میانبر افزایش رزق و روزی/دارویی که ترس را درمان می کند

به گزارش خبرنگار گروه اندیشه  خبرگزاری شبستان، حیات آدمی در سایه آراستگی به برخی اوصاف و ویژگی ها است که معنای زندگی به خود گرفته و مسیر تحقق مقامِ خلیفه اللهی را برای انسان هموار می کند، اما علی رغم استعداد و توانمندی این اوصاف و فضایل، در اغلب اوقات و در اثر همراه شدن با روزمرگی ها و با توجیه گرفتاری و مشغله از آنها غفلت می کنیم، غفلتی که ما و زندگی مان را آماج عواقب سوء کرده و از ریل کمال و فلاحی که خدای متعال در نظر دارد، خارج می کند.

ازجمله ویژگی هایی که حال سبک زندگی را خوب کرده و به آن توان حیات و اثربخشی می دهد، «احسان و نیکوکاری» است که آثار و برکات ملموس آن در کنار توصیه آیات و روایت، ضرورت اهتمام به آن را به خوبی نشان می دهد.

از این رو، 14 اسفند که در تقویم رسمی کشور عنوان «روز احسان و نیکوکاری» گرفته، فرصتی است مغتنم که علاوه بر توجه به این مهم، سعی در احیای روح آن در سبک زندگی هایمان داشته باشیم و در آستانه بهار طبیعت، از طریق اهتمام به آن، حیات مان را دستخوش «اَحسن الحال» کنیم.

باید توجه داشت «احسان»، در آیات و روایات به کرات مورد تاکید قرار گرفته و برای آن برکات و آثار بسیاری تصریح شده است که بیش و پیش از همه به خود فرد می رسد، چنان که امیرالمومنین امام علی(ع) فرمودند: «سودى كه شما از آنچه بخشيده ايد مى بريد بيشتر از سودِ كسى است كه با خواهش از شما چيزى به او مى رسد» و نیز در آیه 107 سوره مبارکه اسراء است که: «إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ؛ اگر نيكى كنيد به خود نيكى كرده‏ ايد».

علاوه بر این، در آیات و رویات است که خداوند خود صدقه را می گیرد: «أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ هُوَ يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَيَأْخُذُ الصَّدَقَاتِ؛ آيا ندانسته‏ اند كه تنها خداست كه از  بندگانش توبه را مى ‏پذيرد و صدقات را مى‏ گيرد»(توبه، 104) این یعنی در صدقه و انفاق و احسان در حق دیگران، خدا بدون واسطه پذیرای عمل انسان می شودکه همین یک اثر برای آنکه ما را نسبت به این عمل تشویق کند، کافی است.

خداوند در آیه 134 سوره مبارکه آل عمران می فرماید: «الَّذِینَ ینفِقُونَ فِی السَّرَّاء وَالضَّرَّاء وَالْکاظِمِینَ الْغَیظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللّهُ یحِبُّ الْمُحْسِنِینَ؛ همانها که در توانگری و تنگدستی انفاق می کنند؛ و خشم خود را فرو می برند؛ و از خطای مردم می گذرند، و خدا نیکوکاران را دوست دارد».

همچنین، در آیه 274 سوره مبارکه بقره فرموده است: «الَّذِینَ ینفِقُونَ أَمْوَالَهُم بِاللَّیلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلاَنِیةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَیهِمْ وَلاَ هُمْ یحْزَنُونَ؛ آنها که اموال خود را، شب و روز، پنهان و آشکار، انفاق می کنند، مزدشان نزد پروردگارشان است، نه ترسی بر آنهاست، و نه غمگین می شوند».

همین یک آیه و وعده برحق الهی کافی است که بدانیم یکی از کم هزینه ترین، آسان ترین و سریع ترین راه ها در درمانِ ترس ها و غم ها که انسان امروز به آن مبتلا است، انفاق و احسان است، یعنی در سایه کمک به دیگران و رفع غم از چهره دردمندان و نیازمندان است که دردها و غم های ما رنگ می بازد اما گاه ماه با غفلت از این راه در دسترس و میانبر، تن به مصرف دارو و هزینه های گزاف می دهیم تا غم ها و ترس های مان را برطرف کنیم.

