خبرگزاری شبستان- آرزو یوسفی؛ بزرگترین انگیزه قیام امام حسین علیه السلام مسئله امر به معروف و نهی از مـنکر است که این دو از مـهم تـرین ارکان دین است و امام در درجه اول مسئول اجرای این امر مهم اسلامی است. چنانکه در وصیت به برادرش محمد بن حنفیه اعلان فرمود: «قـیام مـن بر مبنای تمایلات نفسانی نیست، من به منظور طغیان و فساد و تباهی و ستم خـروج نمـی کنم، بلکه انگـیزه ام اصلاح امـت جدم رسول خدا است و مقصود و منظورم امر به معروف و نهی از منکر است.»
آنچه در زمان سيدالشهدا(ع) به تدريج تبديل به يك فرهنگ اجتماعي و سپس‌فرهنگ ديني پيروان خلفا شده بود اين بود كه خليفه يا به علت قداستش يا ابّهت و عظمتش يا به جهت زور و زرش مافوق قانون است و هر جنايتي بكند كسي حق اعتراض ندارد و از همة عمومات امر به معروف و نهي از منكر مستثني است.
گاهي عظمت انحراف و گمراهي مردم از يك سو و رسوخ آن در اعماق ايمان و فرهنگ آنها از سوي ديگر، چنان اين سرطان ديني و اجتماعي را بي‌علاج مي‌كند كه خطابه و صحبت و قرائت قرآن و حديث و موعظه سر سوزني در مقابل هوا و هوس و جاذبه‌هاي كفر تأثير نخواهد داشت.
جامعه اى که از معیارهاى اصیل دین و ملاک هاى ارزشى فاصله بگیرد، فساد در پیکره آن ریشه مى دواند و روابط انسانى و ارتباطات اجتماعى و آنچه میان حاکمیت و ملت پیش مى آید، دچار انحراف مى شود. گسترش بى بند و بارى و رواج ظلم و حیف و میل بیت المال مسلمین و تعرض نسبت به زندگى و مال و جان مسلمانان و نبودن امنیت و عدالت، گوشه اى از این فساد اجتماعى است.
فریضه امر به معروف و نهى از منکر تنها در تذکرات افراد عادى نسبت به بعضى گناهان جزئى خلاصه نمى شود، بلکه قیام بر ضد حکومت ستمگر و تلاش براى اصلاح ساختار سیاسى جامعه و تشکیل حکومتى بر اساس حق و قرآن نیز از مصادیق امر به معروف و نهى از منکر است.
تاکیدهاى مکرر قرآن کریم، در خصوص امر به معروف و نهى از منکر بیانگر اهمیتى است که اسلام براى سالم سازى محیط اجتماع و مبارزه با عوامل فساد و گناه قائل شده است.
* نقش امر به معروف و نهى از منکر در پیشبرد اهداف اسلام
اهمیت فریضه امر به معروف و نهى از منکر تا آنجاست که سایر فرایض و دستورهاى اسلامى در پرتو اجراى آن، بر پا داشته مى شود و جامعه اسلامى محقق مى شود. قیام امام حسین (ع) نیز براى اجراى این دو فریضه الهى بود. از دیدگاه اسلام، هیچ عملى نمى تواند با دو فریضه امر به معروف و نهى از منکر، برابرى کند و امت اسلامى، مادامى بهترین امتهاست که به این دو واجب شرعى عمل کند.
این دو واجب، ضامن گسترش ایمان در میان جامعه بشرى است و با به اجرا در نیامدن این دو فریضه ریشه ایمان در دلها سست مى شود و پایه هاى آن فرو مى ریزد. در نگاه معصومان امر به معروف و نهى از منکر از مهم ترین برنامه هایى است که خداوند انجام آن را از پیامبرانش خواسته است و کسى که به انجام این برنامه هاى الهى همت گمارد، در واقع همگام با انبیاى الهى به اجراى رسالت عظیم آنان پرداخته است.
شاید راز برترى امر به معروف و نهى از منکر بر سایر عبادات و نیکى ها در این باشد که قوام و استوارى و استمرار همه خوبى ها در گرو برپایى این دو فریضه بزرگ است. علاوه بر اینکه «جهاد»، مبارزه با مفاسد و موانع خارجى است، فرد و جامعه وقتى مى تواند در نبرد با دشمن خارجى به موفقیت نایل شود که موانع و مفاسد داخلى را در پرتو امر به معروف و نهى از منکر ریشه کن کرده باشد.
