به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، دوشنبه 15 بهمن ماه برای چهارمین بار یک میلیون بشکه نفت‌خام سبک در بورس انرژی عرضه می شود که در مرحله چهارم عرضه نیز همانند نوبت قبل حجم خرید حداقل تعداد ۳۵ هزار بشکه و قیمت پایه ۵۶ دلار و ۲۴ سنت برای هر بشکه تعیین شده است.
بنابراین گزارش، مرحله نخست عرضه نفت خام در بورس انرژی ششم آبان با حجم یک میلیون بشکه آغاز شد که هشت محموله 35 هزار بشکه‌ای (معادل 280 هزار بشکه) به فروش رسید. در مرحله نخست عرضه نفت خام در بورس انرژی سه کارگزاری، محموله های نفتی را به نرخ بشکه ای 74 دلار و 85 سنت خریدند.
«اسدالله قره خانی» پس از انجام این مرحله از عرضه نفت در بورس به شبستان گفته بود: «با توجه به اینکه فروش نفت در بورس مخاطراتی را دارد و نیاز به تضامین سنگین دارد و فروشش با توجه به اینکه مورد تحریم آمریکا قرار می گیرد و با علم به اینکه انتقال پولی آن ممکن است با مشکل مواجه شود ولی برای اولین روز رضایت بخش و موفقیت آمیز بود.»
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی اضافه کرده بود: «برخلاف سال 90 و 91 که عرضه نفت خام در بورس موفقیت آمیز نبود اما روز گذشته (۶ آبان) این موضوع برای اولین روز کاری رضایت بخش بود. سال های گذشته که فضای فروش نفت محدودیت های فعلی را نداشت ما می توانستیم بخش خصوصی واقعی را وارد کنیم تا بورس نفت در دست ایران در خاورمیانه باشد و نه تنها نفت مان را در بورس عرضه می کردیم بلکه شاید خیلی از خریدارها می آمدند و در بورس ایران نفت شان را می خریدند و خیلی از فروشنده های کوچک در بورس ایران نفت شان را عرضه می کردند و درآمد خوبی نیز برای کشور کسب می شد.»
«قره خانی» گفته است: «اگر این اتفاق می افتد بخش خصوصی ما جان می گرفت و حرفه ای می شد و سرمایه گذارهای کوچک می توانستند در این بخش جمع شوند که متاسفانه این اتفاق نیفتاد ولی در حال حاضر که بر اساس اضطرار نفت ما در بورس عرضه می شود این اضطرار نیز خوب و به نفع کشور است.
سخنگوی کمیسیون انرژی با اشاره به اینکه با فروش نفت خام در بورس ما به این سمت و سو می رویم که صرفا دولت فروشنده و تعیین کننده برای فروش نفت و معاملات آن نباشد، گفته بود: «با این کار بخش خصوصی وارد و به این طریق بخش خصوصی نیز تقویت می شود. بسیاری از کشورهای منطقه در حال حاضر همانند امارات به بحث فروش نفت در بورس ورود پیدا کرده اند و کشورهایی مانند چین و مکزیک نیز بورس نفت را ایجاد کردند ما نیز باید در همین راستا حرکت کنیم و از عرضه نفت در بازار بورس حمایت کنیم.»
پس از آن بیستم آبان ماه مرحله دوم فروش نفت در بورس انرژی ساعت 14 و 30 دقیقه با عرضه 700 هزار بشکه نفت خام به نرخ 71 دلار و 59 سنت آغاز شد. در این مرحله 700 هزار بشکه نفت خام به نرخ بشکه ای 64 دلار و 97 سنت معامله شد. «بهروز نعمتی»، سخنگوی هیئت رییسه مجلس در مورد عرضه نفت خام در بورس به شرکت های خصوصی به شبستان گفته است: «ما معتقدیم هر اقدامی که انجام می شود باید با دقت و با نظرات کارشناسی انجام شود البته این طرح ها باید با دقت و نظارت و قانونمندی انجام شود اینکه هر فردی بخواهد صادرات نفت خام ما را انجام دهد پذیرفتنی نیست چرا که ما معتقدیم اگر قرار است صادرات نفت انجام شود باید به صورت شفاف و قانونمند باشد یعنی باید سازوکار قانونی اش در نظر گرفته شود. اگر قانون شفاف باشد و به صورت روشن ارایه شود و بحث خرید و فروش دقیق مشخص باشد کسی نمی تواند از آن سوءاستفاده کند. ما معتقدیم ارایه نفت خام در تابلوی بورس قانونمند است و امکان سوءاستفاده از آن وجود ندارد.»
