چند روایت از نابسامانی اطلاع رسانی در وزارت آموزش و پرورش

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان، وزارت آموزش و پرورش سال هاست در اطلاع رسانی دچار مشکل است. بیشترین ضربه ای که وزارت آموزش و پرورش می خورد از عدم اطلاع رسانی درست و شفاف سازی مسایل است. در وقوع یک بحران ضعف های اطلاع رسانی وزارت آموزش و پرورش دوچندان می شود.  این وزارت خانه در برخی از موارد سعی داشته با ظاهر سازی به  تعامل با خبرنگاران  و پاسخگو بودن مسئولان تاکید کند که موفق نبوده است. یکی از این موارد راه اندازی استودیو الفبا بود.

استودیو الفبا

«استودیو الفبا» 13 آذرماه سال 1396 در وزارت آموزش و پرورش راه اندازی شد. این استودیو توسط مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی که «مرتضی نظری» ریاست آن را بر عهده داشت، طراحی و ساخته شد. از ابتدای خیلی ماهیت ایجاد این استودیو برای خیلی از خبرنگاران روشن و شفاف نبود.در این استودیو مسئولان وزارت آموزش و پرورش حضور داشتند و نشست های خبری نیز  با حضور حداقلی خبرنگاران برگزار می شد.

از همان ابتدا برخی از خبرنگاران نسبت به راه اندازی استودیو الفبا انتقاد هایی داشتند، چون تعداد نشست های خبری کم شده بود و بیشتر در قالب استودیو الفبا با حضور حداقلی رسانه ها برگزار می شد. نشست در این استودیو هیچ وجه تمایزی با نشست های خبری نداشت، تنها تعداد زیادی از رسانه ها حضور نداشتند.

مسئولان  مرکز اطلاع رسانی حضور حداقلی رسانه ها را این گونه توجیه می کردند که  فرصتی برای پرسش های بیشتر خبرنگاران وجود دارد و به خبرنگاران نیز اعلام کرده بودند، هر برنامه ای که استودیو الفبا برگزار می کند، خبرنگاران به صورت سهیمه ای حضور خواهند داشت. برای نمونه اگر 4رسانه در برنامه استودیو حضور داشتند در برنامه بعدی چند رسانه دیگر برای بیان پرسش می آمدند. رویه  ابتدایی استودیو الفبا هم همین بود.

با گذشت زمان رویه استودیو الفبا هم تغییر کرد. برخی از رسانه ها به صورت کامل از حضور در برنامه های این استودیو حذف شدند یا یک ساعت مانده به آغاز برنامه دعوت می شدند. در عوض برخی دیگر از رسانه ها پای ثابت استودیو الفبا شدند.

مسئولان مرکز اطلاع رسانی وزارت آموزش و پرورش هم هیچ دلیل را برای حذف چند رسانه مطرح نمی کردند یا از پاسخگویی طفره می رفتند. رسانه هایی که حذف شده بودند در آن زمان منتقد عملکرد برخی از اشخاص در مرکز اطلاع رسانی و برخی از برنامه ها وزارت خانه بودند.

پس از مدتی  مرکز اطلاع رسانی با دفتر وزارتی وزارت آموزش و پرورش در بهمن ماه سال 1397 ادغام شد و «امیر نعمت اللهی»  به عنوان قائم‌مقام وزیر و سرپرست مرکز امور هماهنگی، ارتباطات و حوزه وزارتی منصوب شد. پیش از این ادغام نیز «مرتضی نظری» رشته توییتی درباره سهم خواهی و دخالت های نمایندگان مجلس شورای اسلامی در وزارت آموزش و پرورش گذاشته بود که مورد انتقاد نمایندگان قرار گرفت. برخی ها این ادغام را بی ربط به این توییت نمی دانستند.  مرتضی نظری هم پس از ادغام روابط عمومی با دفتر وزارتی به سمت مشاور وزیر در مطالعات اجتماعی و سپس مدیرکل کانون پرورش فکری استان تهران  منصوب شد.

با رفتن مرتضی نظری از مرکز اطلاع رسانی، استودیو الفبا هم تعطیل شد. از برنامه های استودیو الفبا که چند ماهی بود خبر نبود، در یک روز خبرنگار  مرکز امور هماهنگی، ارتباطات و حوزه وزارتی در شبکه اجتماعی  اعلام کرد هر کسی از مسئولان پرسشی دارد ارسال کند تا آن ها از مسئولانی که به این استودیو می آیند پاسخ ها را دریافت کنند. این اقدام وزارت خانه و  کانالیزه شدن اطلاعات هم در نوع خود عجیب بود و به صورت کلی خبرنگاران از استودیو الفبا حذف شدند.

