خبرگزاری شبستان: یکی از نعمت های بزرگی که خداوند به آدمی عطا کرده، زبان و سخن گفتن است، چراکه انسان با سخن گفتن می تواند اطلاعات، آگاهی ها و عواطف و احساساتش را با دیگران به تبادل گذارد. اگر این سخن در جایگاه نادرست به کار رود جز پیامدهای ناگوار برای خود فرد و دیگران نخواهد داشت.
زبان در آیات و احادیث
همانطور که خداوند رحیم در کتاب آسمانی تاکید کرده است؛
"و قل لعبادی یقولوا التی هی احسن ان الشیطان ینزع بینهم ان الشیطان کان للانسان عدوا مبینا؛"
ای محمد بندگانم را بگو که همیشه سخن بهتر را (در مقام تکلم) بر زبان آرید (و هرگز حرف زشت مگویید) که شیطان چه بسیار (به یک کلمه زشت) میان شما دشمنی و فساد برمی انگیزد. دشمنی او با آدمیان واضح و آشکار است.
در این مورد حضرت علی(ع) می فرمایند: "فکرتم تکلم تسلم من الزلل"
اول فکر کن آن گاه سخن بگوی تا از لغزش ها سالم و محفوظ بمانی.
آفات زیان:
غیبت کردن
تهمت زدن
سخن چینی
دشنام و ناسزاگویی
بیهوده گویی و زیاده گویی
عیب گویی و عیب جویی همه و همه از آفات زبان است که انسان را به لبه پرتگاه گناه و گاهی ته پرتگاه می کشاند.
"غیبت" یکی از آفات های زبان که در این یاداشت به آن پرداخته می شود.
غیبت :
"غیبت نیست که، صحبته؛ حرف حقو می گم غیبت که نمی کنم؛ خاک براش خبر نبره؛ این کار و نکنه منم پشت سرش نگم " این جملات را بارها در زندگی روزمره شنیده ایم و یا بر زبان جاری کرده ایم، گاها با اینکه از این رفتار ها بیزار هستیم اما به کرات استفاده می کنیم.
در یک گزارش میدانی از افراد هیچ کدام دوست نداشتند پشت سرشان غیبت شود، اما خود گاها مرتکب این خطا می شدند، با اینکه این رفتار را یک آفات می دانند!!!
بنا براین هیچ فردی دوست ندارد جمعی یا فردی پشت سرش سخن گوید و هنگامی متوجه شود به شدت ناراحت و گاها با این موضوع برخورد می کند.
مشکل برخی از افراد این است که درباره غیبت کردن و آفات آن، آگاهی ندارند و نمی دانند برخی از سخنان روزمره که پشت سر دیگران گفته می شود حال در جایگاه گوینده یا شنوده باشند، حکم غیبت را دارد و مرتکب گناه بزرگی می شوند.
غیبت کردن در لغات به معنای؛
"پشت سر کسی بدگویی کردن، عیب او را گفتن، زشت یاد کردن"
معنای غیبت از دیدگاه اسلام
انسان در غیاب و پشت سر مؤمن، عیوب و نقایص او را در قالب سخن و گفتار یا با اشاره و حرکات، بیان نماید؛ به طوری که اگر بشنود، ناراحت و آزارده خاطر شود.
حدیثی از امام جعفر صادق (ع) در باب غیبت:
«وجوه الغیبة تقع بذکر عیب فی الخلق و الفعل و المعاملة و المذهب و الجهل و اشباهه...»
غیبت آنست که انسان عیوب (برادر مسلمان خویش را) در مورد اندام، اعمال، معاشرت و تعامل با دیگران، مذهب، نادانی و نظایر آنها را برای دیگران فاش سازد.
غیبت کردن یکی از گناهان کبیره است، که در برخی موارد با آبروی شخص بازی و به دل شکست آن شخص منجر می شود، که خود گناهی دیگر است که با عذر خواهی هم پاک نمی شود بلکه باید به نحوی، دل آن فرد را نیز بدست آورید که از شما خشنود و راضی باشد.
غیبت جنبه حق الناس دارد اگرشخص دسترسی به صاحب غیبت را دارد از او عذرخواهی نماید و اگر دسترسی بطرف ندارد یا از دنیا برای او استغفار نموده و عمل نیک انجام دهد شاید به برکت آن خدای متعال وی را مورد بخشش قرار دهد.
در سوره حجرات آیاتی داریم که به صراحت از زشتی غیبت سخن می گویند:
"و لا یغتب بعضکم بعضا ایحب احدکم ان یأکل لحم اخیه میتا فکرهتموه و اتقوا الله ان الله تواب رحیم"
و بعضی از شما از برخی دیگر غیبت نکند آیا یکی از شما دوست می دارد که گوشت برادر مرده اش را بخورد که از آن تنفر دارید و از خدا پروا کنید که بی شک خداوند توبه پذیر و مهربان است.
شیخ بهایی فرموده است: "اگر از یکی از دو نفر به طور نامعلوم بدگویی کند آن هم غیبت است، مثل این که دو نفر قاضی در شهر باشد و او بگوید یکی از آن دو نفر فاسق است. اگر در حضور طرف بدش را بگوید غیبت نیست اگر چه حرام است از نظر آزاری که به او رسانده، مگر به قصد پند و اندرز و اگر در مقام نهی از منکر بد کسی را بگوید، غیبت حرام نیست.
در روایاتی پیامبر اعظم(ص) از آفات غیبت فرمودند:
"شخصی را روز قیامت در محکمه عدل الهی می آورند و نامه عملش را به او می دهند، متوجه می شود که از کارهای خوب او در نامه عملش خبر نیست، می گوید: خدایا! این نامه عمل من نیست؛ من در آن عبادت هایم را نمی بینم!
به او گفته می شود:
خداوند هیچ گاه خطا و نسیان نمی کند. اعمال تو با غیبت کردن از بین رفته است.
سپس شخص دیگری را می آورند و نامه عملش را به او می دهند، می بیند که خوبی های بسیاری در آن وجود دارد.
می گوید: خدایا! این نامه عمل من نیست، من چنین طاعاتی را انجام نداده ام. به او گفته می شود: چون فلان شخص از تو غیبت و بدگویی کرده، حسنات و کارهای نیک او به نامه عمل تو منتقل شده است."
نتیجه...
غیبت کردن به عنوان یکی از آفات زبان، نه تنها جایگاه و شخصیت فرد را نزد دیگران از بین می برد، بلکه دردناک تر آن است که ما همه مسافران آخرت هستیم و اندک اندوخته های نیکی که در کوله بار خود نهاده ایم را با رذایل اخلاقی در محکمه عدل الهی از دست می دهیم.
پایان پیام/
نظر شما