به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، سطح زیر کشت گندم در دنیا بیش از 250 میلیون هکتار است و تولید کل آن در جهان بیش از 500 میلیون تن گزارش شده. متوسط عملکرد آن در جهان در هر هکتار بیشتر از 2000 کیلوگرم است. کشورهای عمده تولید کننده گندم جهان دانمارک، هلند، فرانسه، بلژیک و آلمان و کشورهای عمده صادرکننده آن دانمارک، هلند، فرانسه، بلژیک، آمریکا، استرالیا، کانادا، آرژانتین و عربستان هستند. متوسط مصرف سرانه گندم در جهان 130 کیلوگرم و در ایران 220 کیلوگرم است. سطح زیر کشت این گیاه در ایران تقریباً 6.5 میلیون هکتار است که 4.2 میلیون هکتار آن با کشت دیم و 2.3 میلیون هکتار آن با کشت آبی عمل می آید.
کشورمان بر اساس گزارش «سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد» سیزدهمین تولیدکننده بزرگ گندم جهان است. دی ماه سال جاری مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده بود که تولید حدود ۱۳.۵ میلیون تن گندم برای سال زراعی ۹۸-۹۷ هدف‌گذاری شده است.
وزارت جهاد کشاورزی در این باره به نقل از «اسماعیل اسفندیاری پور» نوشته بود: «برای سال زراعی جاری تولید ۱۳.۵ تا ۱۴ میلیون تن گندم پیش بینی شده که علاوه بر تامین نیازهای داخلی، برای ذخیره استراتژیک هم خواهد بود. این در حالی است که در سال زراعی 97 ، 11 میلیون تن گندم تولید شده است. آخرین آمارها از استان های کشور نشان می دهد تا ۲۸ آذر ماه امسال از 2 میلیون هکتار برنامه کشت گندم آبی، یک میلیون و ۸۵۰ هزار هکتار اراضی زیر کشت رفته و امیدواریم با تکمیل و دریافت آمار نهایی برنامه دو میلیون هکتار محقق شود.»
حالا در جدیدترین آمارها اسفندیاری پور از رشد ۱.۵ درصدی سطح زیر کشت گندم به میزان ۵ میلیون و ۸۴۳ هزار هکتار در سال زراعی جدید خبر داده است. مجری طرح گندم درباره آخرین وضع سطح زیر کشت گندم در سال زراعی ۹۸-۹۷ به باشگاه خبرنگاران جوان گفته است: «مجموع سطح زیر کشت گندم در سال زراعی ۹۸-۹۷، ۵ میلیون و ۸۴۳ هزار هکتار و سال گذشته ۵ میلیون و ۷۶۶ هزار هکتار بوده که این امر بیانگر رشد ۱.۵ درصدی سطح زیرکشت گندم است. مزارع گندم از لحاظ کیفیت سبز، یکنواختی و تراکم جز سال‌های مطلوب تولید گندم است چرا که در اکثر استان‌ها بارندگی بیش از ۱۰ میلی متر بوده است.»
اسفندیاری پور ادامه داده است: «براساس آخرین آمار تا ۲۳ بهمن، میزان بارندگی در سال زراعی جدید نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۴۰ درصد و بلندمدت ۲۵ درصد رشد داشته است و تنها استان‌های خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و یزد میزان بارندگی کمتر از سال گذشته است. با توجه به شرایط مساعد و پراکنش بارندگی پیش بینی می‌شود که تولید گندم در سال زراعی جدید به ۱۳.۵ تا ۱۴ میلیون تن برسد.»
یادآور می شود: با وجود جمعیت ۳۵ میلیون نفری در سال ۵۵-۵۶، یک میلیون و ۱۴۰ هزار تن، معادل ۳۰ درصد تولید داخل، گندم به کشور وارد می شد، در حالیکه در سال زراعی ۹۷-۹۶، علی رغم رشد جمعیت به حدود ۸۲ میلیون نفر، نیازی به واردات نداریم. با وجود افزایش ۱۲ درصدی سطح زیر کشت نسبت به ۴۰ سال اخیر، تولید گندم حدود ۳۵۳ درصد رشد داشته است. سطح زیر کشت گندم در سال زراعی ۹۷-۹۶ را ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار است. با وجود افزایش ۱۲ درصدی سطح زیر کشت گندم نسبت به سال زراعی ۵۵-۵۶، اما عملکرد، ۲۹۰ درصد در هکتار افزایش یافته است که این امر بیانگر مجموع اقدامات فنی و افزایش عملکرد در واحد سطح اتفاق افتاده است. طی ۴۰ سال اخیر، متوسط مجموع گندم آبی و دیم از ۸۵۰ کیلوگرم در هکتار به ۲ هزار و ۴۸۰ کیلوگرم در هکتار افزایش یافته است.
در سال‌های قبل از انقلاب، ۳۰ درصد نیاز کشور از طریق واردات تامین می‌شد این درحالی است که طی سه سال اخیر به سبب تلاش کشاورزان و لطف خدا نیازی به واردات نداریم و تمامی نیاز کشور از طریق تولید داخل تامین می‌شود. با توجه به وضع مطلوب مزارع گندم برای سال زراعی ۹۸-۹۷، انتظار می‌رود که کل نیاز کشور از طریق تولید داخل تامین شود تا همچنان از واردات بی نیاز شویم.
سال زراعی ۹۷-۹۶، گندمکاران از حیث فروش، ۹ میلیون و ۵۰۰ هزارتن گندم به مراکز دولتی، ۱۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان درآمد کسب کرده اند، البته با احتساب ۱۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تن گندم تولیدی، درآمد کشاورزان از ۱۷ هزار و ۷۷۰ میلیارد تومان فراتر خواهد رفت. ناگفته نماند که درآمد کشاورزان با ۴۰ سال اخیر قابل قیاس نیست.
در طرح خودکفایی گندم تا پایان برنامه ۱۴۰۵، تنها تامین نیاز داخل و چند درصد بیشتر برای ضریب اطمینان در دستور کار است و به سبب نبود مزیت، برنامه‌ای برای صادرات تعریف نکرده ایم. براساس برآورد‌های اولیه تا سال ۱۴۰۵، سالانه حدود ۱۴ میلیون و ۸۰۰ تا ۱۵ میلیون تن گندم براساس سرانه مصرف متناسب با رشد جمعیت باید در داخل تولید شود./
نظر شما