به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، شورای پول واعتبار در جلسه 27 فروردین خود در راستای اجرای سیاست پولی و مدیریت نرخ های سود، کنترل تورم، ساماندهی اضافه برداشت بانک‌ها و تعیین چارچوب مشخص برای اعطای اعتبار به بانک‌ها و موسسات اعتباری به بانک مرکزی اجازه داد نسبت به انجام عملیات بازار باز (خرید و فروش اوراق مالی اسلامی منتشره توسط دولت و وثیقه گیری در ازای اضافه برداشت یا اعطای خطوط اعتباری به بانک‌ها و موسسات اعتباری) اقدام کند.
بر این اساس مفاد دستورالعمل انجام عملیات بازار باز و اعطای اعتبار در قبال اخذ وثیقه توسط بانک مرکزی در ۱۳ ماده و ۵ تبصره در جلسه امروز شورای پول و اعتبار به ریاست دکتر همتی رئیس کل بانک مرکزی به تصویب رسید.
«عملیات بازار باز» خرید و فروش اوراق قرضه دولتی در بازار آزاد، برای گسترش یا انقباض میزان پول در سیستم بانکی است که توسط بانک‌های مرکزی کشورها انجام می‌شود. خریدها به سیستم بانکی پول تزریق می‌کنند و رشد اقتصادی را افزایش می‌دهند در حالی که فروش‌ها عکس این را انجام می‌دهند. عملیات بازار باز از ابزارهای اصلی در سیاست‌های پولی یک کشور است. عملیات بازار باز می‌تواند اهداف متفاوتی را دنبال کند. در بسیاری کشورها مهم‌ترین وظیفه بانک مرکزی کنترل نرخ تورم است که این کنترل از طریق عملبات بازار باز صورت می‌گیرد. در کشورهایی که نرخ برابری ارز را کنترل می‌کنند، عملیات بازار باز با هدف کنترل نرخ ارز صورت می‌گیرد.
به دنبال اجازه شورای پول و اعتبار رییس کل بانک مرکزی در یادداشتی اینستاگرامی جزییات مصوبه دستور العمل عملیات بازار باز و برنامه های بانک مرکزی را اعلام کرد. «عبدالناصر همتی» در این یادداشت آورده است: « طبق وعده ای که داده بودم بعد از اخذ مجوز شورای عالی هماهنگی اقتصادی و مجلس، امروز ۲۷ فروردین ۹۸دستورالعمل عملیات بازار باز به تصویب شورای پول واعتبار رسید. دو وظیفه اصلی بانک مرکزی، سیاست گذاری پولی و نظارت بر عملکرد بانک‌ها است.
ابزار سیاستگذاری پولی، نرخ سود کوتاه مدت است. عملیات بازار باز ساختاری است که به کمک آن بانک مرکزی نرخ را کنترل خواهد کرد و در نهایت لگام تورم را مهار می‌کند. در سویی دیگر بانک مرکزی درکنارنظارت بر ترازنامه بانک‌ها با مجموعه ای از ضرایب مانند نرخ کفایت سرمایه و نسبت وام های معوق از ابزار سیاست‌های احتیاطی نیز استفاده خواهد کرد تا ترازنامه بانک‌ها را بهبود بخشد.
بخشی از این سیاست‌ها شامل اعمال محدودیت بر ترکیب و کیفیت دارایی بانک‌ها، تمرکز وام دهی بر دارایی‌های مشخص، میزان نگهداری اوراق و مانند آن است. بانکداری مرکزی مدرن امروزه از این ابزارهای سیاستی در بیشترین ظرفیت خود استفاده می‌کند تا از تبدیل مخاطرات قابل مدیریت به ریسک‌های سیستمی اقتصاد جلوگیری کند. امروز یکی از اولویت های اصلی اقتصاد گره گشایی از پای شبکه بانکی و کمک به اقتصاد کشور از طریق سیستم بانکی شفاف و ترازنامه سالم است.»
حالا برای شفافیت بیشتر درباره جزییات تاثیر اجرای عملیات بازار باز رییس کل بانک مرکزی در یادداشتی دیگر در اینستاگرام خود نوشته است: «در مورد عملیات بازار باز، یک نکته را باید تأکید کنم : این بازار علاوه براین که، امکان معاملات اوراق بهادار دولت را بین بانک ها و بین بانک مرکزی و بانک ها فراهم می آورد، نکته بسیار مهم این است که در واقع اوراق بهادار دولتی را مشخص به دارایی هایی بدون ریسک تبدیل می کند، ولی همزمان نرخ تنزیل در بازار در قالب دامنه نرخ سود تعریف خواهد شد.
به بیان دیگر، آنچه تلاش برای اجرای آن است، شکل پیش رفته عملیات سیاست پولی است که همزمان نه تنها معاملات اوراق و نحوه تعامل بانک مرکزی با بانک ها را سامان خواهد داد، بلکه با توجه به مسیر تورمی که بانک مرکزی ترسیم خواهد کرد، دامنه تعیین شده نرخ سود، سامان ساختاریافته ای به نرخ سود خواهد داد تا نرخ ها از حول و حوش یک بازه، زیاد و کم نشوند.
بدون این دامنه، آشفتگی زیادی در نرخ های بین بانکی ممکن است بوجود آید، که با ترتیباتی که گفتم این مشکل بوجود نخواهد آمد و بانک مرکزی خواهد توانست با قدرت سیاست های خود را اجرا کند.»
یادآور می شود: عملیات بازار باز به عنوان یک سازوکار کنترل پولی طی دهه‌های اخیر به‌عنوان موثرترین ابزار ثبات‌ساز در بازار پول مطرح شده است که علاوه‌بر تسهیل به افسار کشیدن تورم می‌تواند زمینه حرکت اقتصاد از فاز رکودی به فاز رونق و زدودن بار تامین مالی دولت از دوش شبکه بانکی را فراهم کند./
نظر شما