لغو پشت سر هم برنامه های خبری

همانگونه که در بالا ذکر شد، مرکز اطلاع رسانی و دفتر وزارتی ادغام شدند. در همان ابتدا برخی از کارشناسان و صاحب نظران  نسبت به حذف مرکز اطلاع رسانی انتقاد هایی را روانه وزارت آموزش و پرورش کردند. خبرنگاران نیز از این تغییرات سردرگم شده بودند اما امیدوار بودند تا در این ادغام وضعیت اطلاع رسانی بهبود پیدا کند. شرایط اطلاع رسانی وزارت آموزش و پرورش نه تنها بهبود پیدا نکرد بلکه دارای حاشیه های زیادی نیز شد.

خبرنگاران به برنامه وزارت خانه  دعوت می شدند اما ساعتی بعد، برنامه کنسل می شد این کنسل شدن برنامه به صورت پشت سر بود و دیگر به یک مزاح در میان خبرنگاران تبدیل شده بود. این موضوعات نشان از نابسامانی در وضعیت اطلاع رسانی داشت. گویا مرکز اطلاع رسانی و دفتر وزارتی به دو جزیره تبدیل شده بودند که از فعالیت های هم خبری نداشتند. البته نباید از کثرت نیرو انسانی در مرکز اطلاع رسانی نیز گذشت. بیشترین نیروی در این مرکز اطلاع رسانی و دفتر وزارتی وزارت آموزش و پرورش وجود دارد که در دستگاه های اجرایی کشوری به این اندازه نمی توان یافت.

دیدار وزیر با خبرنگاران به صورت گزینشی

اقدامات مرکز امور هماهنگی، ارتباطات و حوزه وزارتی به همین جا ختم نمی شود، دیدار گزینشی وزیر با رسانه ها که اغلب از یک طیف و حزب سیاسی بودند، حاشیه ها را بیشتر کرد. همچنین وزیر دیدار دیگری نیز با برخی از اهالی رسانه که وزارت آموزش و پرورش حوزه آن ها نبود و تنها نقش پررنگی در توییتر داشتند،  از دیگر حاشیه هایی بود وزارت خانه برای خود ایجاد کرد. در نشست خبری اردیبهشت ماه 1398 بسیاری از خبرنگاران خبرگزاری ها نسبت به این روند گلایه هایی را به سید محمد بطحایی کردند که البته او از این روند اظهار بی اطلاعی کرد و بر تعامل با تمام رسانه ها تاکید کرد.

دستپاچگی اطلاع رسانی با آقامون جنتلمنه

در جدیدترین اقدام نیز پخش یک آهنگ غیر مجاز در مدارس برای وزارت آموزش و پرورش حاشیه هایی ایجاد کرد.حاشیه ها این موضوع با سخنان تند و ضربتی وزیرآموزش و پرورش بیشتر شد. این نشان می دهد مشاورانی که در اطراف بطحایی هستند، خیلی در کار خود خبره نیستند.

این مسئله به دلیل عدم پاسخگویی مسئولان وزارت آموزش و پرورش به خبرنگاران موجب شد تا دامنه حاشیه ها بیشتر شود. مسئولان وزارت خانه که از این ماجرا دستپاچه شده بودند جز پاسخ هایی که رگه هایی از عصبانیت به جای تدبیر در آن وجود داشت، به چشم نمی خورد.

همین برخورد دستپاچه وزارت خانه موجب شد تا در این مسئله خیلی بزرگ نمایی شود اما در این میان نه تنها مرکز اطلاع رسانی و دفتر وزارت کاری نکرد و آن را به معاونت پرورشی پاس داد و آن ها نیز پاسخگو نبودند و بیشتر از تماس رسانه ها عصبانی بودند. 

اما در این میان، فرهنگیان و دانش آموزان به فریاد وزارت خانه رسیدند. بسیاری از مدارس کشور با خواندن اشعار محلی، بومی و ملی کشور نشان دادند که اگر در جایی یک اشتباهی صورت گرفته است نباید تعمیم داد و مردم نیز از این اقدامات مدارس در شبکه های اجتماعی حمایت کردند.

به هر روی، وزارت آموزش و پرورش که بیش از 14 میلیون دانش آموز و حدود یک میلیون فرهنگی با ذائقه های مختلف فرهنگی، سیاسی و اجتماعی دارد باید با تمام رسانه ها فارغ از جبهه های سیاسی ارتباط و تعامل داشته باشد. باید در همه شرایط اطلاع رسانی شفاف و درست  و دقیق باشد که مورد سواستفاده بدخواهان نظام تعلیم و تربیت قرار نگیرد.