به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان، سازمان های مردم نهاد و موسسات کاهش آسیب در سال های اخیر فعالیت های زیادی رادر راستای كاهش آسیب های اجتماعی انجام داده اند که مدیرعامل مؤسسه نور سپید هدایت (مؤسسه کاهش آسیب) از جمله افرادی است که از سال 88 فعالیت های خود را در حوزه کاهش آسیب های اجتماعی آغاز کرده و تا کنون هم در راستای کار آفرینی و اشتغالزایی برای زنان بهبود یافته قراردادهای زیادی در رابطه با گشت فوریت‌های خدمات اجتماعی، گشت 137 و پایگاه‌های مددکاری و خدمات اجتماعی و زنان معتاد با شهرداری تهران منعقد کرده است.
«سپیده علیزاده» در پاسخ به این سوال خبرنگار خبرگزاری شبستان که فعالیت های شما شامل چه برنامه هایی در موسسه نور سپید هدایت می شود گفت:قبل از فعالیت خود در مؤسسه نور سپیده هدایت به مدت دو سال مسئول فنی «کمپ بانوان مرهم» بودم که به دلایلی تعطیل شد و اکنون «خانه‌ی میانراهی» یا همان مرکز توانمندسازی و اجتماع‌پذیری زنان معتاد کارتن خواب در حال فعالیت است، این خانه سرپناهی برای زنان معتاد بهبودیافته است که با کارآفرینی و راه‌اندازی کارگاه‌های مختلف از جمله خیاطی از این قشر از زنان حمایت می کند.
چه تعداد از زنان بهبود یافته در مرکز خانه میان راهی نگهداری می شوند؟
با توجه به اینکه سازمان بهزیستی مجوز این مراکز را براساس مساحت ملک در اختیار ما قرار می‌دهد لذا فقط به اندازه‌ی ظرفیت این فضا یعنی 20 نفر می‌توانیم زنان بهبودیافته را نگهداری و خدمات ارائه دهیم. یکی از مشکلات ما کمبود فضا است و به دلیل مسائل مالی نمی‌توانیم متراژ بزرگتر اجاره کنیم ،ولی خوشبختانه طی سال‌های اخیر توانستیم کارآفرینی را به حدی برسانیم که فعالیت زنان بهبودیافته را افزایش و درآمد بیشتری هم داشته باشیم ،همچنین در حال هماهنگی با شهرداری تهران برای برای گرفتن مکانی جهت نگهداری زنان بهبود یافته هستیم.
آیا شهرداری تهران هم در این زمینه به شما کمک می‌کند؟
با توجه به اینکه شهرداری تهران ساختمان‌هایی مانند بهاران و سایر مکان‌های مناسب را دارد لذا با هماهنگی‌های صورت گرفته مقرر شده است در این حوزه ،شهرداری تهران مساعدت‌های لازم را با ما داشته باشد، ضمن اینکه اخیراً هم اقدامات خوبی از سوی شهرداری تهران در راستای نگهداری معتادان متجاهل و کاهش آسیب صورت گرفته است.
کمک‌های سازمان بهزیستی در راستای کاهش آسیب برای شما بیشتر در چه زمینه‌ای است؟
سازمان بهزیستی سالیانه 50 میلیون تومان، کمک هزینه برای هر مرکز کاهش آسیب می‌پردازد، این در حالی است که ما فقط 90 میلیون تومان هزینه اجاره‌ی منزل می‌پردازیم. مشکل دیگر این است که بهزیستی در پایان سال این مبلغ را در اختیار ما قرار می‌دهد که یک مقدار کار ما را سخت ترمی‌کند و با توجه به اینکه مدل سیستم مالی سازمان بهزیستی به این صورت است لذا نمی‌توان کرد کاری کرد.
شما در مورد فعالیت باشگاه مثبت که یک مرکز کاهش آسیب است ،صحبت کردید، فعالیت های این مرکز شامل چه اقداماتی می‌شود؟
باشگاه مثبت خدمات حمایتی، اجتماعی مانند خدمات مشاوره، مددکاری، تورهای تفریحی، کارگاه‌های آموزشی و کمک هزینه به افراد مبتلا به HIV ارائه می‌دهد. ضمن اینکه ما در حوزه درمان نیز اطلاع‌رسانی لازم را در خصوص این بیماری به خانواده‌های این افراد می‌دهیم ،حدود 110 نفر از افراد مبتلا به HIV دارای پرونده در باشگاه مثبت هستند که خدمات دریافت می‌کنند.
میانگین سنی زنان نگهداری شده در باشگاه حمایتی مثبت چقدر است؟
اغلب زنان دارای HIV جوان هستند. برخلاف تصور برخی از مردم جامعه که انگ رفتارهای پرخطر را به این زنان می‌زنند ولی واقعیت این است که بیشتر زنانی که به این مرکز مراجعه می‌کنند افرادی هستند که به واسطه داشتن همسران معتاد تزریقی و از طریق رابطه‌ی جنسی معمولی و بدون سابقه داشتن رفتارهای پرخطر، مبتلا به HIV شدند. این مردان بیشتر شرکای جنسی متعدد داشتند که زنان آنها در این میان قربانی شدند ولی در حال حاضر اغلب زنان بیماری که به این مراکر مراجعه می کنند دیگر به دلیل داشتن همسران تزریقی مبتلا به این بیماری نشدند این مورد بسیار کاهش یافته و بیشتر به دلیل رابطه جنسی دچار HIV شدند.
