به گزارش خبرگزاری شبستان از زنجان، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان ضمن بازدید از خبرگزاری شبستان زنجان، در گفتگوی اختصاصی به تشریح برنامه های ماه مبارک رمضان و جشنواره های اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان در سال جاری پرداخت.
شبستان: ماه مبارک رمضان در بین کشورهای مسلمان، کشورها و شهرهای مختلف آیین ها و سنت های خاص خود را دارد؛ سنت های ماه رمضان بین زنجانی چگونه است؟
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان: ماه مبارک رمضان با سحری های به یادماندنی‌اش، با افطاری‌هایی که بوی صمیمیت می دهد و با شب های قدرش که ارزشمندترین لحظات است در حال سپری شدن است روزهایی که نماد حدیث عشق و دلدادگی به حضرت حق است؛ این ساعات و روزها در دیار زنجان جلوه های ویژه ای از سنت های رایج مردمان این سرزمین را به نمایش می گذارد.
رمضان از سال‌های دور تاکنون در فرهنگ مردم استان از جایگاهی ممتاز برخوردار بوده و همواره آئین‌های ویژه ای در ارتباط با این ماه، در میان مردم کشورهای اسلامی به اجرا درآمده است که اوروشلیق آیی از جمله این آیین ها است مومنان این خطه با غبارروبی از مساجد، امامزاده‌ها، تکایا و منازل و خرید اقلام و مایحتاج ضروری خود، از روزهای پایانی ماه شعبان رسما به پیشواز رمضان، ماه نزول قرآن می‌روند.
شبستان: زندگی ماشینی و عصر تکنولوژی چه تاثیری بر این آیین ها داشته است؟
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان: هرچند زندگی ماشینی همواره تاثیرپذیری خود را بر روی سنت ها و آداب و رسوم در مناسبت های مختلف داشته است ولی باز هم می توان رگه های از سنت های گذشته را در آئین ها و برنامه های ویژه مبارک رمضان در بین خانواده های زنجانی دید به گونه ای که این آداب و سنن بیشتر در بین خانواده های قدیمی و سنتی بخصوص در بخش ها و روستاها نمود دارد.
روزه‌داری مومنین زنجان معمولا همزمان باآخرین روز ماه شعبان‌المکرم و برخی مواقع نیز یک هفته قبل از آغاز ماه رمضان، تحت عنوان "روزه پیشواز" آغاز می‌شود و عیدسعید فطر خاتمه می‌یابد؛ درطول ماه رمضان که به زبان ترکی "اوروشلیق" خوانده می‌شود مساجد، اماکن مقدس و نمازخانه‌های این استان مملو از جماعت روزه‌داری می‌شود که‌با انگیزه تکمیل عبادت و کسب فیض بیشتر، نمازهای یومیه را به‌جماعت اقامه می‌کنند.
فعالیت‌های دینی و مذهبی در این ماه در شهرها و روستاهای استان به‌اوج خود می‌رسد و کلاس‌های ویژه قرائت، تفسیر و تعلیم قرآن، جلسات احادیث، علوم دینی و فقهی به‌طور گسترده در اماکن مقدسه و منازل مردم برگزار می‌شود.
آحاد مختلف مردم این استان از قدیم‌الایام اعتقاد دارند، ماه رمضان با خود خیر و برکت می‌آورد و اعضای خانواده‌ای که‌در آن روزه‌خوار بدون عذر موجه وجود داشته باشد از نعمات و برکات بیکران ضیافت خداوندی محروم می‌شوند.
مردم زنجان روزه گرفتن در دهه اول ماه مبارک رمضان را "یوقوشا داشینان- چیخماق" (حرکت در سربالایی تند کوه با بار سنگ)، 10 روز دوم این ماه را "یوقوشا کرپیجینن چیخماق" (بالارفتن از دامنه‌کوه با بار خشت) و روزه‌داری در دهه سوم این ایام پربرکت را "انیشه قاشماق سو ایچماق کیمیندی" (پایین آمدن از دامنه کوه مثل آب خوردن) تعبیر می‌کنند.
