خبرگزاری شبستان- آران و بیدگل: با پیگیری اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان آران و بیدگل و تلاش علاقه مندان به میراث فرهنگی، پایگاه پژوهشی و انجمن دوست داران آثار تاریخی و مفاخر شهر نوش آباد، دو اثر معنوی در فهرست آثار معنوی میراث فرهنگی کشور قرار گرفت.
بنابراین گزارش،«پخت قهوه آیینی انوشه» و «آیین جریته شویی و جریته برداری» نوش آباد دو اثری است که به تازگی در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.
قهوه انوشه
قهوه تقریباً از پانصد سال پیش یعنی حدود دوره‌ی صفویه وارد ایران شد. دو سبکِ پختِ قهوه ایرانی وجود دارد.یک سبک آن قهوه عربی است که در خوزستان و تلخ پخت می‌شود و سبک دیگر، قهوه شیرین انوشه در نوش‌آباد.
عموما قهوه، هل و دارچین را بدون شیرین کننده با هم می‌جوشانند و دم می‌کردند و در مجلس عزا به مردم می‌دادند. چون تلخ بوده و تلخی آن با تلخی عزا مناسبت داشته است و کام عزادار را تلخ می‌کرده است. اما در منطقه‌ی نوش آباد و آران بیدگل قهوه را به شکل متفاوتی دم می کنند.
در این روش قهوه که دارای طبع سرد است با کاکائو و شکر را را روی آتش می‌گذارند تا آن اندازه که کنده‌های چوب به ذغال تبدیل شود. پس از آن، قهوه را روی همان می‌گذاشتند تا دم بکشد و این پروسه بین سه تا پنج ساعت و گاهی حتی بیشتر طول می‌کشد. سپس هل و دارچین که دارای طبع گرم است به آن اضافه می شود و زمان کوتاهی دم می‌کشد. موقع سرو هم گلاب که تسکین دهنده و آرامش بخش است به آن اضافه می شود و به همین دلیل این نوع قهوه در گذشته به قهوه عزا معروف بود.
جریته شویی و جریته برداری
جریته شویی و جریته برداری شهر نوش آباد در شب ها و روزهای خاص از ایام محرم به ویژه شب تاسوعا و عاشورا برافراشته می شود. در شب ششم محرم هر سال جریته از محل حسینیه حضرت قاسم بن الحسن (ع) به خانه تاریخی مرحوم مقصودی انتقال داده می شود.
در صبح روز ششم بانوان نوش آبادی، از محله های مختلف حضور می یابند و با قرائت قرآن، ادعیه عاشورا و عرفه به ذکر می پردازند و ادوات و پارچه های جریده را شسته و تمیز می کنند در پایان مراسم، خود صاحب خانه پارچه های تمیز شده را به علم آویزان و تزیئنات دیگری اگر دارد، را هم اضافه می کند.
در ادامه این مراسم، کشکول زرین جریته نیز با گرد آجر سایده همان روز تمیز و با سرکه صیقل داده می شود.
با اتمام این مراسم در شب تاسوعا،هیئت قاسم ابن الحسن به همراه چهلچراغ و توغ به درب منزل صاحب عزا در مرکز محله منطقه درب ریگ (زمین وقفه) آمده، به عزاداری می پردازند.
در پایان مراسم، صاحب خانه با نان سنتی منطقه ( نان عباسعلی) از هیئت پذیرایی و علم شسته شده را تحویل آنها می دهد و سپس هیئت به همراه جریته به حسینیه منطقه درب ریگ رفته و علم را تحویل آن حسینیه می دهد.
شهر نوش آباد از توابع شهرستان آران و بیدگل در سه کیلومتری غرب این شهرستان واقع شده است/
نظر شما