خبرگزاری شبستان، گروه مهدویت و غدیر: یکی از سوالات رایج درباره مهدویت و امام مهدی(عج) مسئله نحوه بهره مندی از ایشان در عصر غیبت است، اینکه «آیا غیبت و عدم امکان رویت آن حضرت(عج) مانعی بر دریافت فیض وجودی شان است یا خیر؟»، سوالی است که روایات و بزرگان به آن پاسخی قانع کننده داده اند.
علامه طباطبایی(ره) در پاسخ به این پرسش که «چگونه می‌توان از امام غایب بهره‌مند شد؟» می‌فرماید: «امام معصوم وظیفه هدایتی خود را به دو گونه اِعمال می‌کند:
1- هدایت به معنای ارائه طریق؛
2- هدایت به معنای ایصال به مطلوب.
امام برای اجرا و اِعمال هدایت نوع اول نیاز به حضور فیزیکی در میان مردم دارد؛ اما برای هدایت نوع دوم نیازی به حضور جسمانی و مراوده حضوری با مردم را ندارد.
به تعبیر دیگر، باید دانست که وظیفه امام، در بیان صوری و ظاهری معارف و راهنمائی ظاهری مردم خلاصه نمی‌شود؛ بلکه امام همانطور که وظیفه راهنمایی ظاهری مردم را به عهده دارد همچنان ولایت و رهبری باطنی اعمال را نیز بر عهده دارد و اوست که حیات معنوی مردم را تنظیم می‌کند. بدیهی است که حضور یا غیبت جسمانی امام در انجام وظیفه هدایتی نوع دوم تأثیری ندارد؛ زیرا امام از راه باطن به نفوس و ارواح مردم اشراف و اتصال دارد اگرچه از چشم جسمانی ایشان پنهان است.1
باید توجه داشت آنچه از فوائد وجود امام(عج) و مشروط به حضور ایشان بیان گردیده است، تنها بخش کوچکی از آثار وجود آن حضرت(عج) است، چون تاثیر امام معصوم (ع) در نظام آفرینش، والاتر از آن است که به امور خاص و مشروط به حضور مشهودانه محصور شود.
چنان که در برخی روایات، امام معصوم(ع) به چراغ هدایت تشبیه گردیده اند، این تعبیری متوسط درباره یک جنبه از منافع آن وجود مبارک(عج) است. همان طور که برخی روایات با تعبیری کامل تر و رساتر ، امام زمان (ع) را به آفتابی عالمتاب تشبیه کرده اندکه به جهان روشنایی می بخشد.
باید توجه داشت همچنان که نتابیدن خورشید، هرچند از پسِ ابر، به فراگیری ظلمت و شدت برودت می انجامد و حیات زمین و زمینی را ناممکن می سازد، اگر عنایت و افاضه ولیّ خدا و انسان کامل عصر(عج) – هرچند از پس پرده غیبت نبود– سختی ها و تنگنای معیشت و کینه توزی دشمنان، به دوستان خاندان عصمت امان نمی داد، همچنان که امام عصر(عج) در توقیع مبارک به شیخ مفید(ره) چنین فرمود: «ما در مراعات حال شما سهل انگار نیستیم و هرگز شما را فراموش نمی کنیم، و گرنه سختی ها و تنگناهای فراوانی به شما می رسید و دشمنان، شما را نابود می کردند: انّا غیرمهملین لمراعاتکم و لاناسین لذکرکم؛ لولا ذلک، لنزل بکن اللأواء و اصطلمکم الأعداء». 2
مرحوم آیت الله العظمی بهجت نیز در سخنانی با عنوان «امام زمان (عج) ما را می بیند!»، به این نکته که غیبت مانع توجه امام زمان(عج) به ما نمی شود، اشاره کرده است؛ در ذیل بخش هایی از این سخنان مرور می شود:
«روایت است وقتی امام زمان(عج) ظهور کردند بدون هیچ دستگاهی پنج ندا به اهل عالم می کنند و همه عالم این ندا را با زبان خودشان می فهمند؛ این فرق بین اعجاز است تا نداهایی که با اسباب بلند می شود.
ایشان ندا می دهند: «ألا یا أهل العالم إن جدّی الحسین قتلوه عطشان؛ ألا یا أهل العالم إنّ جدّی الحسین علیه السّلام سحقوه عدوانا».
اگر کسی معرفت بیابد، می فهمد مسئله غیبت و ظهور امام(ع) این است که ما ایشان را نمی بینیم اما ایشان ما را می بیند، ما صدایشان را نمی شنویم، ایشان صدای ما را می شنود.
سیدحسن نامی از مدرسان نجف، در فشار اقتصادی واقع می شود و تصمیم می گیرد 40 روز عریضه ای برای امام زمان(عج ) بنویسد و آن را یا در آب بیندازد یا در گوشه ای از اتاق بگذارد تا روز چهلم.
وی می گوید: روز چهلم رسید در حالی که من فراموش کرده بودم؛ ناگهان شنیدم کسی صدایم می کند، در حالی که در خانه بسته است و کسی جز من در خانه نیست!
قدری صبر کردم و دوباره شنیدم کسی من را صدا کرد و نام پدرم را هم برد، فهمیدم که این خیال نیست و واقعیت دارد، اما کسی را نمی دیدم.
باز در عین ندیدن، این صوت را شنیدم: «شما گمان می کنید ما از حال شما مطلع نیستیم و شما خیال می کنید ما نمی دانیم در چه حالی هستید؟»
همین که این صدا را شنیدم گویی حاجتم رفع شد و دیگر احتیاجی ندارم.
...
معرفت ما ناقص است والا حضرت(عج) که ما را می بیند ... ما کارمان خراب است».3
آنچه بیان شد ثابت می کند، غیبت مانعی برای بهره مندی از وجود مقدس امام زمان(عج) نیست بلکه ایشان علی رغم غیبت، حواس شان به مردم است و آنها را در شرایط سخت و دشوار تنها نمی گذارند چنان که شرح این عنایات و گره گشایی ها از زبان بزرگان و در منابع معتبر آمده است.
خداوند متعال در قرآن مىفرماید: «اوست که خورشید را روشنایى و ماه را نور قرار داده است»4، و در وجود حضرت مهدى (علیه السلام) خورشید و ماه هر دو جمع اند، و چه بسیار تفاوت است بین خورشید آسمان دنیا و ماه آن، و بین خورشید آسمان ملاءِ اعلى و ماه آن.
تفاوت این است: خورشید و ماه، روشنایى و نور است، ولى حضرت مهدى (علیه السلام) نور فروزان خداوند است، روشنایى پرتوافکن خداوند است، و تأویل آیه شریفه «و أشرقت الأرض بنور ربّها» ظهور آن حضرت(عج)5 است.6
چنا که ایشان خود فرمودند: «نفع بردن از من در زمان غیبتم مانند نفع بردن از خورشید هنگام پنهان شدنش در پشت ابرها است و همانا من ایمنى بخش اهل زمین هستم ، همچنانکه ستارگان ایمنى بخش اهل آسمانند.»7
پی نوشت ها:
1-شیعه در اسلام، ص 152؛
2-امام مهدی(عج)، موجود موعود؛
4- سوره یونس (10)، آیه 5
5- سوره زمر (39)، آیه 69 (و درخشید زمین به نور پروردگارش).
6-پایگاه اطلاع رسانی بنیاد مهدویت و آینده پژوهی؛
7- بحار الأنوار، ج 53، ص 181.
نظر شما