به‌اعتقاد مردم زنجان، در ماه مبارک رمضان اعضای بالغ خانواده‌ها از ثواب روزه‌های کله‌گنجشکی کودکان و افراد نابالغ برخوردار می‌شوند و به‌همین خاطر، والدین، کودکان خودرا به‌گرفتن روزه نصفه‌روز ترغیب می‌کنند و در قبال پرداخت وجهی، روزه کله‌گنجشکی آنان را می‌خرند.
شبستان: آیین های مردم پایتخت شور و شعور حسینی در لیالی قدر به چه شکلی انجام می شود؟
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان: مردم این منطقه در شب‌های قدر نیز با برپایی آیین‌های ویژه و خاصی از قبیل دعا و نیایش، شرکت در محافل معنوی دعای جوشن کبیر، دعای فرج امام زمام و ابوحمزه، اقامه نماز هفت قل‌هواللهی، حضور درمساجد و تکایا و قرآن‌سرگرفتن، ۱۹ و ۲۱ و ۲۳ ماه مبارک رمضان را گرامی می‌دارند. خواندن سوره‌های عنکبوت ، روم ، دخان و قدر از دیگر باورهای کهن مردم این استان است که در شب‌های قدر عملی می‌شود.
برپایی جشن و شادی در شب بیست و هفتم ماه رمضان (شب قتل ابن ملجم مرادی) تا هنگام سحر و خوردن کله‌پاچه‌ای که همراه با سیر پخته شده‌است برای افطار و سحری در این شب نیز جزیی از باورهای مردم زنجان را تشکیل می‌دهد.
شبستان: از دیگر رسومی که در ماه مبارک رمضان بین زنجانی ها رواج دارد نام ببرید؟
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان: دوختن کیسه برات "برات کیسه‌سی" در آخر ماه رمضان به تعداد اعضای خانواده نیز از آداب و رسوم مردم این منطقه است و مادر خانواده این کیسه را درمسجد و بین دو نماز ظهر و عصر و دعاهای تعقیبات نماز، با پارچه سفید چلواری و نخ و سوزن کارنکرده می‌دوزد. برای بریدن نخ و پارچه این کیسه به‌جای چاقو و قیچی از دندان‌ها استفاده و یک سکه "پول" نیز در قسمت پایین آن قرار داده می‌شود.
به‌اعتقاد زنجانی‌ها اگر این کیسه‌ها توسط پنج زن سیده که اسامی آنها فاطمه یا یکی‌از القاب حضرت زهرا (س) باشد لمس شود، برکت و نعمت خدا به‌همراه این کیسه‌ها به خانه‌های آنان وارد می‌شود و اعضای خانواده به آرزوی خود می‌رسند. خواندن نماز مغرب و عشا پس از قرایت دعا و آیاتی از قرآن کریم چون سوره مبارکه قدر به‌تعداد سه یا هفت بار قبل‌از خوردن اولین لقمه افطاری از دیگر آداب و رسوم زنجانی‌ها به‌شمار می‌رود و روزه‌داران این دیار معمولا افطار خود را با خرما و یا نمک باز می‌کنند.
شبستان: چه ویژه برنامه هایی از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان برای این ایام پیش بینی شده است؟
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان: برنامه های ماه رمضان در قالب جشن «رمضان» برگزار می شود که شامل برپایی نمایشگاه های قران و عترت، نشست های علمی و تخصصی، جلسات تفسیر قران کریم، جلسات آشنایی با نهج البلاغه، تعویض قران، مسابقه ادعیه هایی از رمضان، محافل انس با قران، شب های شعر رمضان در حضور ائمه جمعه (در زنجان مصادف با میلاد امام حسن مجتبی علیه السلام)در حضور آیت اله خاتمی، جلسات تدبر در قران کریم در مساجد و در شهر زنجان در ۱۰ مسجد، مسابقات قران و نهج البلاغه، تجلیل از فعالان عرصه های قران و عترت در زنجان در فرهنگسرای امام خمینی در روز پنجشنبه ۲ خرداد و جشن میلاد امام حسن مجتبی علیه السلام همراه با جشن الفبا توسط موسسات قرانی در تمام شهرستان ها و مرکز استان است.
