خبرگزاری شبستان- پریسا رهنما: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در کنار سیاست های کلان ثابت که از قانون اساسی و مصلحت اندیشی بزرگان نظام نشئت گرفته در اجرا و عمل از سوی دستگاه های مختلف همچون وزارت امور خارجه هرساله با تغییراتی روبرو می شود. به منظور ارزیابی آنچه که در سیاست خارجی ایران در سال 97 صورت گرفته و اولویت های دیپلماسی کشور در سال ۹۸ «حسن بهشتی پور» کارشناس سیاست خارجی در گفت و گو با خبرگزاری شبستان به ارایه توضیحاتی پرداخته که در زیر می خوانید:
سوال: اقدامات موفق سیاست خارجی ایران در ارتباط با کشورهای همسایه در سال 97 چه بود؟
توسعه همکاری با کشورهای همسایه در سال گذشته بسیار مهم و ارزنده بود. از آن جمله می توان به همکاری با کشورهای افغانستان و هند در بندر چابهار اشاره کرد که موفقیت بسیار خوبی بود. رساندن راه آهن قزوین- رشت به آستارا نیز اقدام بسیار خوبی بود که همکاری های شمال و جنوب میان ایران، روسیه و آذربایجان را تقویت بخشید.
سفر نخست وزیر ارمنستان به ایران و همکاری های بین ایران، روسیه و ارمنستان از سویی دیگر هم بسیار مهم و آینده ساز بوده است.
همچنین سفر آقای روحانی به عراق نیز نشاندهنده توجه به همسایه ها بوده و قطعا در سیاست خارجی ایران تاثیر بسزایی داشته و خواهد داشت.
سوال: در صحنه بین المللی چه موفقیت هایی به دست آوردیم؟
در سال گذشته دو موفقیت بسیار خوب در دادگاه بین المللی لاهه برای ایران کسب شد. یکی در تیرماه و دیگری در آذرماه بود که دیوان لاهه به نفع ایران رای داد و در خصوص شکایت ایران در مورد برجام و دیگری اموال بلوکه شده در لوکزامبورگ دادگاه به نفع ایران رای داد. این دو شکست مهم بین المللی در صحنه حقوق جهانی برای آمریکا بود.
سوال: نقاط ضعف ما در سیاست خارجی در سال 97 چه بود؟
ما همچنان مشکلات روابط با کشورهای خلیج فارس حل و فصل نکرده ایم. کشورهایی مانند عمان که با ما رابطه خوبی داشت پتانسیل بسیار قوی در سیاست خارجی بود که از آن استفاده مناسبی نشد. در خصوص روابط با کویت و قطر هم می توانستیم بهتر عمل کنیم که به دلایل مختلف در این زمینه ها هم کوتاهی شده است.
در روابط با تاجیکستان هم دارای مشکلاتی هستیم که برای دو کشور بسیار بد است. البته پیشرفت های کوچکی اخیرا صورت گرفته اما روابط ایران و تاجیکستان همچنان دارای مشکلاتی است.
سوال: در مورد کنوانسیون خزر انتقاداتی به کشور وارد بود، نظر شما در خصوص اقدامات ایران در این زمینه چیست؟
در حل و فصل کنوانسیون خزر هم خوب عمل کردیم اما پیگیری های لازم در این زمینه صورت نگرفت. حداقل در مورد آذربایجان و ترکمنستان که دو شریک ما در خزر هستند این مذاکرات باید پیگیری و در افکار عمومی راجع به آن توضیح داده می شد.
سوال: اقدامات ما در خصوص حفظ برجام و رسیدن به اینستکس چگونه بود؟
در مورد اینستکس هم باید گفت هنوز از این حمام آبی گرم نشده اما شاید در آینده بشود. فعلا ارایه این ساز و کار و فعالیت اروپا جدا از آمریکا با وجود همه فشارهای ترامپ خوب است. اینکه همچنان اروپا در برابر فشارهای آمریکا مقاومت کرده و خطش را جدا نگه داشته به نظر من خوب است و جنگ زرگری نیست و این ها با هم اختلاف دارند. ایران هم می تواند از این اختلاف استفاده کند. اما هنوز کار اجرایی دقیق و مناسبی در رابط با اینستکس صورت نگرفته است.
سوال: این طرح را خوب ارزیابی می کنید؟
این طرح گام خوبی است و باید اجرایی شود. البته در داخل برخی ها در تلاشند آن را خراب کنند و این ساز و کار را نفت در برابر غذا و دارو می نامند. اما این یک آب باریکه است که فضایی برای ایران فراهم می کند تا در برابر کشورهایی که با آمریکا همراه هستند مقاومت کند. نباید فراموش کنیم که اروپا طرح را ارایه کرده اما هنوز اقدام جدی در این خصوص انجام نداده است.
سوال: اولویت های سیاست خارجی ایران در سال 98 چیست؟
در سال 98 باید با کشورهای همسایه روابطمان را قوی تر کنیم. مسائل مربوط با اینستکس را حل کرده و ارتباط ایران با کشورهای آسیای میانه ازبکستان را توسعه دهیم. اتمام پروژه رشت به آستارا بسیار مهم است تا ایران بتواند از طریق ارمنستان و آذربایجان به روسیه و از آن جا به شرق اروپا دست یابد./
نظر شما