روایات مرتبط با ولادت حضرت مسیح(ع)/لاکچری نمایی به بهانه سال نوی میلادی

خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: گزارش های تاریخی متعددی در مورد تولد حضرت عیسی مسیح(ع)،‌ وجود دارد. حتی در آیین مسیحیت در مورد تولد حضرت(ع) و تاریخ آن اختلافات متعددی دیده می شود. لذا با توجه به آنچه که در دست داریم نمی توان تاریخ دقیقی برای ولادت آن حضرت(ع) بیان کرد اما می توان آن را حدس زد. از سوی دیگر بر همین اساس سنت ها و آداب مختلفی در آیین مسیحیت برای بزرگداشت این ولادت ایجاد شد که به مرور قالب های مختلفی پیدا کرد از جمله مراسم شب عید مسیحی و درخت کریسمس.

از این رو، بر آن شدیم در بخش دوم از گفت وگو با حجت الاسلام «سید محمدرضا طباطبایی»، استاد دانشگاه و پژوهشگر ادیان در مورد این اختلافات به بحث بپردازیم که در ادامه حاصل این گفت وگو تقدیم حضورتان می شود:

درباره ولادت حضرت عیسی مسیح(ع) و تاریخ آن روایت های متعددی وجود دارد، برای آشنایی مخاطبان ما لطفا درباره این نقل ها توضیح دهید.

اصل  قصه آن است که تولد مسیح(ع) در 25 دسامبر اتفاق نیفتاده است. دانشمندان مسیحی تولد مسیح را در این ایام نمی دانند به این دلیل که «هرودوس» یعنی امپراطور زمان مسیح(ع)، سرشماری انجام داد و در آن سرشماری تاریخی را ذکر کرد. سرشماری طبق نظر دانشمندان در بهار یا تابستان آن زمان اتفاق افتاده بود چرا که صحبت از آن بود که شبان گوسفندان را به چرا می بردند بنابراین باید در یکی از این دو فصل بوده باشد.

همچنین در «عهد جدید» آمده است که چند مجوس «پیروان آیین باستان» به دنبال بشارت به تولد مسیح به اورشلیم می آیند و می گویند ما ستاره شخصی را که می خواهد متولد شود، در شرق دیدیم و برای عرض تبریک راهی این دیار شده ایم تا اولین کسانی باشیم که او را می بینیم.

سپس هردوس از آنها می پرسد چگونه متوجه شدید که ولادت او نزدیک است؟ آنها نیز می گویند ستاره اش را دیدیم، بعد سوال می کند کجا متولد می شود؟ آنها می گویند وقتی متولد شد تو را خبردار می کنیم. اما ظاهرا خوابی می بینند که در آن خواب به آنها ندا می دهند که نگویید کجا متولد می شود، او را می کشند در نتیجه از گفتن مکان تولد خودداری کرده و صرفا هدایا را پیشکش می کنند.

حرف این است که اتفاق در 25 دسامبر نبوده است، شخصیت های مسیحی نظرات مختلفی می دهند برخی می گویند 25 مارس بوده و برخی می گونید 28 مارس،  آگوستین بحث 25 مارس را مطرح می کند. حتی از نظر سال هم درباره آن تشکیک هست، حضرت مسیح(ع) نسبت به سالی که در تاریخ میلادی مطرح می شود با توجه به نظرات مختلف چهار سال قبل تر و برخی می گویند  شش سال قبل تر و عده ای می گویند سه سال قبل تر به دنیا آمده است.

پس چرا با وجود در تاریخ میلادی مرسوم که در آن اتفاق نظری هم وجود ندارد، جشن گرفته می شود؟

بله، درباره تاریخ اتفاق نظر به وجود آمده اما می خواهم بگویم داستانی که نقل شده دقیقا چه حقیقتی دارد. امروز در کشور ما 1800 اصله درخت فقط در تهران خریداری می شود. اگر خرید درخت کریسمس و جشن گرفتن را به عنوان احترام به هموطن مسیحی انجام می دهند کار ارزشمندی است اما واقعیت آن است که عموما به دلیل دیگری انجام می شود و آن هم خودنمایی و لاکچری نمایی است.

امام خمینی(ره) زمانی که در فرانسه تبعید بودند، شب های کریسمس شیرینی پخش می کردند. این احترامی بجا بود؛ اما اینکه ما این مسایل را به عنوان باور و اعتقادمان دنبال کنیم مساله ای دیگری است و بعضا خود مسیحیان هم نسبت به این تاریخ میلادی اعتماد کامل ندارند که ما بیاییم و زودتر از آنکه این ایام برسد جسن بگیریم و درخت کریسمس خریداری کنیم و به جای آنکه پول را به فقرا و نیازمندان بستگان و اقوام بدهیم، هزینه لاکچری نمایی های خود کنیم.

نسبت به تاریخ تولد حضرت مسیح(ع) نگاه قرآن و مذهب چیست؟

در قرآن نقل شده که فرشته ای بر حضرت مریم(س) در قالب یک بشر نازل شد و فرمود: «قَالَ إِنَّمَا أَنَا رَسُولُ رَبِّكِ لِأَهَبَ لَكِ غُلَامًا زَكِيًّا».

اما هرگز از تاریخ تولد گزارشی نداشته ایم. حتی مسایلی که نسبت به شخصیت های زردشتی و مجوسی که مطرح می شوند و در عهد جدید از آنها نقل شده، قابل اعتماد نیست، در انجیل آمده که مجوسیان(همان افرادی که پیش تر به آنها اشاره داشتم)  ستاره را دنبال می کنند و همانجا که ستاره ایستاد، تولد مسیح واقع شد.

سوال آن است که مگر ستاره لامپ است؟ در فاصله چندین هزار کیلیومتری چه طور چنین چیزی امکان دارد؟ آنچه که در گزارش های تاریخیِ مسیحی آمده، بر این قرار است که حضرت مریم(س) برای فرار از دست ماموران به آغلی پناه می برد و آنجا حضرت عیسی(ع) به دنیا آمده و آنها می روند و همانجا به او تبریک می گویند؛ این در حالی است که بنابر تصریح آموزه های اسلام حضرت مریم(س) هنگام ولادت عیسی(ع) بر نخل تکیه داده بود.

نسبت به اصل تولد حضرت مسیح(ع) گزارش های اسلام و مسیحیت چه وجوه اشتراک و افتراقی دارد؟ 

در این مورد نیز تفاوت هایی وجود دارد، در اسلام تاکید شده که حضرت مریم(س) هیچ همسری نداشته است اما بر اساس انجیل ایشان با مردی به نام یوسف نجار نامزد بوده است. از سوی دیگر در کتاب مقدس آمده که مریم(س) همسری داشته اما این فرزند یعنی مسیح حاصل زناشویی او با یوسف نبود.

در مقابل ما مسلمانان اعتقاد راسخ به وجود مسیح(ع) داریم، او پیامبر اولوالعزم بود و متولد شد بی آنکه پدری داشته باشد.