مرحله نخست عرضه نفت خام در رینگ بین‌الملل بورس انرژی ششم آبان‌ماه امسال با عرضه یک میلیون بشکه نفت خام سبک اجرا شد و سه خریدار ۲۸۰ هزار بشکه نفت را به قیمت ۷۴ دلار و ۸۵ سنت برای هر بشکه را خریداری کردند، در دومین مرحله یعنی روز بیستم آبان‌ماه ۷۰۰ هزار بشکه نفت خام سبک شرکت ملی نفت ایران عرضه شد که سرانجام پس از رقابت خریداران، همه نفت عرضه شده با قیمت ۶۴ دلار و ۹۷ سنت به ازای هر بشکه فروخته شد.
در ادامه سومین مرحله فروش نفت خام در بورس با عرضه یک میلیون بشکه نفت خام سبک ایران به نرخ بشکه ای52 دلار و 42 سنت در اول بهمن ماه انجام شد. وزارت نفت خبر داده که این دوره نسبت به ۲ دوره پیشین تغییر مهمی داشت، نخست اینکه میزان پیش پرداخت از ۱۰ درصد به ۶ درصد کاهش یافت، به این معنا که خریداران میتوانستند برای حضور در بازار، رقابت و کشف قیمت راحتتر اقدام کنند.
از دیگر تغییرات دوره سوم عرضه نفت خام در بورس میتوان به امکان تسویه ۱۰۰ درصد ریالی اشاره کرد. به این معنا که افزون بر سازوکار موجود در تسویه (۲۰ درصد ریالی و ۸۰ درصد ارزی)، به دلیل محدودیتهای ارزی امکان تسویه کامل ریالی هم ایجاد شده است. در سازوکار پیشبینی شده برای تسویه حساب، امکان تسویه نقدی و اعتباری وجود دارد، همچنین خریدارانی که تمایل به پرداخت اعتباری داشته باشند مدت تسویه حساب از زمان بارگیری از ۶۰ روز در عرضههای پیشین به ۹۰ روز افزایش یافته است.
بنابر گزارش شبستان سیر دنباله دار عرضه نفت در بورس انرژی این پیام نشاندهنده موفقیت دولت در اهداف ترسیم شده در این بخش در چارچوب تحقق سیاستهای اقتصاد مقاومتی یعنی ایجاد تنوع در روشهای فروش نفت و استفاده از ظرفیت‌های بخش غیردولتی به‌منظور صادرات نفت‌خام است.
یادآور می شود: ایده راه اندازی بورس نفت نخستین بار در اواخر دهه ۱۳۷۰ و در چارچوب سیاست های برنامه سوم توسعه کشور مطرح شد و 22 تیرماه ۱۳۹۰ نفت خام با حضور معاون اول وقت رییس جمهوری روی تابلو معاملات بورس کالا رفت اما با شکست روبرو شد. نفت خام در این بازار در ۹ مرحله دیگر عرضه شد و فقط در یک مرحله به فروش رفت.
از هفدهم فروردین ۱۳۹۳ نیز شرکت ملی نفت ایران با عرضه ۲ هزار و ۹۲۰ بشکه نفت خام در بورس انرژی به قیمت هر واحد سه میلیون و ۶۰ هزار ریال، این طرح را دوباره آغاز کرد. این عرضه برای مدتی با فراز و نشیب بسیار ادامه یافت تا اینکه به علت کاهش استقبال خریداران به بن بست خورد و متوقف شد. با شکست عرضه نفت خام، مسئولان وقت سازمان بورس و اوراق بهادار به فکر ایجاد بستر جدیدی برای عرضه نفت خام در بورس انرژی افتادند./
نظر شما