آیا شما پیگیر شرایط زنان معتاد بعد از بهبودیافتگی آنها نیز هستید؟
پیگیری‌های ما بیشتر به صورت موردی است، واقعیت این است که بیشتر افراد با اراده و تمایل خود به این مراکز نمی‌آیند، بلکه یا توسط پلیس دستگیر می‌شوند و یا توسط خانواده‌هایشان تحویل این مراکز داده می‌شوند. این که ما به عنوان روان‌شناس یا مددکار وضعیت آنها را پیگیری کنیم، خیر. ما زنانی را که به صورت داوطلبانه خود را به خانه میانراهی معرفی می‌کنند تحت نظارت و پیگیری قرار می‌دهیم.
آیا معتادان در این مراکز تحت آموزش هم قرار می‌گیرند؟
اعتیاد یک بیماری مزمن، پیشرونده و تقریباً خانوادگی است، فردی که معتاد می‌شود در واقع سایر اعضای خانواده وی نیز به نوعی درگیر آسیب‌های اجتماعی دیگر هستند، اقداماتی که امروزه در حوزه درمان انجام می‌شود، بیشتر در بعد جسمانی اعتیاد است در صورتی که بعد روحی و روانی این مسئله خانمان‌سوز مهمتر است، آموزش‌هایی که روانشناسان ما در این مراکز می‌بینند، بسیار محدود بوده و جامع نیستند به همین دلیل روانشناسان از دانش کافی برای آموزش معتادان برخوردار نمی‌باشند. در حال حاضر کلینیک‌های متادون درمانی بسیار افزایش یافته و روانشناسانی که در آنجا فعالیت می‌کنند. دوره‌های آموزشی را سپری کرده و هیچکدام بدون مدرک و مجوز نمی‌توانند در این کلینیک‌ها و مؤسسات مسئول فنی باشند ولی واقعیت این است که آموزش‌های آنها محدود است و نمی‌توانیم بگوییم افرادی که تحت این آموزش‌ها قرار گرفتند واقعاً از مهارت لازم برخوردارند یا خیر.
چرا با وجود اقدامات صورت گرفته در حوزه مبارزه با مواد مخدر هنوز استقبال از مواد در جامعه زیاد است؟
مسئله مهم این است که هنوز بسیاری از مسئولان شناخت درستی از بیماری اعتیاد ندارند. بنده بارها و بارها در جلسات شنیدم که برخی از مسئولان می‌گویند، کاش می‌شد معتادان را در دریا می‌ریختیم که من صریحاً جواب دادم آیا شما در مورد خانواده و عزیز خود نیز چنین پیشنهادی را ارائه می‌دهید. این در حالی است که اعتیاد بسیار به ما، جوانان و عزیزان ما نزدیک است و با شکل‌ها و رنگ‌های مختلف خانواده‌ها را تهدید می‌کند. لذا باید دانش و اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهیم ضمن اینکه مسئولان بیشتر از دیگر افراد جامعه نیازمند اطلاعات در این زمینه هستند. امروزه به قدری شناخت مافیای مواد مخدر از جوانان و جوامع زیاد شده است که انواع و اقسام مواد مخدر با نام‌های مختلف را در جامعه ترویج می دهند.
فرزندان زنان معتاد در چه شرایطی قرار دارند؟
بدترین بخش مربوط به زنان معتاد، تولد فرزندان بدون هویت و شناسنامه آن‌هاست. دختران معتاد باردار زیر 20 سال زیادی وجود دارند که هیچ کس از شرایط آنها باخبر نیست و خود آنها نیز به دلیل عدم اطلاعات حقوقی نمی‌دانند فرزندان خود را از چه کسی باردار شدند و باید چه اقدامی در این خصوص انجام دهند. ضمن اینکه بیشتر زنان کارتن خواب معتاد نیز بیش از دو یا سه فرزند دارند. این درحالی است که چون تعداد زنان معتاد کمتر از مردان معتاد می‌باشند لذا در تصمیم‌گیری‌های سیاسی، زنان کمتر از مردان در برنامه‌ها لحاظ می‌شوند و بیشتر اقدامات صورت گرفته برای مردان معتاد است.
بنده بارها برای کمک به زنان معتاد به دستگاه‌های دولتی مراجعه کردم و با وجود اینکه هم اقدامات لازم و هم فضای مناسب داشتند با این بهانه که زنان پرحاشیه هستند ،راضی به همکاری با من نشدند و در قبال این درخواست از من خواستند که اقدامات خود را برای مردان معتاد انجام دهم که من پاسخ دادم: «من زن هستم و دغدغه زنان را دارم، هر چند حاشیه دار بودن زنان را هم نمی‌توان منکر شد، ولی تأثیرات اقدامات در حوزه زنان معتاد بسیار بیشتر از مردان معتاد در جامعه است.
نظر شما