چشم‎هایی که سال نو را نمی‌بینند

خبرگزاری شبستان، قم- محمدرضا جایروند: چهارشنبه سوری با قدمتی دیرینه از 2 واژه چهارشنبه و سور به معنای سرخی و نماد شادی تشکیل شده است. اشاره به جشن چهارشنبه نزدیک سال در شاهنامه فردوسی نشان دهنده کهن و قدیمی بودن این جشن است.

آتش افروختن و از روی آن جستن و شادی اطراف آن از رسم های چهارشنبه سوری است که میان ایرانیان مرسوم بوده و ایرانیان در شب آخرین چهارشنبه سال (سه شنبه شب) به برگزاری این جشن می پردازند.

چهارشنبه سوری اولین جشن از جشن های نوروزی به شمار می آید که طی آن مردم آتش روشن می‌کنند و از روی آن می‌پرند و در زمان پریدن می‌خوانند: «زردی من از تو، سرخی تو از من».

این جمله نشانگر مراسمی برای تطهیر و پاکسازی مذهبی است که واژه «سوری» به معنی «سرخ» به آن اشاره دارد، یعنی مردم خواهان آن هستند که آتش تمام رنگ پریدیگی و زردی، بیماری و مشکلاتشان را بگیرد و به جای آن سرخی و گرمی و نیرو به آنها بدهد.

سال 1397 جای خود را در بامداد پنجشنبه به سال 1398 می دهد تا ایرانیان عید ملی بزرگ خود را جشن بگیرند اما دل خانواده ها ملتهب از چهارشنبه سوری است که در سال های گذشته، سوز را جایگزین سور کرده تا چهارشنبه سوری به چهارشنبه سوزی مبدل شود.

خانواده ها امیدوارند ساعت 1:28 دقیقه بامداد پنجشنبه با صحت و سلامت دور سفره هفت جین جمع شده و فرارسیدن سال جدید را جشن بگیرند.

چهارشنبه سوری یک رسم دیرینه ایرانی است که در سال های گذشته سبب جمع و گرم شدن خانواده ها و برگزاری رسم های دلنشینی می شد اما هم اکنون خبری از سنت کوزه‌شکنی، فالگیری، آجیل و قاشق‌زنی، بلاگردانی و آش چهارشنبه‌سوری و فال‌گوش‌نشینی نیست و جای خود را به نگرانی و دل آشوبی و ترقه و مواد محترقه خطرناک داده است.

رسمی که خانواده ها در گذشته برای آن لحظه شماری می کردند، هم اکنون به شبی سراسر دلهره آور مبدل شده است که خانواده ها نه تنها انتظار فرارسیدن آن را ندارند بلکه آرزو می کنند این شب به سرعت به پایان برسد.

اگر این روزها به سخنان نوجوانان و جوانان در کوچه بازار دقت کنیم، بارها واژه هایی نظیر ترقه و بمب و ... را می شنوید تا فرارسیدن چهارشنبه سوری را یادآور شده و به خانواده ها نسبت به خطرهای پیش رو هشدار داده شود.

کشوری که باید خود را برای فرارسیدن سال جدید و برگزاری جشن عید نوروز آغاز کند، دو روز مانده به تحویل سال، باید در آماده باش قرار گیرد تا خطرهای چهارشنبه سوری را به کمترین حد ممکن برساند و این یعنی تناقض بین شادمانی ملی و دلهره ملی.

با وجود همه هشدارهایی که پیش از چهارشنبه سوری داده می شود اما باز هم شاهد حوادث بسیار ناگواری نظیر سوختگی و نقص عضو و مرگ و پایان عمر در آستانه عید بوده ایم تا عید خانواده ها به عزا مبدل شده و رخت سیاه جایگزین لباس های تازه ای شوند که برای عید خریداری کرده اند.

