به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، «سیما میربخش» امروز (چهارشنبه هشت خرداد) در نشست سواد رسانه ای اطلاعاتی و تجربه نگاری کشورهای مختلف که در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد، گفت: دیدگاه ما در مورد سواد رسانه ای بیشتر حمایت گرایانه است در حالی که کشورهای دیگر معتقد هستند فضای مجازی و رسانه های نوین فرصت هایی که برای ما فراهم می کنند بیشتر از تهدیدات این فضا است، در واقع کشورهای دیگر دیدگاه توانمندسازی دارند و ما دیدگاه حمایت گرایانه داریم.
این پژوهشگر و استاد دانشگاه ادامه داد: بیشتر کشورها تاکید می کنند که باید به بچه ها مهارت های لازم را یاد داد تا آنها بتوانند استفاده حداکثری و مثبت از فضای رسانه ای داشته باشند در حالی که ما دسترسی به محتوای نامناسب را محدود می کنیم آنها مهارت آموزی را ملاک قرار می دهند. در دیدگاه حمایت گرایانه بر قوانین تاکید می شود اما در دیدگاه توانمندسازی معتقدند که شهروندان خودشان باید به این نتیجه برسند که استفاده درستی از فضای رسانه ای داشته باشند.
وی تاکید بر بررسی نقادانه رسانه ها، محدودیت در دسترسی به فناوری، محدودیت در دسترسی به محتوای نامناسب، تاکید بر قوانین و مقررات، منفعل دانستن شهروندان، تاکید بر سیستم ها و فرآیندها و همچنین تاکید بر سیاست گزاری های دولتی و رسانه ها را از جمله موارد مطرح در دیدگاه حمایت گرایانه دانست و افزود: در این دیدگاه افراد منفعل دیده می شوند در صورتی که در دیدگاه توانمندسازانه افراد بخش فعال هستند. در دیدگاه حمایت گرایانه بر گروه ها اعمال محدودیت می شود و به طور موقتی به حفاظت از شهروندان می پردازند.
میربخش با اشاره به اینکه در دیدگاه توانمندسازی تاکید بر مهارت آموزی است، بیان کرد: در دیدگاه حمایت گرایانه به صورت موقت از مردم محافظت می شود گویی بچه ای را برای محافظت در خانه ای حبس کنیم. در تعریف سواد رسانه ای به مهارت ها اشاره شده است. عده دیگری از اندیشمندان بر روی دانش و آگاهی تاکید می کنند. در تعاریف سواد رسانه ای که از 2012 تاکنون ارایه شده است، مهارت ها و دانش و آگاهی با یکدیگر در نظر گرفته اند.
این استاد دانشگاه در مورد وضعیت کشورهای مختلف در زمینه سواد رسانه ای اظهار داشت: یونسکو اعلام کرده است که در کشورهایی مانند بحرین، عراق، سودان، سوریه، یمن، فلسطین، عمان و موریتانی سواد رسانه ای ناشناخته است. در کشورهای جیبوتی، الجزایر و امارات عربی سواد رسانه ای در حال ظهور است و کشورهایی همچون قطر، لبنان، مراکش، عربستان، مصر و تانزانیا پیشرفت خوبی در زمینه سواد رسانه ای و اطلاعاتی داشتند به گونه ای که سواد رسانه ای و اطلاعاتی در برنامه های تخصصی این کشورها اجرا شده است.
میربخش خاطرنشان کرد: اساتید ارتباطات معتقدند کتاب پایه دهم در کشور ما که در مورد سواد رسانه ای است بر مبنای رسانه هراسی است. این کتاب بر مبنای توانمندسازی دانش آموزان نیست و بیشتر به جنبه رسانه هراسی می پردازد.
وی با بیان اینکه آرژانتین برنامه های هدفمندی برای پیوند رسانه با سیستم آموزشی دارد، عنوان کرد: آرژانتین برای ایجاد فرصت ها و توانمندسازی افراد جامعه سیاست گزاری داشته است و ایستگاه های رادیویی تلویزیونی، سینماها، مجلات و شرکت های خصوصی را با نظام آموزشی پیوند داده است. در این کشور از بچه ها خواسته شده برای تلویزیون برنامه بسازند و به گونه ای رسانه با آموزش در این کشور پیوند خورده است.
این پژوهشگر با اشاره به اینکه در قاهره آموزش عالی به سواد رسانه ای راه یافته است، گفت: عراق کار پژوهشی در مورد سواد رسانه ای انجام داده است. مراکش سواد رسانه ای را بومی سازی کرده و آن را در آموزش و پرورش خود گنجانده است. در مصر بر نفوذ رسانه ها بر زندگی جوانان تاکید شده است. در لبنان بر حمایت از اخلاق رسانه ای کار می کنند. در تونس، مصر، لبنان و قطر بر روی روزنامه نگاری شهروندی کار می شود. عربستان برنامه های سواد رسانه ای، اطلاعاتی در حیطه ایجاد فرصت های فرهنگی و گفتمان های بین فرهنگی دارد. در مصر در آموزش رسمی آموزش سواد رسانه ای اجرا شده است و به نتایج خوبی رسیدند. در این کشور بانک اطلاعاتی در زمینه سواد رسانه ای ایجاد کردند. آلمان نیز یکی از کشورهای پیش رو در استفاده از رسانه ها در سیستم آموزشی مدارس است.
وی تصریح کرد: متاسفانه ما به روی مفاهیم سواد رسانه ای ورود پیدا نکردیم. دیدگاه حمایتگرایانه کافی نیست ما باید برنامه ریزی هم داشته باشیم.آلمان می تواند الگوی خوبی برای آموزش رسانه ای برای ما باشد. در آلمان سواد رسانه ای از پایه پنجم مطرح شده است و در هر پایه بچه ها با انواع رسانه ها آشنا می شوند. همچنین آنها سواد رسانه ای را در دروس مختلف ادغم کردند.
نظر شما