توسعه نیافتگی به مفهوم سنتی و توسعه یافتگی بی اصالت ریشه بحران غذا

وزیر جهاد کشاورزی در بیانیه خود به مناسبت روز جهانی غذا، توسعه نیافتگی به مفهوم سنتی آن و توسعه یافتگی ناپایدار، بی ریشه و فاقد اصالت را دو عامل اصلی بحران غذا در جهان دانست.

به گزارش خبرگزاری شبستان، صادق خلیلیان، وزیر جهاد کشاورزی جمهوری اسلامی ایران به مناسبت روز جهانی غذا با صدور بیانیه ای به شرح مواضع و اوضاع فعلی غذا در جهان پرداخت.

 

متن بیانیه به این شرح است:

بسمه تعالی 

از اینکه با حضور در این مناسبت انسانی، موجب غناء و معنای آن شده‌اید، متشکرم. روز جهانی غذا یکی از نمادهایی است که همبستگی آدمیان را در مقوله‌ای به جلوه می‌گذارد که مستقیما با بقا و دوام نسل بشر مرتبط است، امیدواریم که برگزاری این مراسم در سرتاسر جهان موجب بیداری ذهن‌هایی شود که هنوز به عمق فاجعه‌ای که زندگی صدها میلیون نفر انسان را در سرتاسر جهان به تباهی کشانده، پی نبرده‌اند.

 

در اینجا بر خود فرض می‌دانم که از مساعی دفتر نمایندگی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد در تهران و همکاران ایرانی آنها در وزارت جهاد کشاورزی در برپایی این مراسم، قدردانی نمایم.

 

امروز این مراسم را در حالی برگزار می‌کنیم که نزدیک به یک میلیارد نفر انسان در سرتاسر جهان با گرسنگی و سوء تغذیه دست و پنجه نرم می‌کنند؛ بحران در شاخ آفریقا زندگی میلیون‌ها نفر را به مخاطره انداخته؛ بحران حاکم بر اقتصاد جهان که از سال 2008 از کشورهای بزرگ و پیشرفته صنعتی جهان آغاز شد، همچنان به جهانیان چنگ و دندان نشان می‌دهد و سرانجام افت و خیزهای پی در پی در قیمت محصولات کشاورزی، اقتصاد کشاورزی جهان را دستخوش ناپایداری و سردرگمی نموده است. ریشه این مسایل را که می‌شکافیم به دو مشکل اساسی برمی‌خوریم که ظاهرا متضادند ولی در واقع دو روی یک سکه‌اند: 1- توسعه‌نیافتگی به مفهوم سنتی آن و 2- توسعه‌یافتگی ناپایدار، بی‌ریشه و فاقد اصالت.

 

مفهوم نخست در مورد جوامعی صدق می‌کند که با مشکل سوء تغذیه، گرسنگی، ناامنی غذایی و ضعف تولیدات کشاورزی مواجه هستند، این جوامع در واقع بیمار هستند. پایین بودن استانداردهای جمعیتی، بهداشتی و فرهنگی، تغذیه ناکافی، کشاورزی عقب‌افتاده و ابتدایی، نداشتن رشد صنعتی و وابستگی صنعت به منابع خارجی، نداشتن موازنه بازرگانی و غلبه اقتصاد تجاری بر اقتصاد تولیدی و نظایر آن از ویژگی‌های بارز این بیماری محسوب می‌شوند.

 

در جوامع در حال توسعه، توسعه کشاورزی و تأمین و تعمیم امنیت غذایی ارتباط بسیار نزدیکی با تحولات پیچیده سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دارد. این جوامع باید نسبت به ایجاد این تحولات متعهد باشند و بکوشند که در سطح روستاها اصلاحاتی اساسی در توزیع فرصت‌ها و خدمات به وجود آورند، در غیر این صورت پیشرفت کشاورزی مورد نیاز محقق نخواهد شد.

 

ما نیازمند تغییر نگرش خود در کمک به کشورهای فقیر که معیشت آنها متکی بر کشاورزی است، هستیم. فراتر از کمک‌های نقدی و جنسی بشردوستانه و اضطراری که به هنگام بروز سوانح طبیعی و یا به طور سنتی به این کشورها ارسال می‌گردد و قطعا همگی با آن موافق هستیم، باید ساز و کارهایی به وجود آوردیم تا به کشاورزی آنها رونق بخشد.

 

 اما مفهوم دوم به آن گروه از کشورهای جهان برمی‌گردد که مدعی رهبری اقتصاد جهانی هستند. این کشورها و یا در واقع گردانندگان اقتصاد جهانی خواهان دست‌یابی به توسعه اقتصادی به هر قیمت هستند؛ توسعه‌ای که عواقب ناگوار آن را در بحران اقتصاد جهانی ملاحظه می‌کنید.

 

اینک بر همگان آشکار است که این بحران در واقع فوران کاستی‌ها و کژی‌هایی بود که از سال‌ها پیش در بطن نظام حاکم بر اقتصاد جهانی انباشته شده و برای چند دهه به ظاهر خاموش مانده بود.

