خودآموخته های «ننه مکرمه» برای اولین بار به نمایش در می آید

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، نمایشگاهی ازگنجینه موزه «ننه مکرمه» نقاش خود آموخته مازندرانی برای نخستین بار در گالری کاما به نمایش در می آید؛ مکرمه قنبری در سال 1307 در روستای دریکنده بابل متولد شد، از کودکی به نقش و نگار علاقه داشت ولی تا سن 67 سالگی به دلایل شرایط مشقت بار زندگی به نقاشی روی نیاورد. وی پس از مرگ همسر وقتی تنها گاوش به فروش می رود  به نقاشی روی می آورد، اولین نمایشگاه آثار نقاشی این هنرمند خود آموخته در سال 1374 در گالری سیحون برپا شد و سپس نمایشگاه های دیگری از این هنرمند در همین گالری برپا شد، پس از کسب شهرت مکرمه از سوی بنیاد پژوهشهای زنان کشور سوئد به عنوان زن سال 2001 میلادی جهان شناخته شد و در سال 1381 نیز به عنوان زن سال ایران لوح از ریاست جمهوری وقت لوح تقدیر دریافت کرد، ننه مکرمه در آبان ماه  سال 1384 درگذشت؛ برگزاری نمایشگاه«مکرمه»  در گالری کاما بهانه ای شد تا با «علی بلبلی» هنرمند نقاش و فرزند مکرمه قنبری به گفتگو بنشینیم که در زیر می آید:

در نمایشگاه «مکرمه» چه آثاری از این هنرمند در گالری کاما به نمایش در می آید؟

ما امسال می خواهیم نمایشگاه «مکرمه» متفاوت برگزار شود، مکرمه پس از یکسال که نقاشی را شروع کرد بر روی در و دیوار و وسایل منزل نقاشی می کرد به همین دلیل خانه وی به موزه تبدیل شده است؛ در این نمایشگاه برای اولین بار لوازم شخصی مکرمه در گالری کاما به نمایش در می آید.

یعنی فضا سازی نمایشگاه به شکل موزه مکرمه است؟

 در نمایشگاه مکرمه در گالری کاما یک اتاق و دیوارها را به شکل خانه مکرمه بازسازی کرده ایم تا مخاطب با این فضا بتواند به عمق آثار این هنرمند پی ببرد.

در نمایشگاه «مکرمه» چند اثر از این هنرمند خودآموخته به نمایش در می آید؟

در این نمایشگاه برای نخستین بار 30 اثر از این هنرمند به دیوار می رود . اولین اثر نقاشی مکرمه بر روی سنگ و آخرین اثری که این هنرمند قبل از مرگ کشیده است به نمایش در می آید. اثر «دیو و عروس» اخرین نقاشی این هنرمند است که یک دیو و یک زنی که خودش است را را به تصویر درآورده است در هیچکدام از آثارش زن ها تسلیم دیو نمی شود اما در این اثر زن که لباس عروس پوشیده تسلیم دیو می شود.

فضای کاری مکرمه قنبری چگونه فضایی است؟

مکرمه پایه گذار یک جنبش هنری به نام هنر خودآموخته است، برای این می گویم جنبش چون هم اکنون در ایران 50 هنرمند خود آموخته فعالیت می کنند  که برخی از آنها نمایشگاه می گذارند و آثار خوبی هم ارایه کرده اند؛ ما بعد از فوت مادرم هنرمندان خود آموخته را کشف و شناسایی کردیم و برای این هنرمندان کارگاه های آموزشی برپا کردیم؛ از سال 1385 تا امروز تک تک هنرمندان خودآموخته یا به سراغ ما آمدند و یا ما به سراغ آنها رفتیم .

شیوه کار این هنرمند خودآموخته چگونه است؟

شیوه و سبک این هنرمندان نائیو یا پریمیتیو است؛ این هنرمندان کسانی هستند که سنشان بالا است و فرصت آموزش نقاشی ندارند یا کسانی هستند که به دلایلی بیماری یا معلولیت از اجتماع دور مانده اند همین باعث می شود که دارای ذهن پریمیتیو باشند، در واقع شیوه کار مکرمه «پریمیتیو بدوی» یا هنر خودآموخته است.

ابزار و تکنیک کار مکرمه در خلق آثار چه بود؟

برای مکرمه استفاده  از موادی مثل گواش، آبرنگ و اکرلیک راحت تر بود با مداد پاستل و مداد شمعی هم کار می کرد مکرمه مجموعه آثاری دارد که با رنگ های طبیعی کار کرده است ، بوم برای این افراد معنایی ندارد چون نگاه روشنفکرانه ای ندارد و بر روی هر شی ای که در اطرافشان باشد نقاشی می کشند .

چرا در اغلب آثار مکرمه رگه های رنج مشهود است؟

 مادر من کسی بود که در سنین کودکی به اجبار تن به ازدواج می دهد؛ مادرم در 13 سالگی با پدرم که 57 ساله بوده ازدواج کرده است؛ پس از فوت پدرم مادرم شرایط سختی را می گذارند و برای بزرگ کردن 9 فرزند در خانه های مردم کار می کند رخت می شوید آرایشگری می کند و...این رنج و سختی در زندگی اش بر آثار نقاشی اش هم تاثیر گذاشت و در تمامی آثارش رنج به شکل های خاصی  دیده می شوند.

خیر و شر در آثار مکرمه به شکل چه حیوانی در آثار مکرمه ترسیم شده اند؟

دیو مردها را به هیبت حیواناتی مثل مار، لاک پشت و گاهی خروس نشان می دهد ؛ «دیو مردها» آدم های منفی هستند که به وضوح در آثار مکرمه دیده می شوند، دیو مردها زنان زیبا را می دزدیدند؛ مبارزه  خیر با شر در آثار مکرمه به وضوح دیده می شود، بخش دیگری از آثار مادر عاشقانه است، در این آثار زنانی را می کشد که مرکز توجه هستند و مردانی در گوشه و کنار با گل دیده می شوند که می خواهند به زن گل بدهند این مردها کوچک دیده می شوند و زن بزرگ و قدرتمند دیده می شود، چون مادر به اجبار ازدواج کرده بود چیزی را که نداشت در این نقاشی ها به تصویر درآورده بود ؛ البته مرز بین ادم بد و خوب در آثار مکرمه دیده می شود و در آثار عاشقانه مردهای خوب و در دیگر آثار به شکل دیو مردها دیده می شوند، در نگاهش به مرد تعادل وجود دارد .