اصحاب فرهنگ و هنر استان زنجان در راهپیمایی روز قدس حضور پرشوری خواهند داشت؛ روزهای 14 و 15 خرداد مصادف با سالروز رحلت ملکوتی امام راحل و قیام خونین هم با ماه مبارک رمضان مصادف است و به همین مناسبت هم 10 عنوان برنامه هنری، 16 عنوان برنامه فرهنگی و 30 عنوان برنامه قرآنی پیش بینی شده است.
همچنین به مناسبت 14 خرداد طرح اهدای ثواب قرائت یک صفحه از قرآن کریم به روح ملکوتی حضرت امام خمینی(ره) در 450 باب کانون فرهنگی و هنری مساجد استان زنجان برگزار می شود.
شبستان: همه ساله اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان جشنواره رضوی را با موضوعات متنوع در استان اجرا کرده است، امسال چه موضوعی برای جشنواره پیش بینی شده است؟
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان: امسال هفدهمین دوره جشنواره رضوی به همت بنیاد بین المللی جشنواره امام رضا(علیه السلام) اجرا می شود و در استان زنجان هم این جشنواره با موضوع داستان نویسی رضوی به زبان ترکی اجرا خواهد شد.
سال گذشته هم همین موضوع با محوریت اهل بیت در سه بخش داستانک، داستان کوتاه و داستان بلند(رمان) برگزار شد که با استقبال خوبی همراه بود؛ 170 اثر به دبیرخانه جشنواره ارسال شده بود.
امسال هم جشنواره رضوی با موضوع داستان رضوی به زبان ترکی و در سه بخش داستانک، داستان کوتاه و داستان بلند در سه گروه سنی زیر 15 سال، 15 تا 29 سال و بالای 19 سال اجرایی خواهد شد و امید می رود با برگزاری این جشنواره دلنوشته هایی به زبان ترکی از سراسر کشور دریافت کنیم.
شبستان: جشنواره شکوه شکیبایی در سال جاری با چه عنوان و در چه بخش هایی اجرایی خواهد شد؟
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان: جشنواره شکوه شکیبایی یکی از جشنواره های ماندگار در استان زنجان به شمار می آید که در طی سنوات اخیر در موضوعات مختلفی به اجرا درآمده است.
این جشنواره که به تاسی از حرکت عظیم دسته حسینیه اعظم و زینبیه اعظم زنجان اجرا می شود، بیانگر ارادات مردم این استان به اهل بیت(علیه السلام) بالاخص امام حسین(علیه السلام) و حضرت ابوالفضل(علیه السلام) است که در روزی که به نام یوم العباس نام گرفته است مردم پایتخت شور و شعور حسینی در قالب دسته های عظیم عزاداری عشق خود به این بزرگان را به نمایش درمی آورند؛ این درحالی است که استان زنجان در طی سنوات اخیر به عنوان شادترین استان کشور معرفی می شود.
امسال برای 6 امین سال متوالی جشنواره شکوه شکیبایی در زنجان برگزار می شود، در طول چهار سال گذشته این جشنواره در قالب دلنوشته و مشاعره برگزار می شد ولی سال گذشته جشنواره با موضوع آواها و سرودها برگزار شد.
این جشنواره با آثاری از 19 استان کشور و با حضور داوران کشوری برگزار گردید؛ که در قالب آن از موسیقی اصیل و علمی دفاع شد. امسال هم جشنواره شکوه شکیبایی در قالب جشنواره آواها و سرودها برگزار خواهد شد و امیدواریم بتوانیم با تلفیق بین این دو حوزه پس از 40 سال از عمر پربرکت انقلاب این دیدگاه که موسیقی جدای از دین، فرهنگ و معنویت است را تغییر دهیم.
موسیقی متن فیلم امام علی(علیه السلام) و روز واقعه به خوبی عمق مظلومیت اهل بیت(علیه السلام) را به بیننده منتقل می کنند و برگزاری چنین جشنواره هایی جایگاه واقعی موسیقی را احیا می کند.
نظر شما