پولی که میلیاردی دود می شود

افراد سودجو و دلالان خون مردم نیز در این روزها جنب و جوش فراوانی داشته و جیب خود را به وسیله ناامن کردن جان مردم پر می کنند.

گرچه آمار و ارقام رسمی و اعلام شده‌ای برای گردش مالی مواد محترقه در کشور وجود ندارد، اما با یک حساب سرانگشتی می‌توان به نتایج جالبی رسید. اگر به صورت میانگین هر خانوار از هر کدام از این مواد تنها یک عدد بخرد، حدود 15 هزار تومان باید هزینه کند.

از سوی دیگر بنابر اعلام امسال مرکز آمار ایران 24 میلیون و 196 هزار خانوار در ایران وجود دارد. اگر به صورت میانگین این تعداد خانواده هر کدام برای خرید مواد محترقه 15 هزار تومان هزینه کنند، حدود 360 میلیارد تومان گردش مالی ایجاد خواهد شد؛ عددی که معادل حقوق 326 هزار کارگر در ایران و معادل یارانه‌ هشت میلیون و 66 هزار نفر است.

عمده مواد محترقه از چین و به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود و برخی مواد نیز در خانه ها ساخته شده که بخش عمده ای از کشته ها و مصدومان این حوادث را شامل می شوند.

با توجه به اینکه برای ساخت هر کلاس درس، حدود 185 میلیون تومان لازم است، با پولی که در یک شب هدر می رود می توان حدود ۱۹۶۲ کلاس درس در ایران ساخت. همچنین با مبلغ حاصل از تجارت مواد محترقه در چهارشنبه‌سوری می‌توان حدود ۴۵۴ تخت بیمارستانی تاسیس کرد.

چشم‎هایی که سال نو را نمی‎بینند

بیشترین آسیب ها در چهارشنبه سوری سال های گذشته مربوط به سوختگی پوست، کم‌بینایی و قطع عضو بوده و به دلیل همین معلولیت‌ها، برخی از مصدومان دچار مشکلات روحی- روانی نیز شده‌اند.
 

بیشترین آمار آسیب‌ها هم از ناحیه دست با یک‌هزار و ۴۴۷ مورد و از ناحیه چشم با یک‌هزار و ۱۱۳ مورد بوده و متأسفانه سن مصدومان بین  ۶ تا ۱۸ سال بوده است.
 

سال گذشته ۴ تن از شهروندان جان خود را از دست دادند که از شهرهای تهران، کرج، اردبیل و زنجان بودند.
 

رئیس انجمن چشم پزشکی ایران نیز اعلام کرد که بیشترین آسیب های جسمی حوادث چهارشنبه آخر سال متوجه چشم مصدومان است.

وی با اشاره به اینکه بیشترین آسیب چشمی متوجه قرنیه است، اظهار داشت که تلفات چشمی کودکان و نوجوانان، از بیشترین آسیب‌های حوادث چهارشنبه سوری است که متأسفانه پیامدهای ناگواری به همراه دارد.

رهگذران و تماشاچی ها بیشترین مصدومان این حوادث به شمار می آیند چرا که عاملان انفجارها از عواقب کار خود اطلاع دارند و خود را درگیر نمی کنند اما این رهگذران هستند که در این حوادث مصدوم می شوند.

رئیس انجمن پزشکی ادامه داد که بیشترین آسیب چشمی متوجه قرنیه و لنز چشم است که منجر به خونریزی و حتی آسیب عصب بینایی شده و بینایی فرد غیرقابل برگشت می‌شود.

وی نوجوانان و جوانان را در کانون حوادث چهارشنبه سوری عنوان کرد و گفت که قرنیه به عنوان یک عضو ظریف و ضعیف چشم سریع پاره می‌شود و در این قبیل حوادث، بعضاً نمی‌توان کاری برای مصدوم انجام داد و باید چشم او تخلیه شود.