شاید برخی فکر کنند با انفاق و احسان در حق نیازمندان، از اموال آنها کاسته می شود و اساساً لزومی نمی بینند که دسترنج خود را برای رفع نیاز دیگران استفاده کنند و معمولاً هم با توجیه «چراغی که به خانه روا است به مسجد حرام است!» از کمک به دیگران سر باز می زنند، این در حالی است که بنابر آموزه های دینی، انفاق و احسان نه تنها سبب کاهش مال نمی شود بلکه به آن برکت داده و ابواب روزی را به روی انسان می گشاید، چنان که خدای متعال در آیه 261 سوره مبارکه بقره این مهم را بیان کرده و می فرماید: «مَّثَلُ الَّذِینَ ینفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ کمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِی کلِّ سُنبُلَةٍ مِّئَةُ حَبَّةٍ وَاللّهُ یضَاعِفُ لِمَن یشَاءُ وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ؛ کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می کنند، همانند بذری هستند که هفت خوشه برویاند، که در هر خوشه، یکصد دانه باشد، و خداوند آن را برای هر کس بخواهد (و شایستگی داشته باشد)، دو یا چند برابر می کند، و خدا (از نظر قدرت و رحمت،) وسیع، و (به همه چیز) داناست».

این آیه شریفه به خوبی چندبرابر شدن مال در اثر انفاق را تصریح کرده و به انسان اطمینان می دهد که در اثر کمک مالی به فقرا و نیازمندان، نخستین کسی که بهره مند شده و از برکات مالیِ چنین گذشتی بهره می برد، خود او است چراکه مال اش فزونی و برکت می گیرد.

علاوه بر آیات وحی، روایات ائمه معصومین علیهم السلام که در واقع تفسیر آیات شریفه قرآن است نیز بر انفاق و آثار و برکات آن صحه گذاشته و آن را از کلیدهای موفقیت انسان معرفی می کنند.

از امام صادق(ع) است که فرمودند: «هر کس فقیر مسلمانی را با پیراهنی بپوشاند یا او را به چیزی یاری دهد که هزینه زندگی وی را تامین می کند، خدا هفت هزار فرشته بر او می گمارد که برای هر گناهش تا روزی که در صور دمیده شود، مغفرت می طلبند.»(کافی، ج2، صص204 و 205)

علاوه بر آثار اخروی، در روایات، آثار دنیاییِ صدقه و انفاق و احسان آدمی نیز تشریح شده است، چنان که به عنوان یکی از راه های درمان بیماری از آن یاد می شود، امام کاظم(ع) می فرمایند: « بیماران خود را با صدقه درمان کنید، براى اجابت دعا چیزى بهتر از صدقه نیست و براى درمان بیماران چیزى مفیدتر از آن نمى باشد.»(میزان الحکمه، حدیث 10366)

علی رغم چنین تصریحی، گاه ما حاضریم از مطب این دکتر به مطب دیگری برویم و هزینه های سنگین دارو و درمان را بپردازیم اما کمی هوای فقرا و دردمندان اطراف مان را نداشته باشیم تا در سایه اندک توجه به آنها، بیماری هایمان شفا یابد.

علاوه بر این، در سایه احسان و نیکی است که عمر آدمی افزایش می یابد؛ از امام کاظم(ع) است که فرمودند: «هر كه زبانش صادق باشد اعمالش تزكيه است، هر كه فكر و نيّتش نيك باشد در روزيش توسعه خواهد بود، هر كه به دوستان و آشنايانش نيكي و احسان كند، عمرش طولاني خواهد شد.»(تحف العقول، ص388)

بنابر این، می توان چرایی این همه تاکید و توصیه آیات و روایات به احسان و نیکوکاری در حق یکدیگر را دریافت چراکه در سایه آن است که آرامش آدمی تامین شده و مشکلاتی همچون تنگی معیشت، بیماری، ترس ها و غم های او برطرف می شود. علاوه بر این آثار فردی، اینکه فقرا و نیازمندان افراد جامعه را دغدغه مند رفع نیاز خود ببینند باعث می شود احساس یاس و بی انگیزگی و خشم های فروخورده ناشی از تبعیض و فواصل طبقاتی از میان رفته و در پی آن از آسیب هایی همچون دزدی، رفتارهای غیرقانونی و فساد در سطح اجتماع کاسته شود.

لذا به نظر می رسد، این روزها که مشکلات اقتصادی گریبانگیر عموم جامعه شده و بیش از همه طبقات محروم را تحت فشار قرار داده و نیز در آستانه بهار طبیعت که فرصت شادی همه از هر قشر و طبقه ای است، می توان با داشتن روحیه احسان و نیکوکاری و توجه به دیگران و انتخاب دیگرخواهی به جای خودخواهی، علاوه بر زدن رنگ شادی به فضای جامعه، حال سبک زندگی را نیز خوب کرده و از بسیاری از بیماری هایی که به انها مبتلا شده، نجاتش اش دهیم و چه فرصتی بهتر از امروز یعنی روز احسان و نیکوکاری.