوهای متفاوتی را از خود نشان می‌دهند، گفت: عده‌ای در مواجه با خوشایندها شکر می‌کنند، عده‌ای هم غافلانه به سرمستی و بدمستی در نعمت‌ها می‌پردازند، عده دیگر نیز در مواجه با ناخوشایندهای زندگی خود صبر و عده‌ای هم جزع و فزع کرده و از دایره عبودیت حضرت حق خارج می‌شوند.

وی ادامه داد: برای اینکه بتوانیم یک حس خوب را در زندگی خود تجربه کنیم و به یک باور خیرباورانه در زندگی برسیم باید در نظام ارزیابی خود دقت کنیم، هر نوع نظام ارزيابى نمی‌تواند خيرباورى را به ارمغان آورد؛ زمانی به خیرباوری می‌رسیم که الگوی مناسبی را برای ارزیابی‌های خود در نظر بگیریم، برای به دست آوردن حال خوب باید دید که چگونه قضایا را باید محاسبه کرد.

این طلبه لارستانی افزود: خدا نکند نظام ارزیابی ما غلط باشد و الا بیچاره می‌شویم، یک عمر کارهای مختلفی را انجام داده باشید به امید آنکه روزی به درد شما بخورد اما سر بزنگاه که می‌رسد می‌بینید که هیچ اعتباری در حساب خود ندارید و همه آن‌ها یا هیچ بوده است و یا سوزانده شده است، گمان می‌کردید که کار خوب انجام می‌داده‌اید در حالی که صرفاً یک گمان بوده است و کارهای بد یا شبه خوب خود را خوب حساب می‌کرده‌اید.

وی تصریح کرد: پس برای اینکه بتوانیم به یک نظام خیرباورانه برسیم و حس و حال خود را در مقابل ناملائمات زندگی خوب کنیم باید و باید نظام ارزیابی خود را تنظیم کرده و از یک نظام صحیح تبعیت کنیم و الا با کوچترین اتفاقات عالم حالمان خراب می‌شود.  

نظام غلط: ارزيابى لذت‏‌گرا

حجت‌الاسلام تکبیری با بیان اینکه عده‌ای در زندگی نظام ارزیابی غلطی را انتخاب می‌کنند، افزود: نظام ارزیابی غلط یعنی اینکه همه چیز را با شاخصه لذت‌گرایی بسنجیم و قضاوت‌های ما بر اساس این شاخصه استوار شده باشد، اگر از چیزی لذت بردیم باید خوشحال شده و حال خوب پیدا کنیم و الا اگر لذت کاری را از دست دادیم حالمان خراب خراب می‌شود؛ چیزی که باعث می‌شود نظام‌ ارزیابی ما گوناگون بشود دو بعدی بودن پدیده‌ها است، پديده‏‌ها و امور زندگى انسان، دو بعدى‌اند.

وی با اشاره به بعد ظاهر که محوریت اصلی آن خواسته‌های انسان است، گفت: بر این اساس اگر چیزی خوشایند انسان باشد خیر است و الا اگر خوشایند انسان نباشد خیر نیست.

این سخنران با اشاره به بعد دیگر به نام بعد باطن که محوریت اصلی آن مصالح انسان است، بیان کرد: بر این اساس ممکن است چیزی در بعد ظاهر به مذاق انسان خوش نیاید ولی در واقع مصلحت و خیر او در آن نهفته باشد و بالعکس در بعد ظاهر از چیزی خوشش بیاید در حالی که واقع آن جز شر و بدی چیزی دیگری نبوده است، لذا خیلی مهم است که ما در زندگی دنیایی نظام ارزیابی خود را درست تنظیم کنیم.

نظام درست: ارزيابى مصلحت‏‌گرا

این طلبه لارستانی نتیجه‌گیری می‌کند و می‌گوید: بنابراین اگر نظام ارزيابى فرد، خيرگرا باشد، از ظاهر امور می‌گذرد و به لايه‏‌هاى باطنى آن نفوذ می‌كند و همه امور را با قالب «خير- شر» و «مصلحت- مفسده» بررسى می‌‏كند و به چيزى جز آن نمی‌‏انديشد.   

وی به آیه شریفه‌ای اشاره کرد و گفت: «كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتالُ وَ هُوَ كُرْهٌ لَكُمْ وَ عَسى‏ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ عَسى‏ أَنْ تُحِبُّوا شَيْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَكُمْ» -كه يك قانون است-، به خوبى، تفاوت اين دو نظام‏ ارزيابى، مشخّص است؛ اين قانون به خوبى نشان می‌‏دهد كه گاه خير و سعادت واقعى انسان در سختى و رنج است و لذّت، رهاوردى جز شرّ و بدى ندارد، بر همين اساس، در آغاز اين آيه، مسئله جنگ را- كه امرى سخت و پُر محنت است- طرح كرده و با استناد به اين قاعده، بيان می‌دارد كه هر چند از آن ناخرسنديد «كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتالُ وَ هُوَ كُرْهٌ لَكُمْ‏ »، امّا خير شما در آن است و طبيعتاً مردم از ترك جنگ، خرسند می‌‏شوند و شرّ آنان در آن است.

ثمره تنظیم نظام ارزیابی

حجت‌الاسلام تکبیری خاطرنشان کرد: اگر نظام ارزیابی جوانان ما یک نظام ارزیابی درستی باشد هیچگاه مرتکب گناه نمی‌شوند، چرا که می‌دانند با این گناه دارند برای خود شرّ می‌خرند و ابدیت خود را نابود می‌کنند، گاهی اوقات یک لحظه کافی است برای اینکه زندگی افراد نابود شود و حس و حال خوبشان را به کلی از دست دهند.

وی با بیان اینکه گناه کردن برای انسان با عینک ظاهرنگری بسیار لذت‌بخش است، افزود: اگر واقعیت قضایا را به ما نشان دهند لحظه‌ای حاضر نیستیم کوچکترین گناهی را مرتکب شویم؛ بنابراین آنچه مهم است اين كه مركز ثقل آموزه‏‌هاى اسلام، لذّت نيست، بلكه خير و صلاح انسان است، کسی می‌تواند به یک حال خوب واقعی دست پیدا کند که این مطلب را به خوبی درک کرده و آن را در زندگی خود به‌کار گیرد.