خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: «معنای زندگی» در ششمین برنامه سری جدید خود، یکشنبه ۲۲ اردیبهشت، با اجرا و کارشناسی «سید محمد تقی موحد ابطحی» میزبان حجت الاسلام «مسعود آذربایجانی»، عضو هیئت علمی گروه روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه بود تا به موضوع « امید و چگونگی ایجاد آن» بپردازند.
امید چیست؟
حجت الاسلام آذربایجانی پاسخ داد: امید در زبان فارسی به معنای چشم داشت و انتظار است و در مقابل بیم به کار می رود و معمولا انتظار برای تحقق چیزهای خوب که قابلیت تحقق دارند است. سه مولفه در اصلِ امید وجود دارد: اولین نکته حالت درونی ماست که همان بخش انتظار است. دوم، انتظار معطوف به یک هدف است که باید قابل دسترس باشد( هدف غیر قابل دسترس آرزو است). سوم، مسیر است. ما باید روی مسیرهای ممکن بحث کنیم. اگر مسیرهایی هست که ممکن است ولی الان در چشم انداز من نیست، مسیر های بدیل را ایجاد کنیم. امید دقیقا جایی است که ما در رسیدن به هدف با مشکلات و سختی ها مواجه هستیم. در مورد خودِ عنصر انتظار، انتظار می تواند نسبت به ۳ چیز اتفاق بیافتد. یکی انتظار از توانایی های خودم است که باید سعی کنیم حداکثر انتظار را به صورت واقع بینانه از خودمان داشته باشیم. دیگری انتظار نسبت به مردم است که باید حداقلی در نظر گرفته شود. بعدی انتظار از خداوند است که باید حداکثری باشد، امید نسبت به خدا آرزو اندیشی نیست.
گرایش به معنویت و خداوند رو به افزایش است
دکتر آذربایجانی در موردکتاب های حوزه موفقیت گفت: در تمام نظریه های انسان گرایی در روانشناسی بر بحث خودشکوفایی و کمال نفس تاکید می شود. در دو دهه اخیر علاوه بر آن گرایش مکتب انسان گرایی، یک گرایش معنویت گرا داریم. چاپ آثار علمی در زمینه معنویت و خداوند از دهه 80 به بعد رو به افزایش است. بشر خلاء خود را از نیمه اول قرن بیستم احساس کرد که با وجود پیشرفت های علمی، بشر نتوانست خودش را کنترل کند و نیاز به تمسک به یک نیروی ما فوق دارد.
هدف، اولین عامل شناخت
چه عواملی باعث امیدواری و چه عواملی باعث نا امیدی می شوند؟
دکتر آذربایجانی پاسخ داد: اولین عامل شناخت هدف است. این هدف باید هدف من باشد و با آن ارتباط برقرار کنم نه اینکه یک هدف کلی باشد. هدف باید قابل دسترس و مهم باشد. دومین مسئله روشن کردن مسیر برای رسیدن به این هدف است. اگر مسیر هست باید آن را شناسایی کنیم و اگر نیست باید آن را ایجاد کنیم. سومین عامل عمل است. یعنی باید عمل متناسب با هدف انجام دهم. بعدی تهیه اسباب مادی رسیدن به هدف است. بعد از آن بحث اسباب روانی مثل انگیزش است که در ایجاد و تقویت امید مؤثر است. عامل بعدی اسباب فرای مادی مانند نیایش و توکل است.
سرمایه عمر را خدا یک بار به انسان می دهد
با شرایط اجتماعی چه باید کرد؟
وی گفت: اگر تاریخ بخوانیم و شرایط اجتماعی خود را با دوره هایی که مشابه بوده اند مقایسه کنیم می بینیم در برهه هایی از تاریخ که شرایط اجتماعی ما بسیار بدتر از این بوده، مردم امیدوار بوده اند و این امیدواری سبب شده که آن مرحله ی تاریخ بگذرد و شرایط بهتری پیش آید. دیگر اینکه ما وظیفه خود را جدا از مسوولان ببینیم. اینکه بعضی مسئولین کوتاهی می کنند یا شراطشان محدود است و یا تدبیرها ضعیف است را من قبول دارم، اما سرمایه عمر را خدا یک بار به انسان می دهد. اگر این سرمایه از دست برود امکان تجربه ی مجدد نیست و من باید حداکثر استفاده را از این سرمایه بکنم. امید است که سبب فعال شدن این موتور می شود و انرژی و حیات به این سرمایه می دهد. پس با وجود تمام این سختی ها، نباید وظیفه فردی خود را فراموش کنیم.
برنامه «معنای زندگی» به تهیه کنندگی محسن کرمی، محصولی از گروه فرهنگ و اندیشه شبکه ۴ سیما است که در ماه رمضان هر روز ساعت ۱۹ راهی آنتن این شبکه می شود.
نظر شما