به گزارش خبرنگار شبستان، دکتر اکبر مهدی زاده، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، در همایش ملی "روابط ایران و اروپا، تجارب پیشین، چشم انداز فرارو"، که به همت دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه در تهران برگزار شد، با ارائه مقاله ای، به تبیین و بررسی فرصت ها و چالش های تعامل ایران و اروپا در منطقه قفقاز پرداخت.
وی علت نگارش مقاله خود را بررسی علمی فرصت ها و چالش های تعامل ایران و اروپا در منطقه قفقاز در سه حوزه سیاست، اقتصاد و امنیت معرفی کرد و گفت: در حوزه اقتصاد، اهداف و منافع مشترک و همسوی ایران و اروپا بیش از اهداف و منافع متعارض می باشد.
مهدی زاده در همین باره افزود: از این رو زمینه ها و پتانسیل همگرایی بیش از واگرایی می باشد. این در حالی است که عناصر و اجزای ناسازگار اهداف و منافع ایران و اروپا در حوزه سیاست و امنیت بیش از عناصر و اجزای همسو و سازگار است و تا کنون عمده موانع و زمینه های تنش در روابط اتحادیه اروپا و ایران نیز از حوزه های یاد شده نشات گرفته است.
وی مدعی بود که با وجود تلاش دولتمردان جمهوری اسلامی برای تفکیک این حوزه ها، در دیدگاه و عملکرد مقامات اتحادیه اروپا، حوزه اقتصادی تابع حوزه های سیاسی و امنیتی بوده است و اصولا تفکیک این حوزه ها ناهمگن می باشد.
مهدی زاده بر این باور بود که تا زمانی که تعارضات موجود در روابط ایران و اروپا در حوزه سیاست و امنیت در منطقه قفقاز حل و فصل نشوند، امکان تعامل اقتصادی سازنده و موثر فیمابین نیز میسر نخواهد بود.
در ادامه این همایش، دکتر سید محمدکاظم سجادپور در سخنانی درباره نقش آمریکا در روابط ایران و اروپا و تاثیر رابطه اروپا و آمریکا بر این روابط اظهار کرد: آمریکا و اروپا تاکنون روابط پرفراز و نشیبی داشته‌اند و یک رابطه بین‌المللی و تابع مناسبات بین‌المللی میان آمریکا و اروپا وجود داشته است. از سویی نمی‌توان اروپا را در درون خود در رابطه با مسائل مختلف از جمله رابطه با آمریکا یکدست دانست.
وی با بیان اینکه نگاه به عنصر آمریکا در رابطه ایران و اروپا معنادار است و پاسخ به این سوال می‌تواند راهگشای ما باشد، ادامه داد: پایداری عنصر آمریکا در روابط اروپا و ایران و تحول و دگرگونی در این عنصر با توجه به اهمیت رابطه ایران و آمریکا و ایران و اروپا از جمله مواردی است که بر بررسی تاثیر رابطه اروپا و آمریکا بر ایران مهم است.
سجادپور بر این باور بود که از زمان‌های قبل تا امروز پایداری عنصر آمریکا در روابط ایران و اروپا خود را نشان می‌دهد. وی در همین باره افزود: از جمله این شواهد، تاکید ایران بر نیروی سوم تا به امروز است که در سخنان و نامه‌های کاترین اشتون پررنگ بودن عنصر آمریکا را می‌بینیم.
وی با اشاره به دستورالعمل آمریکایی‌ها برای سیاست و رویکرد امنیت جهانی و همراهی اروپا با این تفکر، گفت: در کمتر حادثه‌ای مرتبط با اروپاست که آمریکا در آن نقش نداشته باشد. همچنین در تحول عنصر آمریکا در روابط ایران و اروپا شرایط بین‌المللی آمریکا قابل بررسی است.
سجادپور در همین باره افزود: به طور تاریخی می‌توان گفت اروپا از یک ایران ضعیف در سال‌های اخیر استقبال کرده و یک ایران قوی را برنتافته است.
وی از تحول و تغییر در جایگاه بین‌المللی ایران و تاثیر آن بر رابطه‌اش با اروپا سخن گفت و اظهار داشت: تغییر این جایگاه وجود تحول در عنصر آمریکا شده است. رابطه بین ایران و آمریکا تاثیر مستقیم بر روابط آمریکا ـ اروپا و ایران ـ اروپا دارد که نتیجه آن، تاثیرپذیری ایران و اروپا از عنصر آمریکاست.
سجادپور با بیان اینکه مساله روابط ایران و آمریکا یکی از مهمترین موضوعات بین‌المللی است، ادامه داد: آمریکا در روابط ایران و اروپا نقش اساسی داشته است و البته این نقش در مقاطع مختلف تعاریف متفاوت دارد.
وی در همین باره افزود: مثلا در مقطعی آمریکا نقش شکاف‌پذیر و جایگزین اروپا را داشته است و از سویی اروپا هم سعی کرده است در سال‌های پس از انقلاب خلاء حضور آمریکا در ایران را پر کند. البته در سال‌های 1991 تا 2008 آرام آرام وحدت در تغییر رفتار ایران بین اروپا و آمریکا بیشتر می‌شود و در این راستا نگرش امنیت بین‌المللی غرب نیز متحول می‌شود.
سجادپور با این اعتقاد که آمریکا در مقطعی نقش هویت مشترک امنیتی را داشته است، ادامه داد: این مطلب یعنی اینکه به همراه اروپا، تهدیدات مشترک امنیتی را مدنظر قرار داده‌اند و بر روی تروریسم، حقوق بشر، سلاح‌های کشتار جمعی و ... تمرکز کرده‌اند و این نگرش در نگاه تک تک کشورهای اروپایی و در مجموع اتحادیه اروپا و آمریکا منعکس است.
گفتنی است، همایش ملی "روابط ایران و اروپا، تجارب پیشین، چشم انداز فرارو" با حضور اندیشمندان و پژوهشگران حوزه سیاست خارجی، به همت دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه، در محل دفتر آموزش و پژوهش این وزارتخانه، دوم و سوم آبان برگزار می شود.
پایان پیام/
نظر شما