* نهضت عاشورا بزرگترین امر به معروف و نهی از منکر
در نهضت حسینى یک جا سخن از بیعت خواستن از امام حسین (ع) و امتناع امام از بیعت کردن است و در جاى دیگر، دعوت مردم کوفه و پذیرفتن امام؛ از طرف دیگر امام به طور کلى و بدون توجه به مسئله بیعت و دعوت مردم کوفه، از اوضاع زمان و وضع حکومت وقت انتقاد مى کند و شیوع فساد را متذکر مى شود، تغییر ماهیت اسلام را یادآورى مى کند، حلال شدن حرام ها و حرام شدن حلال ها را بیان مى نماید.
امام حسین (ع) در ضمن بیان انگیزه هاى قیام خویش، به این عنصر مهم اشاره مى فرماید و آن را از اهداف قیام خود مى شمارد. امام (ع) قبل از حرکت از مدینه وصیتنامه اى نوشت و آن را به بردارش محمد بن حنفیه سپرد که در آن موقع دستش معیوب بود و قدرت بر جهاد نداشت در آن وصیتنامه چنین آمده است:
اِنّى ما خَرَجتُ اَشِراً و لا بَطِراً و لا مُفسِداً و لا ظالِماً، اِنَّما خَرَجتُ لِطَلَبِ الاصلاحِ فى اُمَّهِ جَدّى، اُریدُ اَن آمُرَ بِالمَعرُوفِ و اَنهى عَنِ المنکَرِ وَ اَسیرَ بِسیرهِ جَدّى وَ اَبى عَلىَّ بن اَبى طالبٍ (ع).
* وظایف پیروان مکتب حسینی
پیروان فرهنگ عاشورا، با الهام از این حماسه، پیوسته نبض پر حرکت جامعه انقلابى اند و نسبت به جریان امور و وضعیت فرهنگى و سیاسى حساس اند و با حضور دائم در میدان امر به معروف و نهى از منکر، عرصه را بر فساد آفرینان تنگ مى سازند؛ چون مى دانند که سکوت و عقب نشینى از این جبهه گستاخى و پیشروى دشمنان حق و فساد گستران در جامعه را به دنبال دارد.
آنان باور دارند که اگر این فریضه ترک و فراموش شود، حدود الهى تعطیل شده، احکام خدا مورد تحقیر و استهزاء قرار خواهد گرفت. از این رو حاضرند براى اجراى آن جان خویش را نیز با تأسى از پیشواى آزادگان نثار کنند؛ چرا که امام حسین (ع) با ایراد خطبه اى در مسیر راه کربلا، با اشاره به شرایط پیش آمده و اینکه دنیا دگرگون شده و معروف، رخت بر بسته و به حق عمل و از باطل دورى نمى شود، شوق خود را به لقاء خدا و مرگ شرافتمندانه ابراز مى کند و زندگى در کنار ستمگران را مایه نکبت مى شمارد و چنین شرایطى را زمینه اى مساعد براى قیام مى داند.
قیام کربلا امر به معروف و نهى از منکرى بود که راه انتقاد از حکومت جور و اعتراض علیه ستم و قیام بر ضد طاغوت را گشود و از آن پس بسیارى از خون شهداى کربلا الهام گرفتند و مبارزات خود را مبتنى و مستند به نهضت حسینى کردند.
الهام انقلابیون مسلمان ایران از عاشورا، دستمایه مبارزات آنان با رژیم طاغوت شد و در سال هاى جنگ نیز، رزمندگان به خاطر مبارزه با باطل قدم در میدان هاى جهاد و شهادت گذاشتند هر چند که میدان مبارزه با باطل، بسیار گسترده تر از عملیات نظامى است، وقتى بروز باطل در صحنه هاى سیاسى، فرهنگى، اعتقادى، مطبوعات، روابط سیاسى و... باشد، آنجا هم باید با باطل مبارزه کرد، تا حق، روشن و حاکم گردد. از همین رو مردم مسلمان و انقلابى ما در صحنه هاى مختلف با مستکبران مبارزه مى کنند.
در واقع عاشوراى حسینى، برنامه اى احیاگرانه نسبت به دین و جلوه هاى گوناگون آن بود، تا در سایه بذل خون و نثار جان، دین مبین اسلام بر پا شود.
نظر شما