در حوادث چهارشنبه آخر سال گذشته بیش از ۳ هزار و  ۴۴۶ تن مصدوم شدند که ۸۲۵ مورد آنها دچار سوختگی ۲ و ۳ و ۵۲ نفر دچار قطع عضو شده‌ و  بیشترین تعداد مصدومان چهارشنبه سوری سال گذشته در گروه سنی بین ۵ تا ۱۹ سال بوده و میانگین سنی آسیب دیدگان ۲۲.۴ سال بوده است.


البته هنوز چهارشنبه سوری از راه نرسیده بود که مواد انفجاری سبب کشته و مجروح شدن جمعی از شهروندان شد.

چند شب پیش دو جوان در کرج حین استفاده از این وسایل خطرناک و غیراستاندارد جان خود را از دست دادند و از ابتدای اسفند ماه تاکنون نیز چهار نفر از جمله یک کودک شش ساله در استان البرز در اثر بازی و حمل مواد محترقه دچار آسیب شدند.

هشدار پلیس قم به حادثه آفرینان

پلیس قم بر لزوم خودداری از نگهداری مواد محترقه، تهیه وساخت وسایل آتش بازی بخصوص درمنزل و محل کار تأکید کرد و از والدین خواست به کودکان اجازه ندهند شخصا ازمواد محترقه وآتش بازی استفاده کنند.

رئیس پلیس پیشگیری فرماندهی انتظامی استان قم ادامه داد که باید از حمل مواد محترقه و آتش گیر و انفجاری حتی به مقادیر بسیار کم در جیب لباس و کیف جدا خودداری کرده و نیز ازبرپایی آتش در معابر باریک و درنزدیکی پست های برق یا ایستگاه های تقلیل فشار گاز و پارکینگ های عمومی پرهیز شود.

وی همچنین نسبت به پرتاب مواد آتش زا مانند فشفشه بر روی درخت ها  و پشت بام های منازل و از آتش زدن لاستیک، هیزم، کارتن خالی، کاربیت وامثال آن در واحدهای مسکونی، معابر، کوچه وخیابان هشدار داد.

رئیس پلیس پیشگیری فرماندهی انتظامی استان قم  با اشاره به هماهنگی های صورت گرفته پلیس و دستگاه قضایی استان از برخورد جدی با هنجارشکنان شب چهارشنبه آخر سال خبر داد.

وی گفت: پلیس قم در این شب با قاطعیت تمام با مخلان نظم و امنیت برخورد خواهد کرد و طی هماهنگی های به عمل آمده وسایل نقلیه متخلفان تا پایان تعطیلات نوروز توقیف خواهد شد.

در صورت سوختگی بدن چه کنیم؟

پس از سوختگی بهترین کار این است که قسمت آسیب دیده به مدت ۲۰ دقیقه زیر آب سرد قرار گیرد و سپس از پمادهای سوختگی استفاده شود.

به هیچ عنوان درمان خانگی و استفاده از خمیر دندان، سیب‌زمینی، ماست و...توصیه نمی‌شود؛ زیرا می‌تواند سبب عوارض بیشتر شود.

اما در سوختگی‌های عمیق‌تر قرار دادن محل سوختگی زیر آب سرد توصیه نمی‌شود، زیرا باعث کاهش دمای بدن فرد می‌شود. بنابراین باید سریعا به مرکز درمانی مراجعه شود.

در اندام‌هایی که دچار خون‌ریزی شدید می‌شوند، بهترین کار قبل از مراجعه به پزشک استفاده از پانسمان فشاری و بالا نگه داشتن عضو تا کم شدن خون‌ریزی است.

اگر فردی دچار قطع عضو شده باشد، باید عضو قطع شده را در پارچه تمیز پیچیده و سپس آن را درون کیسه پلاستیکی بگذارند و عضو را در آب و یخ قرار دهند و به بیمارستان مراجعه کنند. باید دقت شود عضو قطع شده در تماس مستقیم با یخ نباشد، زیرا باعث آسیب دیدن بافت‌ها می‌شود.