جایگاه قرآن و فعالیت‌های قرآنی در دولت امام زمان(عج)

خبرگزاری شبستان، گروه مهدویت و غدیر: بنابر تفاسیر قرآن برخی آیات کلام الله مجید با وجود مقدس امام عصر(عج) ارتباطی وثیق دارد. در ذیل یکی از این آیات مرور می شود:

خداوند در آیه 79 سوره مبارکه «واقعه» می فرماید: «لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ» (و جز پاكان نمي‏ توانند آن را مس كنند).

نکته ها:

1.تلاوت الفاظ و فهم لغات قرآن، برای همه ممکن است، اما تماس با روح قرآن، طهارتی مخصوص می خواهد. قرآن مطهر است(1) و تنها پاکان می توانند آن را مس کنند، لذا نفرمود: «لا یقرئه ولا یفهمه الا المطهّرون»، بلکه فرمود: «لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ»؛ چون تماس، معنای خاصی دارد چنانکه در روایات تصریح شده که تنها مقربان درگاه الهی با قرآن تماس پیدا می کنند.

2.حضرت علی(ع) در ضمن سخنی فرمود: «القران الّذی عندی لا یمسِّه الّا المطهّرون و الأوصیاء من ولدی» «به قرآنی که نزد من است، جز پاکان و جانشینان از فرزندانم به آن دست نمی یابند»، عمر پرسید: «آیا زمان معلومی برای ظاهر کردن آن هست؟» آن حضرت(ع) فرمود: «نعم، إذا قام القائم من ولدی یظهره و یحمل الناس علیه فتجری السّنة علیه»(2) (آری وقتی قائم از فرزندانم قیام کند، آن را ظاهر می کند و مردم را به عمل کردن به آن وادار می نماید و سنت طبق آن جاری می شود).

3.رسول اکرم(ص) در روز عید غدیر و در ضمن خطبه معروف خود، پس از آنکه حضرت علی(ع) و یازده فرزند معصوم پس از وی را جانشین خود معرفی کرد، قرآن کریم را همراه همیشگی آنان خواند: «علی اخی و وزیری و وارثی و وصیی و خلیفتی فی امتی و ولی کل مومن بعدی ثم ابنی الحسن ثم ابنی الحسین قم تسعة من ولد الحسین واحد بعد واحد القرآن معهم و هم مع القرآن لا یفارقونه و لا یفارقهم حتی یردوا علی حوضی».(3)

4.امام باقر(ع) فرمود: «علم به کتاب خدای عزّوجلّ و سنت پیغمبرش در دل مهدی ما رشد می کند، آنچنان که بهترین زراعت ها به بهترین وجه رشد می کنند».(4)

5.در خطبه 138 نهج البلاغه، که گفته شده امیرالمومنین(ع) در آن به سیره حکومتی حضرت مهدی(عج) اشاره کرده آمده است: «یعطف الرای علی القرآن اذا عطفوا القرآن علی الرای» (حضرت مهدی(عج) رای مردم را به قرآن باز می گرداند، در زمانی که آنها قرآن را به رای و اندیشه خود مبدل کرده اند).

هنگامی که مردم از قرآن چشم پوشیده و امور را طبق اندیشه نادرست خود پیش برند، ایشان مردم را از به کار بستن اندیشه های نادرست، نهی و به رجوع به قرآن وا می دارد تا به دستور کتاب خدا رفتار کنند و مخالف آن را دور اندازند.

6.در زمان حکومت امام زمان(عج) به آموزش قرآن اهمیت فراوانی داده می شود. امیرالمومنین(ع) در این باره فرمودند: «اذا قام قائم آل محمد ضرب فساطیط لمن یعلم الناس القرآن علی ما انزل الله جل جلاله»(5) (هنگامی که قائم آل محمد قیام کند، خیمه هایی برپا کند و قرآن را به ترتیبی که فرود آمده به مردم بیاموزد».

7.متاسفانه قرآن کریم در امت اسلامی مهجور مانده است، به گونه ای که خود قرآن از قول پیامبر(ص) می فرماید: «وَقَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَٰذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا» (پیامبر گفت: پروردگارا! قوم من این قران را رها کردند).(6)

رابطه میان انسان و کتاب آسمانی، باید دائمی و در تمام زمینه ها باشد، زیرا کلمه «هجر» در جایی به کار می رود که میان انسان و چیزی رابطه باشد، ولی از هم جدا شده باشند.(7)

بنابراین باید تلاشی همه جانبه داشته باشیم تا قرآن را از مهجوریت در آوریم و آن را در همه ابعاد زندگی، محور علمی و عملی خود قرار دهیم و رضایت پیامبر عزیز اسلام(ص) را جلب کنیم.

لازم است بدانیم که نخواندن قرآن، ترجیح غیر قرآن برای آن، محور قرار ندادن آن، تدبر نکردن در آن، تعلیم ندادنش به دیگران و عمل نکردن به آن، از مصادیق مهجور قرار دادن قرآن است. حتی اگر کسی قرآن را فراگیرد، ولی آن را کنار گذارد و به آن نگاه نکند و تعهدی نسبت به آن نداشته باشد، او نیز قرآن را مهجور کرده است.(8)

8.به نظرم رسید که اقرار بعضی بزرگان را درباره مهجوریت قرآن نقل کنم:

-ملاصدرا در مقدمه تفسیر سوره واقعه می گوید: «بسیار به مطالعه کتب حکما پرداختم تا آنجا که گمان کردم کسی هستم، ولی وقتی کمی بصیرت پیدا کردم، خود را از علوم واقعی خالی دیدم. در آخر عمر که به فکر افتادم به سراغ تدبر در قرآن و روایات محمد و آل محمد بروم، یقین پیدا کردم که در طول عمر، کارم بی اساس بوده است، زیرا به جای نشستن در نور در سایه ایستاده بودم.

از غصه جانم آتش گرفت و قلبم شعله کشید، تا وقتی که زحمت الهی دستم را گرفت و مرا با اسرار قرآن آشنا کرد و شروع به تفسیر و تدبر در قرآن کردم. در خانه وحی را کوبیدم.  درها باز شد، پرده ها کنار رفت و دیدم که فرشتگان به من می گویند: «سَلَامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِينَ».

-فیض کاشانی در رسالة الانصاف می گوید: «کتاب ها و رساله ها نوشتم، تحقیقاتی کردم، ولی در هیچ یک از علوم، دوایی برای دردم و آبی برای عشم نیافتم، بر خود ترسیدم و به سوی خدا فرار و انابه کردم تا خداوند مرا از طریق تعمیق در قرآن و حدیث هدایت کرد».

-امام خمینی(ره) در گفتاری، از اینکه تمام عمر خود را در راه قرآن صرف نکرده تاسف می خورد و به حوزه ها و دانشگاه ها سفارش می کند که قرآن و ابعاد گوناگون آن را در همه رشته ها، مقصد اعلی قرار دهند تا مبادا در آخر عمر، بر ایام جوانی خود تاسف بخورند.(10)

پی نوشت ها:

1.سوره بینه، آیه2

2.کنزالدقایق،ج1،ص4

3.همان،ج2،ص367

4.کمال ادین و تمام النعمة، ج1،ص277

5.الارشاد،ج2،ص386

6.سوره فرقان  آیه30

7.التحقیق فی کلمات القرآن، ذیل ماده هجر

8.التفسیر المنیر، ج19،ص5

9.سوره زمر، آیه 73

10.صحیفه نور، ج20،ص20