 

در دهه‌های اخیر، در پشت نقاب رونق اقتصادی که نظام سرمایه‌گذاری لجام‌گسیخته و بی‌ضابطه حاکم بر مناسبات اقتصادی جهان بر چهره زده بود، بی‌انضباطی‌های پولی و مالی، فراموش شدن ایمان و انصاف و اخلاق در تعاملات اقتصادی، تحصیل سود به هر قیمت از جمله ترویج اقتصاد مصرفی و تولید انبوه کالاهای تجملی و تزیینی و در عین حال پایین نگاه داشتن سطح دستمزد افراد محروم و زحمت‌کش جوامع و نهایتا بر باد دادن پس‌اندازهای مردمی و فزون‌خواهی‌ها و آزمندی‌های مدیران عالی بنگاه‌های بزرگ جهان سرمایه‌داری، در جریان بود.

 

ما بر این باوریم که
1. موضوع غذای جهان در فرآیندی جامع و یکپارچه باید در نظر گرفته شود که در آن از تولید تا مصرف به همراه تمام مؤلفه‌های ذی مدخل لحاظ شده باشد. توزیع مناسب عوامل تولید و سرمایه‌گذاری و دانش و فن‌آوری روزآمد و نهایتا توزیع محصولی نهایی از جمله مشکلات کنونی غذا در جهان است.

 

2. بسیاری از مناقشات جهان به طور مستقیم یا غیرمستقیم به خاطر بحران‌ها و مسایل ناشی از غذا به وجود آمده‌اند. کاستن از هزینه‌های نظامی جنگ‌افروزان و سوق دادن این هزینه‌ها به سوی بهبود وضعیت غذایی جهان خود متضمن ایجاد و گسترش صلح و ثبات خواهد بود. چنانچه مدعیان امنیت و صلح جهان به جای جنگ‌افروزی، متوسل به ایجاد نظام‌های سالم تولید و توزیع غذا در جهان شوند، بخش عمده‌ای از امنیت و صلح جهان بدون استفاده از سلاح‌های جنگی به حقیقت خواهد پیوست.

 

3. کشورهای قدرتمند و خودکامه جهان که به بهانه‌های گوناگون از جمله ایجاد امنیت، صلح، دموکراسی، حقوق بشر رونق اقتصادی و غیره... حق مالکیت ملل بر سرنوشت و زندگی خود را در جهت منافع یک‌سویه نادیده می‌گیرند و حتی تعهد خود را به الزامات بین‌المللی نقض می‌کند تا به گفته خود مسئولیت و نقش جهانی خود را ایفا نمایند. چگونه ممکن است در عین توانمندی غذایی، در قبال مسئله غذا و بحران‌های فراروی مردم جهان سکوت اختیار نمایند؟

 

4. تغییرات اقلیمی جهان بیشترین آثار منفی را در تولیدات محصولات کشاورزی و غذایی به بار آورده است. خشکسالی‌ها، سیلاب‌ها، تغییرات شدید دمای سیاره‌ای و بسیاری از بلایای طبیعی ناشی از تغییرات اقلیمی است. بشر امروز ناگزیر است زندگی را باز تعریف نمایند؛ زندگی بر بستر منابع پایه می‌روید دست‌یابی به رونق اقتصادی کاذب یا رونقی که به بهای نابودی منابع محدود این کره خاکی به دست می‌آید نتیجه‌ای جز بحران‌های بزرگ اقتصادی از یک سو و نابودی بستر حیات از سوی دیگر ندارد.

 

بشر امروز تاوان ستمی را می‌پردازد که نسل‌های پیشین در سرتاسر جهان در حق بخش کشاورزی رو داشتند، توسعه‌‌نیافتگی به مفهوم سنتی آن و توسعه ناپایدار به این غفلت تاریخی دامن زده‌اند و رنجوری بخش کشاورزی جز با نوشدارویی به نام توسعه پایدار درمان نمی‌گردد.

 

با وجود این، برای پیمودن این فرآیند ناگزیریم نگاه خود را به نظام‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی حاکم بر جهان تغییر دهیم. اگر این نظام‌ها کارایی داشتند که جهان این‌چنین اسیر بحران نمی‌شد. باید بدانیم که هیچ نوع امنیتی در جهان جز در سایه عدالت بدست نخواهد آمد. امنیت غذایی نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای رسیدن به آرامش و امنیت، ناچاریم در جاده‌ای دوطرفه طی طریق کنیم.

 

اگر در یک مسیر عدالت را برقرار کنیم، بیماری توسعه‌نیافتگی را درمان کنیم و سعادت خود را در سعادت دیگران ببینیم، آن وقت در مسیر دیگر به امنیت مورد نظر خواهیم رسید.

 

در خاتمه، بار دیگر از همه دست‌اندرکاران و گردانندگان این گردهمایی و حاضران تشکر می‌کنم و از خداوند متعال رفع مشکلات جامعه بشری و گسترش بیش از پیش حس همدلی و برادری و همدردی در بین جهانیان را مسئلت دارم.

 

پایان پیام/
 

کد خبر 75880

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha