«نصرت الله تاجیک» در گفت و گو با خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری شبستان با اشاره به مزایای استفاده از فضایی که کنفرانس امنیتی مونیخ برای سیاست خارجی ایران می تواند باز کند، گفت: امسال با توجه به رویکرد ترامپ به ایران سیاست خارجی ما شرایط ویژه ای را تجربه می کند و نیاز داریم با بازیهای دیپلماتیک و لابیگریها یک فضای وسیعتر برای سیاست خارجی خود خلق کنیم زیرا پنجاه و پنجمین کنفرانس امنیتی مونیخ از روز جمعه به مدت 3 روز با حضور تعدادی از سران و وزرای کشورهای مختلف صحنه بحث و گفت وگو درباره چالش های امنیتی جهان است و مهمترین چالش امنیتی جهان نیز مسائل خاورمیانه و دخالتهای نا روای امریکا در این منطقه است. اگر چه دوران پسا داعش شرایط سخت تری برای منطقه رقم زده و شرایط را تیره و تارتر کرده است اما در مقابل هم اکنون فضای بین‌المللی و منطقه‌ای روشن‌تر شده و به وضوح می توان دید که حضور آمریکا در کشورهای منطقه از جمله سوریه، عراق و افغانستان نه تنها کمکی به تحولات مثبت امنیتی نکرده بلکه باعث بهم ریختگی روز افزون چهره ژئوپلیتیکی منطقه و از بین رفتن توازن ژئوپلیتیکی بین کشورهای این منطقه شده است.
این دیپلمات کشورمان با یادآوری این که بعد از اقدامات ترامپ همچون اعمال تحریم ها و سلسله اقداماتی که برای منزوی ساختن ایران و سپس شوراندن مردم علیه حکومت به منظور حداقلی تغییر رژیم و حداکثری ایجاد جنگ داخلی و فروپاشی کشور دنبال می کند، این کنفرانس می تواند یک ظرفیت های خوبی برای ما فراهم سازد، افزود: دیپلماسی باید به دنبال فراهم کردن موقعیت ها برای خلق فضای تنفسی در کشور به کار گرفته شود و این امر می تواند از طریق حضور در چنین کنفرانس هایی که به صورت یک مجمع جهانی امنیتی عمل می کند صورت بگیرد. زیرا اقدامات آمریکا نه فقط روند توسعه‌ای منطقه را به عقب انداخته و منابع محدود آنها را صرف خرید تسلیحاتی کرده، بلکه زیرساخت‌های بومی بیشتر کشورهای را نیز مضمحل کرده و چسبندگی اجتماعی کشورهای خاورمیانه را به دست فنا سپرده است.
وی ادامه داد: برای جلوگیری از این اضمحلال و پارگی سیاسی اجتماعی، کلید مشکلات این منطقه طراحی و اجرای طرح توسعه سیاسی اجتماعی در قالب همکاری اقتصادی منطقه‌ای و بر اساس اصل استفاده از مزیت‌های نسبی برای بهبود شرایط زیستی مردم هر کشور است. با توجه به زمینه‌‌هایی که از سال 2011 باعث تقویت و گسترش خشونت و تروریسم در منطقه شد و تحولاتی که از سال 2015 با امضاء برجام در روابط بین المللی ایران وقوع یافت، و از آن جا که اقدامات ترامپ و همپیمانان منطقه ای آمریکا همچون ترکیه، عربستان و قطر به دنبال شروع بهار عربی نتیجه عکس داده که مجبور به عقب نشینی و تغییر شکل فعالیتهایشان شده است لذا زمینه برای طرح و پیگیری چنین الگوهای رفتاری مهیا است و این یک ارزش افزوده برای سرمایه گذاریهای مادی و معنوی ما در سوریه و خاورمیانه بوده و از طریق چنین اجلاسی می توانیم این برد را تبدیل به سرمایه اجتماعی در سیاست خارجی کنیم.
تاجیک به دیگر اقدامات رئیس جمهوری آمریکا برای سخت تر کردن شرایط منطقه نیز اشاره کرد و گفت: آمریکا امروز تلاش دارد تا وضعیت منطقه را به گونه ای در هم بریزد که کارخانه های اسلحه سازی آن بیشتر سود ببرند و باید این اقدامات خرابکارانه ترامپ برای جهانیان تبیین شود زیرا کلید مشکلات این منطقه طراحی و اجرای طرح توسعه سیاسی اجتماعی در قالب همکاری اقتصادی منطقه ای و بر اساس اصل استفاده از مزیت های نسبی برای بهبود شرایط زیستی مردم هر کشور است و در دوران پساداعش این طرح زمینه اجراdی دارد. در این راه باید همه و از جمله اروپا که نه تنها حلقه اول امنیتی خاورمیانه بلکه حلقه اول تمدنی و گفتمانی با خارومیانه است را همراه و نقطه فشاری علیه آمریکا کرد.
این دیپلمات کشورمان افزود: باید از توانمندی های همه کشورهای علاقمند و سازمان های منطقه ایی و بین المللی بهره برد و به جای جنگ و خشونت و تشدید قطب بندیهایی که بیشتر ناشی از رویکردهای آمریکا و ترامپ است به دنبال ایجاد صلح و ثبات باشیم. اجرای چنین طرحی هم تاکید بر مدل رفتار منطقه ای ایران خواهد بود، هم می تواند به تالمات و جراحات مردم سوریه پایان دهد و مردم و بعضی از کشورهای دیگر نیز جذب کند و هم بازار بزرگی برای تولید کالا و خدمات، ایجاد اشتغال برای جوانان و شهروندان تمامی کشورهای منطقه و گردش ثروت در آن را فراهم کند. اجرای طرح های توسعه منطقه ائی از جمله اقداماتی است که می تواند چهره اقتصادی منطقه را عوض کند.
تاجیک اجلاس امنیتی مونیخ را فرصتی برای تبیین این رویکرد در مقابل اوضاع کنونی منطقه برای جهانیان دانست و خاطرنشان کرد: در این کنفرانس می توان خطاهای آمریکا در منطقه و اهداف غیر شفاف آن را برای جهانیان و افکار عمومی روشن کرد.
سفیر پیشین ایران در اردن با تاکید براین نکته که با توجه به تمرکز اروپا بر فضای گفتمانی شرق این قاره یعنی خاورمیانه و اینکه اروپا درک بهتری نسبت به آمریکا از تحولات سیاسی اجتماعی خاورمیانه و مخصوصا" ابعاد و تبعات امنیتی این تحولات دارد گفت: این کنفرانس موقعیت ویژه ای را برای تبیین سیاست های جمهوری اسلامی ایران فراهم کرده است و از این اجلاس می توان برای یار کشی، اجماع سازی و اقناع افکار عمومی بهره برد. زیرا اوضاع خاورمیانه بطور عام و دخالتهای ناروا و اهداف غیر شفاف آمریکا که حتی وزیر خارجه فرانسه را نیز گیج کرده است بطور خاص روز به روز به سمت پیچیدگی، غیر قابل حل شدن و تشدید گسلهای سیاسی اجتماعی و از جمله جنگهای طایفی و مذهبی پیش میرود. وخامت اوضاع می تواند پای همسایگان و کشورهای این منطقه و قدرتهای فرامنطقه ای را نیز بیشتر به میدان درگیریها بکشاند و جنگهای نیابتی را به جنگهای رو در رو تبدیل کند.
وی یادآور شد: در این اجلاس مسائل امنیتی جهان مورد توجه حاضران است و این فرصت فراهم می شود تا چه در مذاکرات دو جانبه و چه در دیدارهای چند جانبه یا سخنرانی ها برای یارگیری و اجماع سازی در مقابل اقدامات ترامپ اقدام شود اما خود اجلاس مونیخ برای ما نیز نکات آموزنده بسیاری دارد.
تاجیک با اشاره به اینکه متولی این کنفرانس، بخش خصوصی است و مقامات مدعو حتی دولتیها، تصمیمی نمی‌گیرند و فقط درباره مسائل مختلف گفت‌وگو و تبادل نظر می‌کنند، گفت: این امر اجازه می دهد مشارکت‌کنندگان چنین اجلاسی حتی مسئولان دولتی فارغ از دغدغه های مواضع رسمی در یک محیط کارشناسی و دانشگاهی مستقل دغدغه های خود را مطرح و نظرات دیگران را بشنوند زیرا فلسفه شکل‌گیری کنفرانس امنیتی مونیخ که از پنجاه و پنج سال پیش در شهر مونیخ آلمان غربی در اوج جنگ سرد دو بلوک شرق و غرب آغاز شده است، نشست کارشناسان امنیتی در بخش خصوصی بوده است. نشستی که از نظر جمع‌شدن مقامات امنیتی، شباهت زیادی به نشست اقتصادی در داووس سوئیس دارد و برای همین به داووس امنیتی مشهور شده است.
این دیپلمات کشورمان ادامه داد: این امر تاکید دیگری بر نیاز کشور به تقویت و شکل گیری اتاقهای فکر در بخش خصوصی است تا نهادهای مطالعاتی مستقل توسط بخش خصوصی برای ارائه دیدگاه‌ها و نتایج تحقیقات نوآورانه و خارج از چهارچوبها و نگرشهای سنتی هر چه سریعتر شکل گیرند زیرا به نظام بوروکراتیک کشور امیدی نیست و قدم اول ایجاد ساختار و آمادگی داخلی نظام اداری کشور برای کمک، بسیچ و تشویق بخش خصوصی به منظور پایه گذاری و موفقیت چنین موسساتی است تا ایده هائی نظیر آنچه در فوق آمد یعنی طراحی و اجرای طرح توسعه سیاسی اجتماعی در قالب همکاری اقتصادی منطقه ای از دل اجلاس مونیخ بیرون امده و فضای نظامی و امنیتی پنجاه و پنجمین اجلاس مونیخ 2019 را تبدیل به بازار همکاریهای اقتصادی برای تشکیل صندوق توسعه منطقه ایی کرد تا فرصت برگزاری شعبده بازی دیگران را گرفت! در اینصورت ما باید به دنبال ایجاد برنامه کاری (Agenda Setting) برای حل مشکلات خاورمیانه و مشخصا مسائل سوریه، یمن و جلوگیری از گسترش خشونت، نظامی‌گری و تروریسم و چگونگی حل آنها از سوی این اجلای باشیم.
تاجیک خاطرنشان کرد: لازمه این امر اینست که سیاست خارورمیانه ائی مان را که مزیت نسبی سیاست خارجی کشور است با روش یارگیری و اجماع سازی اساس رژیم امنیت منطقه ای نموده تا ظرفیت دور کردن خشونت از منطقه و ایجاد ثبات برای تامین زیر ساختهای توسعه و رفاه مردم تمامی کشورها را داشته باشد. در اینصورت افزایش قدرت بازدارندگی نرم و سخت ما نه تنها نباید منجر به افزایش سطح تنش های منطقه ائی شود، بلکه بر عکس باید از این قدرت و مخصوصا" نوع نرم آن برای ایجاد زمینه های گسترش همکاریهای اقتصادی در سطح تمامی بازیگران و رفاه عمومی مردم منطقه استفاده کنیم./
نظر شما